คลีมิโซล (Clemizole)

  • โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
  • 20 กุมภาพันธ์ 2565
  • Tweet

สารบัญ

บทความที่เกี่ยวข้อง

บทนำ: คือยาอะไร?

คลีมิโซล (Clemizole) คือ ยาต้านสารฮิสตามีน (Histamine) ที่ออกฤทธิ์กับตัวรับ (Receptor) ที่ชื่อ H1 receptor (Histamine 1 receptor) ได้มีการศึกษาทางคลินิกและพบว่ายาคลีมิโซลมีฤทธิ์ยับยั้งการจำลองสารพันธุกรรมในโรคไวรัสตับอักเสบซี แต่ก็ยังไม่สามารถสรุปได้อย่างชัดเจนในด้านประสิทธิผลของการนำยานี้มาใช้รักษาโรคไวรัสตับอักเสบซี นอกจากนี้ยังมีการวิจัยประโยชน์ด้านอื่นอีก เช่น ใช้เป็นยารักษาโรคลมชัก

 ยาคลีมิโซล เป็นยาต้านฮิสตามีนที่มีฤทธิ์สงบประสาทและทำให้รู้สึกง่วงนอนเหมือนกับสารต้านฮิสตามีนตัวอื่นๆ ถูกนำมาใช้ระงับอาการผื่นคันทางผิวหนัง และอาจมีบางสูตรยาที่นำยาคลีมิโซลมาผสมร่วมกับยาอื่นเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของการรักษาอาทิ ผสมในยาโรคหวัดชนิดรับประทาน หรือผสมกับยาเหน็บทวาร

ประเทศไทยยังไม่ค่อยพบเห็นการใช้ยานี้ อาจเป็นเพราะยาต้านฮิสตามีนในประเทศไทย มีให้เลือกหลายรายการ และสามารถทำการตลาดได้มากกว่ายาคลีมิโซลก็เป็นได้

คลีมิโซลมีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) รักษาโรคอะไร?

ยาคลีมิโซลมีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้: เช่น

  • รักษาอาการแพ้ทางผิวหนัง เช่น ผื่นคัน       

คลีมิโซลมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?

ยาคลีมิโซลมีกลไกการออกฤทธิ์คือ ตัวยาจะเข้าจับกับตัวรับ(Receptor) ที่มีชื่อว่า H1receptor (Histamine 1 receptor) และออกฤทธิ์ต่อต้าน-แข่งขันกับสารฮิสตามีน (Histamine) จนเกิดฤทธิ์ของการรักษาตามสรรพคุณ

คลีมิโซลมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?

ยาคลีมิโซลมีรูปแบบการจัดจำหน่าย:  

  • ยาเม็ดชนิดรับประทานที่ผสมร่วมกับยาอื่น เช่น    Paracetamol + Phenylephrine + Clemizole
  • ยาเหน็บทวารที่ผสมร่วมกับยาอื่น เช่น Fluocortolone/ยาสเตียรอยด์ + Cinchocaine/ยาชาเฉพาะที่ + Clemizole

คลีมิโซลมีขนาดการบริหารยาอย่างไร?

แนะนำให้ใช้ยาคลีมิโซลตามคำสั่งแพทย์ผู้รักษาด้วยยาคลีมิโซลมักเป็นยาผสมร่วมกับยาอื่น ไม่ค่อยพบในรูปแบบยาเดี่ยว การใช้ยานี้จึงขึ้นกับอาการป่วย, สูตรตำรับยาที่ถูกออกแบบมา, และ                  ดุลพินิจของแพทย์ผู้รักษา

เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดที่รวมถึงยาคลีมิโซล ผู้ป่วยควรแจ้ง แพทย์ พยาบาล และเภสัชกร  เช่น       

  • ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยา/ใช้ยาแล้วคลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือแน่นหายใจติดขัด/หายใจลำบาก/หอบเหนื่อย
  • มีโรคประจำตัวต่างๆ รวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยาคลีมิโซลอาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กิน/ที่ใช้อยู่ก่อน
  • หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์/มีครรภ์ หรือกำลังให้นมบุตร เพราะยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรก และเข้าสู่ทารกจนก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้

หากลืมรับประทาน/ใช้ยาควรทำอย่างไร?

