คุยกับหมอรักษาโรคมะเร็ง ตอน สารหนูกับโรคมะเร็ง

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 2 มกราคม 2566
  • Tweet


คุยกับหมอรักษาโรคมะเร็ง ตอน สารหนูกับโรคมะเร็ง

สารหนู (Arsenic สัญลักษณ์ทางวิทยาศาสตร์ คือ As) เป็นแร่ธาตุชนิดหนึ่งพบในธรรมชาติทั่วไป เช่น ในดิน น้ำ อากาศ พืช และสัตว์ที่รวมถึงซากของมัน  มนุษย์ได้รับสารหนูจากการสิ่งแวดล้อมเหล่านี้ รวมถึงจากโรงงานอุตสาหกรรมต่างๆทั้งโดยตรงและโดยอ้อม จากการกิน/ดื่ม(ทางระบบทางเดินอาหาร), การหายใจ(ปอด), และการสัมผัส (ทางผิวหนัง), แหล่งสารหนูที่เราได้รับ เช่น อาหาร (พืช เนื้อสัตว์), ยาบางชนิด,สมุนไพร, ยากลางบ้าน  น้ำดื่ม น้ำใช้ ทั้งจากธรรมชาติและโรงงานอุตสาหกรรมที่ปล่อยสารหนูสู่ดิน/แหล่งน้ำ,และจากของเล่น ของใช้,  สีทาบ้าน/เคลือบสิ่งต่างๆ, ยาฆ่าแมลง, ยาฆ่าวัชพืช,  ใบยาสูบ, ควันจากการเผาไหม้, เหมืองแร่โดยเฉพาะเหมืองแร่ถ่านหิน, โรงงาน ผลิตแก้ว  ผลิตเซรามิก, ฯลฯ

​สารหนู เป็นสารพิษที่อันตรายร้ายแรงทั้งในระยะเฉียบพลันและระยะเรื้อรัง ที่ก่ออาการได้กับหลายระบบอวัยวะของร่างกาย เช่น  

  • ต่อระบบทางเดินอาหาร: เช่น น้ำลายไหล ปวดท้อง คลื่นไส้อาเจียน ท้องเสีย  เลือดออกในทางเดินอาหาร   ถ้ารุนแรง อาจถึงเกิดภาวะช็อก
  • ต่อตับ: เช่น เกิดตับอักเสบ ตัวเหลืองตาเหลือง
  • ต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด: เช่น ผลต่อการทำงานของกล้ามเนื้อหัวใจ เมื่อรุนแรงอาจเกิดภาวะช็อกจากการไหลเวียนเลือดล้มเหลว
  • ต่อปอด: เช่น เกิดภาวะปอดบวมน้ำจนอาจเกิดภาวะหายใจล้มเหลว
  • ต่อไต: เช่น เกิดไตอักเสบ ปัสสาวะเป็นเลือด  
  • ต่อระบบประสาท: เช่น เกิดการเสื่อมของเซลล์ประสาท สับสน ชัก โคม่า
  • ต่อผิวหนัง: เช่น ขึ้นผื่น สีผิวดำคล้ำ
  • กดการทำงานของไขกระดูก: ส่งผลเกิดภาวะโลหิตจาง/โรคซีดเรื้อรัง และ
  • การเกิดโรคมะเร็ง: สารหนูจัดเป็นสารก่อมะเร็งชัดเจนสำหรับมนุษย์ โดยเฉพาะ มะเร็งผิวหนัง และมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ

ทั้งนี้ สำนักงานที่ดูแลเกี่ยวกับด้านโรคมะเร็งขององค์การอนามัยโลกที่ชื่อว่า International Agency for Research on Cancer (IARC) ได้จัดให้ 'สารหนู' เป็นสารก่อมะเร็งในมนุษย์ โดยเฉพาะสารหนูในรูปแบบสาร 'อนินทรีย์' ซึ่งมะเร็งที่มีรายงานชัดเจนว่ามีสารหนูเป็นสาเหตุ เช่น มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ, มะเร็งผิวหนัง, มะเร็งปอด, และอาจเป็นปัจจัยเสี่ยงเกิด มะเร็งไต, ตับ,ต่อมลูกหมาก

​ดังนั้น เราจึงควรต้องหลีกเลี่ยงการบริโภคสารหนูในทุกรูปแบบ ทั้งจาก อาหาร น้ำดื่ม น้ำใช้ และของใช้ต่างๆ โดยเฉพาะในชุมชนที่อยู่ใกล้โรงงานอุตสาหกรรม หรือเหมืองแร่ ต้องช่วยกันดูแลสิ่งแวดล้อม ควรช่วยกันดูแล/ตรวจสอบการกำจัดสารต่างๆของโรงงานสู่ธรรมชาติ เช่นการปล่อยน้ำเสียลงแหล่งน้ำ, ลงดิน, และจากควันต่างๆ

บรรณานุกรม

https://www.cancer.org/cancer/cancer-causes/arsenic.html [2022,Dec13]