4. ตลาดเครื่องมือแพทย์ - ตอนที่ 3

สหรัฐอเมริกา เป็นผู้ผลิตเครื่องมือแพทย์ (Medical device) รายใหญ่ของโลกและมีรายได้จากการจำหน่ายมากที่สุดในโลก เนื่องจากมีฐานการผลิต (Manufacturing base) กระจายอยู่ในภูมิภาคต่างๆ ส่วนมากเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีมูลค่าสูง (High value) เช่น เครื่องวินิจฉัยโรคด้วยไฟฟ้า (Electro-diagnostic device), เครื่องมือแพทย์ที่ใช้ในการศัลยกรรมกระดูก (Orthopedic and fracture devices), เครื่องเอ็กซเรย์ (X-ray devices), และเครื่องมือทางทันตกรรม (Dental device)

สำหรับยุโรป ประเทศผู้ผลิตและจำหน่ายเครื่องมือแพทย์ที่สำคัญ ได้แก่ เยอรมนีและเนเธอร์แลนด์ โดยเฉพาะเยอรมนี ได้รับการยอมรับทั้งด้านคุณภาพและการพัฒนาคิดค้นเทคโนโลยี ตลอดจนการปรับกระบวนการผลิต (Manufacturing process) ด้วยนวัตกรรมใหม่ๆ อย่างต่อเนื่อง

สำหรับภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก (Asia Pacific) ญี่ปุ่น เป็นประเทศที่มีศักยภาพ (Potential) สูง ในการผลิตเครื่องมือแพทย์ และยังเป็นศูนย์กลางนวัตกรรมด้านเทคโนโลยีเครื่องมือแพทย์ที่ทันสมัย (Sophisticated) ซึ่งได้รับการยอมรับจากทั่วโลก ส่วนในจีนและในประเทศอาเซียน (ASEAN) การผลิตส่วนมากเป็นผลิตภัณฑ์ในกลุ่มวัสดุสิ้นเปลืองทางการแพทย์ จึงจำเป็นต้องนำเข้าเครื่องมือแพทย์ที่ใช้เทคโนโลยีสูงจากต่างประเทศ โดยเฉพาะจากสหรัฐอเมริกา, เยอรมนี, และญี่ปุ่น 

อุตสาหกรรมเครื่องมือแพทย์ของไทย อยู่ภายใต้พระราชบัญญัติเครื่องมือแพทย์ พ.ศ. 2551 โดยมีกองควบคุมเครื่องมือแพทย์ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) เป็นหน่วยงานกำกับดูแลและรับผิดชอบในการออกใบอนุญาตการผลิต, การจำหน่าย, และการนำเข้าเครื่องมือแพทย์ที่ได้มาตรฐาน ตามที่สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) กำหนด เพื่อให้แน่ใจว่าผลิตภัณฑ์ที่ผลิตและนำเข้ามีมาตรฐานเดียวกัน รวมทั้งเพิ่มศักยภาพการแข่งขัน (Competitiveness) ทางการค้าให้เป็นที่ยอมรับ (Acceptable) ทั้งในประเทศและตลาดส่งออก

ประเทศไทยมีมูลค่าส่งออกและนำเข้าเครื่องมือแพทย์รวมกันสูงเป็นอันดับหนึ่ง ของประเทศในอาเซียน โดยที่สัดส่วนมูลค่าส่งออกต่อมูลค่านำเข้า ระหว่าง ปี พ.ศ. 2558 ถึง ปี พ.ศ. 2562 ถัวเฉลี่ยอยู่ที่ 72 : 28 ในปี พ.ศ. 2562 ผลิตภัณฑ์ส่งออกของไทยส่วนมากเป็นเครื่องมือแพทย์ในกลุ่มวัสดุสิ้นเปลือง (Medical supplies) โดยมีสัดส่วน 88.3% ของมูลค่าส่งออกเครื่องมือแพทย์ทั้งหมด ซึ่งเพิ่มขึ้นจาก 83.4% ในปี พ.ศ. 2561

สินค้าส่งออกของไทย ได้แก่ถุงมือยางทางการแพทย์ (Medical glove), หลอดสวน (Catheter), เข็มฉีดยา (Syringe), และอุปกรณ์ทำแผล (Wound-dressing) ไปยังตลาดหลักคือ สหรัฐอเมริกา, ญี่ปุ่น, เนเธอร์แลนด์, และเยอรมนี ด้านผู้ผลิตและส่งออกส่วนมากเป็นบริษัทข้ามชาติที่เข้ามาลงทุนในไทย เพื่อส่งกลับไปขายในประเทศของตน เช่น ญี่ปุ่น, สหรัฐอเมริกา, และฝรั่งเศส

สำหรับผลิตภัณฑ์นำเข้า ส่วนมากเป็นกลุ่มครุภัณฑ์และวัสดุสิ้นเปลืองทางการแพทย์ ในสัดส่วนที่ 42.7% และ 40.5% ตามลำดับ เช่น เครื่องอุลตราซาวด์, เครื่องเอ็กซเรย์, เครื่องตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (Electro-cardiogram), เครื่องตรวจคลื่นไฟฟ้าสมอง (Electro-encephalogram), และผลิตภัณฑ์ทางจักษุวิทยา โดยตลาดนำเข้าหลักคือ จากสหรัฐอเมริกา, จีน, เยอรมนี, และญี่ปุ่น 

แหล่งข้อมูล

  1. https://www.krungsri.com/th/research/industry/industry-outlook/Other-Industries/Medical-Devices/IO/medical-devices [2023, April 14].
  2. http://www.tpso.moc.go.th/sites/default/files/03_policy_ekhruuengmuueaephthy.pdf [2023, April 14].