คำถามเกี่ยวกับยา
โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
เรื่อง : เมโทโพรลอล (Metoprolol)
ยาเมโทโพรลอล (Metoprolol) คือ ยารักษาโรคความดันโลหิตสูง เป็นยาตัวหนึ่งที่อยู่ในกลุ่มซีเล็กทีฟ เบต้า1 รีเซพเตอร์ บล็อกเกอร์ (Selective beta1 receptor blocker หรือ Cardioselective beta blockers หรือยา กลุ่ม Beta blocker) ใช้รักษา
- โรคความดันโลหิตสูง (ยาลดความดัน)
- ภาวะหัวใจห้องล่างเต้นเร็วผิดปกติ (Ventricular tachycardia)
- อาการเจ็บหน้าอกด้วยภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด (Angina)
- โรคกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน (Acute myocardial infarction)
- ป้องกันการเกิดไมเกรน (Migraine)
วิงเวียน ง่วงนอน อ่อนแรง ท้องเสีย ฝันร้าย นอนไม่หลับ ซึมเศร้า ตาพร่า เลือดไปเลี้ยงตามปลายมือปลายเท้าลดลง (รู้สึกเย็นและ/หรือชา)
ส่วนอาการข้างเคียงที่รุนแรงที่อาจพบได้ เช่น ภาวะหัวใจเต้นช้าจนเป็นเหตุให้เป็นลมในที่สุด นอกจากนี้อาจพบอาการตัวเขียว นิ้วมือนิ้วเท้าซีด มือเท้าบวม สมรรถภาพทางเพศด้อยลง ผมร่วง อารมณ์แปรปรวน หายใจลำบาก ไอ กระหายน้ำ เจ็บคอ มีไข้ ตาเหลือง/ตัวเหลือง ปวดท้อง คลื่นไส้ มีผื่นคันขึ้นตามตัว
- ห้ามใช้ยานี้กับผู้ป่วยกลุ่มต่อไปนี้ เช่น
- โรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ (Sick sinus syndrome)
- ภาวะหัวใจล้มเหลว (Decompensated heart failure)
- มีความผิดปกติในระบบการไหลเวียนเลือดที่รุนแรง (Severe peripheral arterial circulatory disorders)
- ผู้ป่วยที่อยู่ในภาวะช็อกด้วยโรคหัวใจ
- ผู้ป่วยโรคหืด
- ผู้ป่วยที่มีระดับความดันโลหิตตัวบน (Systolic blood pressure) ต่ำกว่า 100 มิลลิเมตรปรอท
- ผู้ที่มีภาวะเลือดเป็นกรด (เช่น ในผู้ป่วยโรคเบาหวานหรือโรคหืดที่ควบคุมโรคไม่ได้)
- ห้ามใช้ยานี้กับ หญิงตั้งครรภ์ และในหญิงให้นมบุตร
- ห้ามปรับขนาดรับประทานหรือหยุดการใช้ยานี้ด้วยตนเองโดยมิได้ปรึกษาแพทย์
- ระวังการใช้ยานี้กับผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลวชนิด Compensated heart failure ผู้ป่วยด้วยโรคหลอดลมหดเกร็งตัว/หายใจลำบาก ผู้ป่วยโรคตับ ผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจเต้นช้า และผู้ป่วยที่เคยมีประวัติด้วยโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง
- หลีกเลี่ยงการใช้ยานี้ร่วมกับยาชา เพราะอาจเกิดภาวะกดการทำงานของหัวใจ
- ระหว่างการใช้ยานี้ต้องระวังเรื่องการขับขี่ยวดยานพาหนะหรือการทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักรกล เพราะยามีผลให้ง่วงซึมได้
- การใช้ยาเมโทโพรลอล ร่วมกับยา Reserpine (ยาลดความดัน) และยาในกลุ่มเอมเอโอไอ (MAOIs) จะทำให้ฤทธิ์ของยาเมโทโพรลอลเพิ่มมากขึ้น หากจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกันแพทย์จะปรับขนาดรับประทานให้เหมาะสมเป็นรายบุคคลไป
- การใช้ยาเมโทโพรลอล ร่วมกับ ยาลดกรดที่มีเกลืออะลูมิเนียม (Aluminium) หรือเกลือแมกนีเซียม (Magnesium) จะทำให้การดูดซึมยาเมโทโพรลอลมากยิ่งขึ้น จึงควรเลี่ยงการรับประทานร่วมกันหรือปรับเวลาของการรับประทานไม่ให้ตรงกัน
- การใช้ยาเมโทโพรลอล ร่วมกับ ยาบางตัวอาจทำให้ความเข้มข้นของยาเมโทโพรลอลในเลือดเพิ่มสูงขึ้น หากไม่มีความจำเป็นใดๆ ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานยาร่วมกัน ยากลุ่มดังกล่าว เช่นยา Bupropion, Cimetidine, Diphenhydramine, Fluoxetine, Hydroxycholoquine, Paroxetine, Quinidine, Ritonavir
- การใช้ยาเมโทโพรลอล ร่วมกับ กลุ่มยาชา/ยาสลบอาจเกิดความเสี่ยงของภาวะความดันโลหิตต่ำ และภาวะหัวใจล้มเหลว จึงควรเลี่ยงการใช้ยาร่วมกัน