ยาบำบัดหย่อนสมรรถภาพเพศชาย: พีดีอี 5 อินฮิบิเตอร์ (PDE5 inhibitor: Phosphodiesterase type 5 inhibitor)

  • โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
  • 29 มกราคม 2565
  • Tweet

สารบัญ

บทความที่เกี่ยวข้อง

บทนำ:คือยาอะไร?

ยาบำบัด/รักษาอาการหย่อนสมรรถภาพเพศชายกลุ่ม พีดีอี 5 อินฮิบิเตอร์ (PDE5 inhibitor: Phosphodiesterase type 5 inhibitor) คือยาที่ออกฤทธิ์เพื่อให้กระบวนการแข็งตัวของอวัยวะเพศชายเกิดขึ้นได้อย่างปกติ  ซึ่งในบทความนี้จะใช้ชื่อว่า ‘ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชาย’

นอกจากนี้ กลุ่มยาเหล่านี้ยังออกฤทธิ์กับหลอดเลือดในปอดทำให้เกิดการคลายตัว จึงถูกนำไปใช้ลดโรค/ภาวะความดันหลอดเลือดปอดสูงอีกด้วย

 อาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศในบุรุษ/ในเพศชาย (Erectile dysfunction, นกเขาไม่ขัน) นั้นมีสาเหตุได้หลายประการเช่น

  • ได้รับยาต้านเศร้า เช่น SSRIs หรือยา Nicotine
  • มีภาวะโรคของระบบประสาท /โรคสมอง
  • อยู่ในภาวะเครียด มีความวิตกกังวล
  • เพิ่งได้รับการผ่าตัด
  • ป่วยเป็นโรคเบาหวาน โรคตับแข็ง
  • สูบบุหรี่จัดจนเป็นเหตุให้หลอดเลือดในร่างกายตีบตัวลง

 การแข็งตัวของอวัยวะเพศเกิดจากการกระตุ้นหรือสัมผัสและใช้ความรู้สึกนึกคิดจินตนาการของสมอง ส่งผลให้เกิดการหลั่งสารเคมีคือ ไนตริกออกไซด์ (Nitric oxide) ซึ่งมีหน้าที่ทำให้กล้ามเนื้อเรียบของเนื้อเยื่อในอวัยวะเพศชายที่มีหน้าที่ทำให้อวัยวะเพศชายเกิดการแข็งตัว (Corpora cavenosa) มีการคลายตัว ส่งผลให้เลือดเข้าไปเลี้ยงในบริเวณดังกล่าวได้มากขึ้น อวัยวะเพศฯจึงเกิดการแข็งตัวขึ้น

 ตัวอย่างของยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชาย มีดังนี้  

  • Avanafil: คณะกรรมการอาหารและยาของต่างประเทศได้ยอมรับและขึ้นทะเบียนให้ยานี้ใช้รักษาอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายได้ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2012 (พ.ศ. 2555) และเป็นที่รู้จักภายใต้ยาชื่อการค้า “Stendra” และ “Spedra” ยา Avanafil ถูกใช้อย่างแพร่หลายมากกว่า 40 ประเทศทั่วทวีปยุโรปรวมถึงประเทศออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ จุดเด่นของยา Avanafil คือออกฤทธิ์เร็ว
  • Lodenafil: จัดเป็นยารุ่นใหม่คล้ายกับยา Avanafil ถูกสังเคราะห์ในรูปของสารตั้งต้นที่เรียก ว่า Lodenafil carbonate ซึ่งเป็นโครงสร้างที่สามารถดูดซึมได้อย่างรวดเร็ว ในต่างประเทศจะรู้จักยา นี้ภายใต้ชื่อยาการค้า “Helleva”
  • Mirodenafil: ถูกพัฒนาโดยบริษัท SK Chemicals Life Science มีการจัดจำหน่ายและทำการตลาดที่ประเทศเกาหลี แต่ยานี้ยังไม่เป็นที่ยอมรับในอเมริกา ยา Mirodenafil มีจุดเด่นตรงที่ละ ลายได้ภายในปากโดยไม่ต้องดื่มน้ำ
  • Sildenafil: จะรู้จักกันดีภายใต้ชื่อการค้าว่า “Viagra” ถูกพัฒนาขึ้นมาโดยบริษัท Pfizer เพื่อวัตถุประสงค์รักษาความดันโลหิตสูง อาการกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ต่อมาได้มีการศึกษาใช้บำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายในปี ค.ศ. 1998 (พ.ศ. 2541) สำหรับประเทศไทยยังถือเป็นยาควบคุมพิเศษไม่สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป
  • Tadalafil: ถูกค้นพบโดยบริษัทยา Glaxo รู้จักภายใต้ยาชื่อการค้าว่า “Cialis” และ “Adcirca” ทางคลินิกนำมาใช้บำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชาย ลดความดันโลหิตสูงในปอด รวมถึงบำบัดอาการของต่อมลูกหมากโตอีกด้วย
  • Vardenafil: ถูกจำหน่ายภายใต้ชื่อการค้า “Levitra”, “Staxyn” และ “Vivanza” มีสรรพคุณใกล้เคียงกับยา Sildenafil และ Tadalafil แต่ต้องรับประทานก่อนมีเพศสัมพันธ์ประมาณ 1 - 2 ชั่วโมง มีสูตรตำรับที่ออกแบบให้เม็ดยาละลายได้ในปากก่อนกลืน
  • Udenafil: รู้จักในยาชื่อการค้า “Zydena” ถูกพัฒนาโดยบริษัท Dong-A pharmaceutical หลังรับประทานยาจะเริ่มออกฤทธิ์ในเวลาประมาณ 1 -5 ชั่วโมงและอยู่ในร่างกายได้นานถึงประ มาณ 11 - 13 ชั่วโมงก่อนที่จะถูกกำจัดออก ยานี้ยังไม่เป็นที่ยอมรับในสหรัฐอเมริกา

