คุยกับหมอรักษาโรคมะเร็ง ตอน เปรียบเทียบผลการผ่าตัดมะเร็งกระเพาะอาหารระหว่างการผ่าตัดผ่านกล้องและการผ่าตัดเปิดหน้าท้อง

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 22 พฤศจิกายน 2564
  • Tweet

คุยกับหมอรักษาโรคมะเร็ง ตอน เปรียบเทียบผลการผ่าตัดมะเร็งกระเพาะอาหารระหว่างการผ่าตัดผ่านกล้องและการผ่าตัดเปิดหน้าท้อง

         ในประเทศไทย มะเร็งกระเพาะอาหาร เป็นมะเร็งพบได้เรื่อยๆ ไม่ติด 1ใน10 มะเร็งพบบ่อยของทั้งเพศหญิงและเพศชาย แต่รายงานจากองค์การอนามัยโรค ปีค.ศ. 2020 พบอัตราเกิดมะเร็งกระเพาะอาหารสูงเป็นลำดับที่ 6 ในประชากรโลกทุกเพศ โดยมีอัตราเสียชีวิตสูงเป็นลำดับ4, 

         การรักษาเพื่อหายขาดวิธีหลักของมะเร็งกระเพาะอาหารระยะต้นๆคือการผ่าตัดกระเพาะอาหารร่วมกับต่อมน้ำเหลือง ส่วนในโรคระยะรุนแรงแต่ยังไม่แพร่กระจายทางกระแสเลือด คือการรักษาร่วมกันระหว่าง การผ่าตัด ยาเคมีบำบัด และอาจร่วมกับการฉายรังสีรักษาด้วย

         ปัจจุบันการผ่าตัดรักษามะเร็งกระเพาะอาหารมีทั้งการผ่าตัดด้วยวิธีผ่าตัดผ่านกล้อง  (Laparoscopic gastrectomy) และวิธีผ่าตัดผ่านหน้าท้อง(Open gastrectomy)  ซึ่งคณะศัลยแพทย์และอายุรแพทย์โรคมะเร็งจาก 10 โรงพยาบาลด้านโรคมะเร็ง ประเทศเนเทอร์แลนด์ นำโดย ศัลยแพทย์ นพ. van der Veen จาก Utrecht University, Utrecht, the Netherlands จึงร่วมกันศึกษาเปรียบเทียบถึงประสิทธิผลการรักษามะเร็งกระเพาะอาหาร ระหว่างวิธีผ่าตัดผ่านกล้องและวิธีผ่าตัดโดยผ่าหน้าท้อง และได้รายงานผลการศึกษาในวารสารโรคมะเร็ง Journal of Clinical Oncology ฉบับวันที่ 20 มีนาคม 2021

          เป็นการศึกษาแบบสุ่มตัวอย่างในช่วงปี 2015-2018 ในผู้ป่วยมะเร็งกระเพาะอาหารระยะลุกลามแต่ยังผ่าตัดได้, เซลล์มะเร็งชนิด Adenocarcinoma, ระยะ T1-4a N0-3b M0 จำนวนทั้งหมด 227 ราย ,สุ่มตัวอย่างเป็นผ่าตัดผ่านกล้อง 115 ราย กลุ่มนี้มีผู้ป่วยได้ยาเคมีบำบัดนำก่อนผ่าตัด 77ราย(67%), และผ่าตัดผ่านหน้าท้อง 112 ราย กลุ่มนี้มีผู้ป่วยได้ยาเคมีบำบัดนำก่อนผ่าตัด 87 ราย(78%)

 ผลการศึกษาพบว่า

  • อัตรากึ่งกลางระยะเวลาอยู่โรงพยาบาล(Median time)ของผู้ป่วยทั้ง2กลุ่มไม่ต่างกันทางสถิติ = 7 วัน (ช่วง5-9วัน), p=0.34
  • การเสียเลือดจากผ่าตัด: กลุ่มผ่าตัดผ่านกล้องเสียน้อยกว่าอย่างมีความสำคัญทางสถิติ, 150มม. vs 300 มม., p < 0.001
  • เวลาเฉลี่ย(mean)ในการผ่าตัด: ผ่าตัดผ่านกล้องใช้เวลานานกว่า, 216 vs 182 นาที, p < 0.001
  • ผลข่างเคียงหลังผ่าตัดไม่ต่างกันทางสถิติทั้ง2กลุ่ม, 44% vs 42%, P=0.91
  • อัตราเสียชีวิตในโรงพยาบาล:ไม่ต่างกันทางสถิติทั้ง2กลุ่ม, 4%vs7%, p=0.40
  • อัตราต้องกลับมาเข้าโรงพยาบาลภายใน30วันหลังแพทย์ให้กลับบ้าน: ไม่ต่างกันทางสถิติ 6% vs 9.1%, p= 1.00
  • อัตราผ่าตัดมะเร็งออกได้หมด(R0): ไม่ต่างกัน, 95% vs 95%, p= 1.00
  • อัตราผ่าตัดได้ปริมาณต่อมน้ำเหลืองกึ่งกลาง(median): ไม่ต่างกัน 29 vs 29 ต่อม, p=0.49  
  • อัตรารอดชีวิตที่1ปี: ไม่ต่างกันทางสถิติ 76% vs 78%, p= 0.74

คณะผู้ศึกษาสรุปว่า การผ่าตัดส่องกล้องและการผ่าตัดผ่านหน้าท้องในการรักษามะเร็งกระเพาะอาหารระยะโรคดังกล่าว มีระยะเวลาในการอยู่โรงพยาบาลหลังผ่าตัดไม่ต่างกัน ทั้งนี้รวมถึงผลข้างเคียงหลังผ่าตัดและอัตรารอดชีวิตที่ 1 ปี

        

บรรณานุกรม

  1. van der Veen et al. JCO 2021. 39(9):978-989 (abstract)
  2. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cancer [2021,Oct18]