คำถามเกี่ยวกับโรค
โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
เรื่อง : ผมร่วง
โดยทั่วไป ผม 1 เส้นจะมีอายุอยู่ได้ประมาณ 8 ปี จะเร็วหรือช้ากว่านี้มักขึ้นกับพันธุกรรม เมื่อมีการตายของเซลล์ผม ผมก็จะร่วง ซึ่งในภาวะปกติ ผมจะร่วงได้วันละประมาณ 100 เส้น เมื่อผมร่วงตามธรรมชาติ ผมจะงอกใหม่ภายในระยะเวลาประมาณ 2 สัปดาห์ โดยมีอัตราการงอกยาวประมาณ 1.25 เซนติเมตรใน 1 เดือน ทั้งนี้ในธรรมชาติเส้นผมที่มีอายุต่างๆ กันจะอยู่คละกันไป ไม่ร่วงตายพร้อมๆ กัน ดังนั้นในแต่ละวัน ถ้าผมร่วงพร้อมๆ กันในจำนวนมากกว่า 100 เส้น ถือว่ามีอาการผมร่วงผิดปกติ
- ผมร่วงแบบมีแผลเป็น (Scarring alopecia) ได้แก่ผมร่วงที่สาเหตุของการหลุดร่วงของเส้นผมเป็นผลจากมีการทำลายอย่างถาวรของรากผม ทำให้ไม่สามารถสร้างเส้นผมเส้นใหม่ได้ การรักษาผมร่วงสาเหตุนี้ด้วยการใช้ยามักให้ผลไม่ดี เนื่องจากอาจมีเส้นผมกลับมาไม่เหมือนเดิม เพราะรากผมไม่สามารถสร้างเส้นผมใหม่ได้ แต่ยังพอที่จะสามารถรักษาโดยวิธีปลูกถ่ายเส้นผมได้
- ผมร่วงแบบไม่มีแผลเป็น (Non-scarring alopecia) สาเหตุของการหลุดร่วงของเส้นผมจากสาเหตุนี้มีผลจากมีการทำลายรากผมอย่างไม่ถาวร เส้นผมสามารถงอกขึ้นมาใหม่ได้ในปริมาณปกติหรือใกล้เคียงเดิม หลังจากได้รับการรักษา ผมร่วงชนิดนี้พบได้บ่อยกว่าผมร่วงแบบมีแผลเป็น
- ต้องสังเกตสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับอาการผมร่วง เพื่อหลีกเลี่ยง เช่น แชมพู ครีมนวดผม การเป่าผม น้ำยาย้อมผม ยารักษาโรคต่างๆ เป็นต้น
- รักษาและควบคุมโรคที่เป็นสาเหตุให้ผมร่วง
- เลี่ยงหวีผมตอนผมเปียก เพราะเมื่อผมเปียก โปรตีนเคอราตินที่ผมจะมีความอ่อนแอเป็นพิเศษ การหวีผม/สางผมแรงๆ ในช่วงเวลาที่ผมเปียกนี้ จะทำให้ผมขาดหลุดร่วงได้ง่าย
- เลี่ยงการยืดผม หนีบผม การจัดแต่งทรงผม ด้วยความร้อน
- อย่าสระผมบ่อยเกินไป เพราะวันที่สระผม ผมจะร่วงมากกว่าปกติ
- อย่าทำเคมีผมบ่อยเกินไป เช่น การทำสี การดัด นอกจากจะเพิ่มโอกาสให้ผมแห้งเสีย ขาดร่วงง่าย ยังอาจเกิดอาการแพ้ที่เป็นที่มาของผมร่วงได้
- อย่าไว้ผมยาวเกินไป เพราะผมยาวมีโอกาสพันกันขาดหลุดร่วงสูงขึ้น เล็มปลายผมแตกปลายออกบ้าง ก็ทำให้ผมขาดหลุดร่วงลดลง
- อย่ามัดผมตึงเกินไป การมัดผมตึงมากๆ นานๆ สามารถทำให้ผมร่วง แนวผมถอยร่นได้
- ตรวจเช็คสุขภาพบ้าง ผมร่วงอาจไม่ใช่แค่ปัญหาผมอย่างเดียว ปัญหาสุขภาพอื่นๆ เช่น ความเครียด โรคของต่อมไทรอย์ ก็สามารถทำให้เกิดผมร่วงได้เช่นเดียวกัน
- รับประทานอาหารที่ดีมีประโยชน์ เพราะการขาดสารอาหารก็เปีนสาเหตุหนึ่งของผมบาง ไม่แข็งแรง ขาดหลุดร่วงได้
- ใช้ยาช่วย ในรายที่มีปัญหาศีรษะล้าน การใช้ยาแต่เนิ่นๆ จะช่วยลดและชะลอการเกิดศีรษะล้านได้