 อนึ่ง ก่อนการใช้ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชาย ผู้ป่วยจะได้รับการตรวจร่างกายจากแพทย์เพื่อประเมินความเหมาะสมและความปลอดภัยในการใช้ยานี้ ด้วยตัวยานี้แต่ละรายการมีข้อห้ามใช้ ข้อควรระวัง ผลข้างเคียง ที่เป็นรายละเอียดปลีกย่อยอีกมากมาย การซื้อยามารับประทานเองย่อมเกิดความเสี่ยงทั้งอันตรายต่อสุขภาพและชีวิตทั้งสิ้น

ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายมีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) รักษาโรคอะไร?

 

ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชาย มีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้:    

  • บำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศในเพศชาย (นกเขาไม่ขัน)
  • บำบัดอาการต่อมลูกหมากโต
  • บำบัดอาการความดันหลอดเลือดปอดสูง

ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?

ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชาย มีกลไกการออกฤทธิ์โดยตัวยาในกลุ่มนี้จะออกฤทธิ์ยับยั้งการทำลายสารสื่อสัญญาณ (Messenger) บางตัวที่อยู่ตามเนื้อเยื่อของร่างกายเช่น cGMP (Cyclic Guanosine Monophosphate) ส่งผลให้กล้ามเนื้อเรียบรอบๆอวัยวะเพศ, บริเวณผนังหลอดเลือดของปอด รวมถึงในต่อมลูกหมากเกิดการคลายตัว ส่งผลให้การไหลเวียนของเลือดเป็นไปได้ดีขึ้น จนก่อให้เกิดฤทธิ์ของการรักษาตามสรรพคุณ

ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?

ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายมีรูปแบบการจัดจำหน่าย:

  • เป็นยาเม็ดชนิดรับประทาน
  • มีบางรูปแบบของยาในกลุ่มนี้ที่มีลักษณะเป็นเจลสำหรับรับประทานซึ่งพบเห็นได้ไม่มากนัก

ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายมีขนาดรับประทานอย่างไร?

ด้วยตัวยาในกลุ่มยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายมีหลายรายการ การรับประ ทานยากลุ่มนี้ได้เหมาะสมถูกต้องและปลอดภัยจึงต้องเป็นไปตามคำสั่งของแพทย์ผู้รักษาแต่เพียงผู้เดียว

เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชาย ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์ พยาบาล และเภสัชกร เช่น    

  • ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยา/ใช้ยาแล้วคลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือแน่นหายใจติดขัด/หายใจติดขัด/หอบเหนื่อย
  • มีโรคประจำตัวต่างๆ รวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายอาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กิน/ที่ใช้อยู่ก่อน
  • หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์/มีครรภ์ หรือกำลังให้นมบุตร เพราะยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรก และเข้าสู่ทารกจนก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้

หากลืมรับประทานยาควรทำอย่างไร?

หากลืมรับประทานยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชาย สามารถรับประทานเมื่อนึกขึ้นได้ ถ้าเวลาใกล้เคียงกับการรับประทานยาในมื้อถัดไป ไม่จำเป็นต้องเพิ่มขนาดรับประทานเป็น 2 เท่า

ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?

ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายสามารถก่อให้เกิดผล/ อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา (ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง)  เช่น  

  • ปวดหัว
  • วิงเวียน
  • ใบหน้าแดง
  • ท้องอืด
  • คัดจมูก
  • อาจพบภาวะหูดับได้

มีข้อควรระวังการใช้ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายอย่างไร?

