logo

คำถามจาก วิกิยา

Home / FAQ ยา/ วิตามินอี

คำถามเกี่ยวกับยา

โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล

เรื่อง : วิตามินอี

วิตามินอี (Vitamin E) เป็นสารในกลุ่ม Tocopherols และสาร Tocotrienols เป็นวิตามินที่ละลายในน้ำมันและสร้างได้จากพืช ส่วนสัตว์รวมถึงคนไม่สามารถสร้างวิตามินอีได้ วิตามินอีถูกทำลายได้จาก แสงสว่าง ออกซิเจน ความร้อน รวมถึงการเก็บไว้นาน และในขั้นตอนของการถนอมอาหาร อาหารที่มีวิตามินอีสูง เช่น น้ำมันพืชต่างๆ อาหารต่างๆ ที่เสริมวิตามินอี (เช่น อาหารเช้าซีเรียล นม โยเกิร์ต เมล็ดทานตะวัน อัลมอนด์ ถั่วลิสง ธัญพืชต่างๆ) วิตามินอีในอาหารจากสัตว์มีปริมาณน้อยกว่าจากพืชมาก ที่พบได้ คือ ในเนื้อสัตว์ ไข่ และในตับ

วิตามินอีจะถูกดูดซึมเข้าสู่ร่างกายทางลำไส้เล็ก โดยต้องอาศัยน้ำย่อยจากตับ (น้ำดี) และจากตับอ่อน เมื่อเข้าสู่กระแสโลหิต จะเข้าสู่ตับเพื่อให้เซลล์ตับเปลี่ยนให้อยู่ในรูปแบบที่มีประสิทธิภาพที่ร่างกายจะนำไปใช้ได้ ส่วนที่เหลือตับจะกำจัดออกทางน้ำดีและออกจากร่างกายทางอุจจาระ ส่วนน้อยในเลือดที่เหลือจากร่างกายนำไปใช้และสะสมแล้ว จะถูกกำจัดออกทางไต/ทางปัสสาวะ ทั้งนี้ เนื้อเยื่อที่เก็บสะสมวิตามินอี คือ กล้ามเนื้อ เนื้อเยื่อไขมัน และบางส่วนในปริมาณที่น้อยกว่าจะสะสมในตับ

ยาวิตามินอี (Vitanin E / Alpha-tocopherol) เป็นสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายด้วยมีคุณสมบัติและหน้าที่สำคัญๆ เช่น

  • เป็นสารต้านอนุมูลอิสสระ (Antioxidant) ตัวสำคัญ ซึ่งมีหน้าที่ซ่อมแซมเซลล์ต่างๆ ที่เสียหายสึกหรอจากการใช้พลังงานต่างๆ ของเซลล์ร่างกาย
  • ช่วยควบคุมการทำงานของเอนไซม์ต่างๆ ในร่างกายมนุษย์
  • วิตามินอีจะเป็นปัจจัยหรือองค์ประกอบในการควบคุมการแสดงออกของสารพันธุกรรม หรือยีน/จีน/Gene
  • ช่วยการทำงานของเซลล์กล้ามเนื้อ เซลล์สมอง และเซลล์ประสาทซึ่งรวมทั้งเซลล์ของจอตา
  • ช่วยให้ความแข็งแรงต่อเม็ดเลือดแดง และช่วยยับยั้งการรวมตัวของเกล็ดเลือดจึงช่วยลดการเกิดลิ่มเลือด
  • เป็นโรคเซลล์ประสาทและระบบสั่งงานเสื่อม (Spinocerebellar ataxia) และมีอาการเดินเซด้วยกล้ามเนื้อสูญเสียการประสานงานกัน
  • เกิดความผิดปกติของเซลล์กล้ามเนื้อ (Myopathy) กล้ามเนื้ออ่อนแรง
  • เกิดอาการโรคเส้นประสาท (Peripheral neuropathy)
  • เกิดภาวะจอตาอักเสบ (Retinopathy)
  • มีภาวะซีดจากเม็ดเลือดแดงแตกง่าย (Red blood cell destruction)
  • ติดเชื้อได้ง่าย การตอบสนองทางภูมิคุ้มกันต้านทานโรคบกพร่อง (Impairment of immune response)
  • มีอาการทางสมอง อาการความจำเสื่อมชนิดที่เรียกว่า Alzheimer

สามารถก่อให้เกิดผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง  เช่น ตาพร่า ท้องเสีย วิงเวียน ปวดหัว คลื่นไส้ เป็นตะคริวที่หน้าท้อง อาจมีอาการอ่อนเพลีย กล้ามเนื้ออ่อนแรง และเลือดออกได้ง่าย

  • การใช้วิตามินอี ร่วมกับยา Tipranavir อาจทำให้เกิดภาวะเลือดออกง่าย หากไม่มีความจำเป็นใดๆ ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาร่วมกัน
  • หลีกเลี่ยงการรับประทานวิตามินอี ร่วมกับยาที่มีธาตุเหล็กเป็นองค์ประกอบ ด้วยวิตามินอีจะรบกวนการดูดซึมของธาตุเหล็กเข้าสู่ร่างกาย
  • การรับประทานวิตามินอี ร่วมกับยา Aspirin อาจทำให้ได้รับผลข้างเคียงของยา Aspirin หรือมีภาวะเลือดออกง่ายติดตามมา หากจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกันแพทย์จะปรับขนาดรับประทานให้เหมาะสมเป็นกรณีไป