 เพื่อประสิทธิผลของการรักษาควรรับประทานยา/ใช้ยาคลีมิโซลตรงเวลา หากลืมรับประทาน/ใช้ยาคลีมิโซลสามารถรับประทาน/ใช้ยาคลีมิโซลเมื่อนึกขึ้นได้ ถ้าเวลาใกล้เคียงกับการรับประทานยา/ใช้ยาคลีมิโซลในมื้อถัดไป ไม่จำเป็นต้องเพิ่มขนาดรับประทาน/ใช้ยาคลีมิโซลเป็น 2 เท่า

คลีมิโซลมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?

 ยาคลีมิโซลสามารถก่อให้เกิดผล/อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา (ผลข้างเคียง/ อาการข้างเคียง)  เช่น  

  • ง่วงนอน
  • มีฤทธิ์สงบประสาท/คลายเครียด
  • ผู้ป่วยบางรายอาจพบอาการแพ้ยาได้

มีข้อควรระวังการใช้คลีมิโซลอย่างไร?

มีข้อควรระวังการใช้ยาคลีมิโซล เช่น

  • ห้ามใช้กับผู้ที่แพ้ยานี้
  • ห้ามปรับเปลี่ยนขนาดรับประทานเอง
  • ระวังการใช้ยานี้กับสตรีตั้งครรภ์ สตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร เด็ก(นิยามคำว่าเด็ก) และผู้สูงอายุ
  • ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
  • ห้ามใช้ยาหมดอายุ
  • ห้ามเก็บยาหมดอายุ

***** อนึ่ง:  ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา” ที่รวมถึงยาแผนปัจจุบันทุกชนิด (รวมยาคลีมิโซลด้วย) ยาแผนโบราณ   อาหารเสริม  ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ทุกชนิด และสมุนไพรต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกครั้งควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ (อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอด้วยเช่นกัน

คลีมิโซลมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?

ด้วยยาคลีมิโซลมักจะอยู่ในรูปที่เป็นตำรับยาร่วมกับยาอื่นทั้งยาใช้ภายนอกและยาชนิดรับประ ทานและเป็นยาที่ไม่ค่อยเป็นที่นิยมใช้ ปัจจุบันจึงมีข้อมูลด้านปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นน้อยมาก

ควรเก็บรักษาคลีมิโซลอย่างไร?

 ควรเก็บยาคลีมิโซล:

  • เก็บยาภายในอุณหภูมิห้องที่เย็น
  • ไม่เก็บยาในช่องแช่แข็งของตู้เย็น
  • ไม่เก็บยาในห้องน้ำหรือในรถยนต์
  • เก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด พ้นแสง/แสงแดด ความร้อน และความชื้น
  • เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

คลีมิโซลมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?

ยาคลีมิโซล  มียาชื่อการค้าอื่น และบริษัทผู้ผลิต เช่น

ชื่อการค้า บริษัทผู้ผลิต
Apracur (อะปราคัว) Serch
Ultraproct (อัลตร้าพร็อก) Schering
Ultralan (อัลตร้าแลน) Schering

 

บรรณานุกรม

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Clemizole [2022,Feb19]
  2. https://academic.oup.com/jid/article/202/1/65/889843?login=true [2022,Feb19]
  3. https://www.nature.com/articles/ncomms3410 [2022,Feb19]
  4. https://www.biovision.com/clemizole.html [2022,Feb19]
  5. https://www.apexbt.com/clemizole.html [2022,Feb19]
  6. https://www.pharphar.com/v/Clemizole%20Hydrochloride [2022,Feb19]
  7. https://www.pharphar.com/v/Clemizole%20Hydrochloride#mS14775-k [2022,Feb19]
  8. https://www.pharphar.com/v/Ultraproct_9 [2022,Feb19]