มีข้อควรระวังการใช้ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชาย เช่น

  • ห้ามใช้กับผู้ที่แพ้ยานี้
  • ห้ามใช้ยากลุ่มนี้ร่วมกับยาประเภทไนเตรท (Nitrate, ยากลุ่มขยายหลอดเลือดแดง)
  • ห้ามใช้ยากลุ่มนี้กับผู้ที่ป่วยเป็นโรคหัวใจ เช่น ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ภาวะหัวใจล้มเหลว   หัวใจเต้นผิดจังหวะ
  • ห้ามปรับขนาดรับประทานด้วยตนเอง
  • ห้ามใช้ยากลุ่มนี้กับผู้ที่มีโรคความดันโลหิตสูง หรือ โรคความดันโลหิตต่ำ
  • การใช้ยากลุ่มนี้กับผู้ป่วยต้องเป็นไปตามคำสั่งแพทย์ผู้รักษาเท่านั้น ห้ามมิให้ผู้ป่วยไปหาซื้อหรือทดลองใช้ด้วยตนเอง
  • ไม่มีข้อแนะนำให้ใช้ยากลุ่มนี้กับเพศหญิงในเรื่องบำบัดสมรรถภาพทางเพศ
  • ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
  • ห้ามใช้ยาหมดอายุ
  • ห้ามเก็บยาหมดอายุ

***** อนึ่ง: ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา” ที่รวมถึงยาแผนปัจจุบันทุกชนิด (รวมยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายด้วย) ยาแผนโบราณ   อาหารเสริม   ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร  ทุกชนิด  และสมุนไพรต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกครั้งควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ (อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอด้วยเช่นกัน

ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?

ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่น เช่น

  • ห้ามใช้ยาTadalafil ร่วมกับยากลุ่มแอลฟา-บล็อกเกอร์ (Alpha-blocker) เช่นยา Doxazosin หรือ ยากลุ่มไนเตรท เช่นยา Isosorbide mononitrate และ Isosorbide dinitrate ด้วยจะก่อให้เกิดภาวะความดันโลหิตต่ำอย่างรุนแรง
  • การใช้ยา Sildenafil ร่วมกับยา Cimetidine อาจทำให้ระดับยา Sildenafil ในกระแสเลือดเพิ่มสูงขึ้นและสามารถส่งผลทั้งประสิทธิภาพและพิษของ Sildenafil ได้ทั้งสิ้น หากจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกันแพทย์จะปรับขนาดรับประทานให้เหมาะสมเป็นกรณีไป
  • การใช้ยา Vardenafil ร่วมกับยากลุ่ม Alpha-blockers จะเสี่ยงกับการเกิดความดันโลหิตต่ำ ดังนั้นจึงควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาร่วมกัน

ควรเก็บรักษายาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายอย่างไร?

ควรเก็บยากลุ่มยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชาย:

  • เก็บยาภายใต้อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส (Celsius)
  • ไม่เก็บยาในช่องแช่แข็งของตู้เย็น
  • ไม่เก็บยาในห้องน้ำหรือในรถยนต์
  • เก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด พ้นแสง/ แสงแดด ความร้อน และความชื้น
  • เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชายมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?

ยาบำบัดอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศชาย  มียาชื่อการค้า และบริษัท ผู้ผลิตเช่น

ชื่อการค้า บริษัทผู้ผลิต
Cialis (เซียลิส) Eli-Lilly
ERECTALIS (อีเรคทาลิส) Cipla
FORZEST (ฟอร์เซส) Ranbaxy
MEGALIS (เมกาลิส) Macleods
ONEAID (วันเอด) BMW
MILDFIL (ไมด์ฟิล) Fourrts
POPUP (ป็อปอัฟ) AHPL
PULMOPRES (พูลโมเพลส) Cipla
TADACIP (ทาดาซิป) Cipla
TAGIL (ทากิล) Asclepius
TAZZLE (ทาเซิล) Dr. Reddy's
TD-PILL (ทีดี-พิล) Delvin
Elonza (อิลอนซา) Unison
Revatio (เรวาทิโอ) Pfizer
Sidegra (ไซเดกรา) GPO
Tonafil (โทนาฟิล) T. O. Chemicals
Viagra (ไวอะกร้า) Pfizer

 

บรรณานุกรม

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/PDE5_inhibitor  [2022,Jan29]
  2. https://www.medscape.com/viewarticle/542736_4   [2022,Jan29]
  3. https://en.wikipedia.org/wiki/Erectile_dysfunction#Causes   [2022,Jan29]
  4. https://www.mims.com/Thailand/drug/info/Viagra/  [2022,Jan29]
  5. https://www.mims.com/India/drug/info/vardenafil/?type=brief&mtype=generic   [2022,Jan29]