คำถามเกี่ยวกับยา
โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
เรื่อง : อีพลีรีโนน (Eplerenone)
เป็นยากลุ่ม Aldosterone antagonist หรือ Antimineralocorticoid นี้มีฤทธิ์ต่อต้านฮอร์โมนอัลดอสเตอโรน (Aldosterone) ที่สร้างจากต่อมหมวกไต มีการใช้ยานี้เพื่อ
- รักษาภาวะหัวใจล้มเหลว
- รักษาโรคความดันโลหิตสูง
- ผลต่อระบบประสาท เช่น วิงเวียน ปวดศีรษะ
- ผลต่อระบบทางเดินอาหาร เช่น ท้องเสีย ปวดท้อง
- ผลต่อระบบต่อมไร้ท่อ เช่น เกิดภาวะหน้าอก/เต้านมโต ประจำเดือนมาผิดปกติ เจ็บเต้านม
- ผลต่อไต เช่น มีโปรตีนในปัสสาวะ
- ผลต่อระบบการเผาผลาญพลังงานของร่างกาย เช่น เกลือโปแตสเซียมในเลือดสูง บางกรณีอาจมีภาวะไขมันคลอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูง
- ผลต่อตับ เช่น เอนไซม์การทำงานของตับในเลือดมีระดับเพิ่มขึ้น
- ห้ามใช้กับผู้ที่มีเกลือโปแตสเซียมในเลือดสูง และผู้ที่มีระดับเกลือโซเดียมในเลือดต่ำอยู่แล้ว
- ห้ามใช้ยานี้กับผู้ที่มีภาวะขับปัสสาวะไม่ออก/ปัสสาวะขัด ผู้ป่วยโรคไตในระยะรุนแรง ผู้ป่วยโรคเบาหวานประเภทที่ 2 ที่มีภาวะไมโครอัลบูมิน/โปรตีนในปัสสาวะ (Microalbuminuria) ผู้ป่วยโรคตับระยะสุดท้าย เพราะตัวยาอีพลีรีโนนสามารถส่งผลกระตุ้นให้อาการโรคดังกล่าวทวีความรุนแรงมากขึ้น
- ห้ามใช้ยากับสตรีมีครรภ์ สตรีในภาวะให้นมบุตร และเด็ก นอกจากมีคำสั่งแพทย์
- ห้ามปรับขนาดรับประทานด้วยตนเอง
- ปฏิบัติตามคำแนะนำของ แพทย์ พยาบาล เภสัชกร อย่างเคร่งครัด และมาพบแพทย์/มาโรงพยาบาลตามแพทย์นัดหมายทุกครั้ง เพื่อตรวจสอบระดับเกลือแร่ต่างๆ ในเลือด เช่น โซเดียม และโปรแตสเซียมว่ายังอยู่ในระดับปกติหรือไม่
- ห้ามใช้ยาอีพลีรีโนนร่วมกับยา ACE inhibitors, Angiotension receptor blocker, Ciclosporin, Tacrolimus, Trimethoprim เพราะจะทำให้ระดับโปแตสเซียมในกระแสเลือดสูงขึ้นจนก่อให้เกิดอาการข้างเคียงต่างๆ ตามมา
- หลีกเลี่ยงการใช้ยาอีพลีรีโนนร่วมกับกลุ่ม ยาNSAIDs, Glucocorticoids, เพราะจะทำให้ประสิทธิผลของการรักษาความดันโลหิตสูงของยาอีพลีรีโนนลดลง
- หลีกเลี่ยงการใช้ยาอีพลีรีโนนร่วมกับกลุ่มยา Alpha-blockers (เช่นยา Alfuzosin, Prazosin), กลุ่มยาTCAs, Amifostine และ Baclofen เพราะเสี่ยงต่อภาวะความดันโลหิตต่ำตามมา
- หลีกเลี่ยงการใช้ยาอีพลีรีโนนร่วมกับยา Fluconazole, Erythromycin, Saquinavir, Amiodarone, Diltiazem, Verapamil เพราะจะทำให้ระดับยาอีพลีรีโนนในกระแสเลือดเพิ่มสูงขึ้นจนเป็นเหตุให้เกิดอาการข้างเคียงต่างๆ จากยาอีพลีรีโนนสูงขึ้นตามมา