4. ตลาดเครื่องมือแพทย์ - ตอนที่ 1
- โดย ดร. วิทยา มานะวาณิชเจริญ
- 1 เมษายน 2566
- Tweet

ข้อมูลจากศูนย์วิจัยธนาคารกรุงศรีอยุธยา บ่งชี้ว่า เครื่องมือแพทย์และอุปกรณ์ทางการแพทย์ สามารถแบ่งออกตามลักษณะการใช้งานได้เป็น 3 กลุ่ม ดังต่อไปนี้
- กลุ่มวัสดุสิ้นเปลืองทางการแพทย์ (Single-use device)เป็นผลิตภัณฑ์เพื่อการรักษาพยาบาลทั่วไป ที่ใช้เทคโนโลยีการผลิตไม่ซับซ้อน และมักเป็นการใช้ครั้งเดียวหรือใช้แล้วทิ้ง (Disposable) เช่น หลอดฉีดยา, เข็มฉีดยา, สายยาง, หลอดสวน, แกนสอด, ถุงมือยาง, อุปกรณ์และเครื่องใช้อื่นๆ ทางทันตกรรม (Dental) และทางนัยน์ตา (Ophthalmic)
- กลุ่มครุภัณฑ์ทางการแพทย์ (Durable medical device) เป็นผลิตภัณฑ์ที่มีลักษณะคงทนถาวร มีอายุการใช้งานไม่ต่ำกว่า 1 ปี ตัวอย่างเช่น หีบและชุดปฐมพยาบาล, รถเข็นผู้ป่วย, เตียงคนไข้, อุปกรณ์และเครื่องใช้ทางวิทยาศาสตร์การแพทย์, ศัลยกรรม, ทันตกรรม, เครื่องวินิจฉัยโรคด้วยไฟฟ้า, และเครื่องเอกซเรย์ เป็นต้น
- กลุ่มน้ำยาและชุดวินิจฉัยโรค (Reagent and test kit) ได้แก่ ผลิตภัณฑ์น้ำยาเพื่อใช้เตรียมหรือเก็บตัวอย่าง (Specimen) จากร่างกาย (เช่น น้ำยาทดสอบกรุ๊ปเลือดและชุดน้ำยาล้างไต), ชุดตรวจวินิจฉัยโรคเพื่อการเฝ้าระวังการเกิดโรค (เช่น โรคที่เกี่ยวกับหลอดเลือดหัวใจ), ชุดทดสอบการตั้งครรภ์, ชุดตรวจการติดเชื้อ HIV, และชุดตรวจสารปนเปื้อนในอาหาร
อุตสาหกรรมเครื่องมือแพทย์ (Medical-device industry) ครอบคลุมทั้งเครื่องมือแพทย์และอุปกรณ์ทางการแพทย์ (Medical equipment) มีมูลค่าคิดเป็น 1.0% ของผลิตภัณฑ์มวลรวมของโลก (Gross global products: GGP) ในปี พ.ศ. 2561 อุตสาหกรรมนี้ มีทิศทางเติบโตต่อเนื่องตามการเพิ่มขึ้นของจำนวนผู้ป่วยและผู้สูงอายุ (Geriatric) เพราะเป็นสินค้าที่มีความสำคัญต่อสุขภาพ จึงไม่มีความอ่อนไหว (Sensitivity) ต่อภาวะเศรษฐกิจมากนัก
ในปี พ.ศ. 2562 มูลค่าการค้าเครื่องมือและอุปกรณ์การแพทย์ในตลาดโลก หรือผลรวมของมูลค่าการส่งออกและการนำเข้า อยู่ที่ 80 ล้านล้านบาท ซึ่งเพิ่มขึ้น 7.3% จากตัวเลขในปี พ.ศ. 2561 โดยผลิตภัณฑ์ส่วนใหญ่เป็นอุปกรณ์ทางการแพทย์ ซึ่งคิดเป็น 75.1% ของมูลค่าการค้าเครื่องมือแพทย์ทั้งหมดของโลก รองลงมาคือวัสดุสิ้นเปลืองทางการแพทย์ และน้ำยาและชุดวินิจฉัยโรค (Diagnostic kits) ในสัดส่วน 20.8% และ 4.1% ตามลำดับ
เยอรมนีเป็นประเทศผู้ส่งออก (Exporter) เครื่องมือแพทย์รายใหญ่ที่สุดของโลก โดยมีสัดส่วน 16.6% ของมูลค่าส่งออกเครื่องมือแพทย์ทั้งหมดของโลก รองลงมา ได้แก่ สหรัฐอเมริกาด้วยสัดส่วน 10.8%, ญี่ปุ่นด้วยสัดส่วน 8.3%, และจีนด้วยสัดส่วน 8.2%
ส่วนสหรัฐอเมริกาเป็นประเทศผู้นำเข้า (Importer) เครื่องมือแพทย์รายใหญ่ที่สุดของโลก โดยมีสัดส่วน 23.6% ของมูลค่านำเข้าเครื่องมือแพทย์ทั้งหมดของโลก รองลงมา ได้แก่ เยอรมนีด้วยสัดส่วน 9.1%, จีนด้วยสัดส่วน 6.5%, และฝรั่งเศสด้วยสัดส่วน 4.8%
สำหรับไทย นับเป็นประเทศที่ส่งออกเครื่องมือแพทย์ลำดับที่ 17 ด้วยสัดส่วน 1.3% ของโลก และเป็นประเทศที่นำเข้าเครื่องมือแพทย์ลำดับที่ 29 ด้วยสัดส่วน 0.6% ของโลก
แหล่งข้อมูล
- https://www.krungsri.com/th/research/industry/industry-outlook/Other-Industries/Medical-Devices/IO/medical-devices [2023, March 31].
- http://www.tpso.moc.go.th/sites/default/files/03_policy_ekhruuengmuueaephthy.pdf [2023, March 31].