ซีสต์ ถุง ถุงน้ำ ถุงหุ้ม (Cyst)

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 22 เมษายน 2557
  • Tweet
บทความที่เกี่ยวข้อง

ซีสต์ คือ ถุงปิดที่ภายในบรรจุสารบางชนิด และบางครั้งอาจมีรูเปิดขนาดเล็กเพื่อให้สารภายในออกมาจากถุงได้ ซึ่ง

  • ถ้าถุงบรรจุของเหลว มักเรียกว่า “ถุงน้ำ”
  • ถ้าบรรจุสารที่มีลักษณะคล้ายไขมัน/เนย มักเรียกว่า “ถุงไขมัน”

ซีสต์ เป็นภาวะผิดปกติที่เกิดขึ้นได้กับเนื้อเยื่อ/อวัยวะทุกชนิดของร่างกาย ลักษณะภาย นอกจะมองดูและคลำได้คล้ายก้อนเนื้อกลมๆ ซึ่งมีได้ตั้งแต่ขนาดเล็กเป็นมิลลิเมตร ไปจนถึงขนาดใหญ่ได้หลายๆเซนติเมตร มักมีลักษณะนุ่ม ผิวเรียบ โดยซีสต์สามารถโตขึ้นได้เรื่อยๆ ขึ้น กับชนิดเซลล์ที่ก่อให้เกิดซีสต์ แต่มักไม่ค่อยเปลี่ยนไปเป็นมะเร็ง (พบได้บาง แต่น้อยมากๆ)

ซีสต์ มีได้หลายชนิด และมีสาเหตุได้หลากหลายขึ้นกับชนิดของซีสต์ โดยอาการสำคัญของซีสต์ คือ การพบก้อนที่โตช้าๆ ซึ่งอาการที่เกิดจากซีสต์จะแตกต่างกันไป ขึ้นกับตำแหน่งที่เกิดซีสต์ เช่น คลำพบก้อนเนื้อเมื่อเกิดที่ผิวหนัง, ปวดศีรษะเรื้อรังเมื่อเกิดที่สมอง, ปวดท้อง น้อยเรื้อรังเมื่อเกิดที่รังไข่ เป็นต้น

การรักษาซีสต์คือ เฝ้าสังเกตอาการโดยไม่ต้องรักษาเมื่อมีขนาดเล็กและไม่มีอาการ แต่จะผ่าตัดเมื่อซีสต์ก่ออาการ หรือ ซีสต์โตเร็ว

ซีสต์ ที่พบได้บ่อย เช่น ซีสต์ไขมันผิวหนัง ชอกโกแลตซีสต์ของรังไข่จากโรคเยื่อบุมด ลูกเจริญผิดที่ ซีสต์/ถุงน้ำในตับและในไต เป็นต้น

บรรณานุกรม

  1. Cyst http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003240.htm [2014,April3].