คำถามจาก วิกิโรค

โรคคาวาซากิ (Kawasaki disease ย่อว่า KD) คือ โรคที่ทำให้เกิดหลอดเลือดอักเสบโดยเฉพาะหลอดเลือดแดงขนาดกลาง พบบ่อยในเด็กทั่วโลก แต่พบมากในเด็กเอเชีย เฉลี่ยอายุประมาณ 2-3 ปี โดยประมาณ 80% พบในเด็กอายุน้อยกว่า 5 ปี และที่ควรทราบ คือ 20-25% ของผู้ป่วยที่ไม่ได้รับการรักษา จะมีความผิดปกติของหลอดเลือดแดงหัวใจ (Coronary arteries) คือมีการโป่งพองของหลอดเลือด (Aneurysm)

หากไม่มีการรักษา โรคคาวาซากิจะมีธรรมชาติ/การดำเนินของโรคเป็น 3 ระยะ คือ

1. ระยะไข้เฉียบพลัน (Acute febrile phase): จะมีไข้สูงและมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย โรคระยะนี้กินเวลา 1-2 สัปดาห์
2. ระยะกึ่งเฉียบพลัน (Subacute phase): ในระยะนี้จะมีการลอกของผื่น มีเกล็ดเลือดสูง (Thrombocytosis) และในระยะนี้อาจมีการโป่งพองของหลอดเลือดแดงหัวใจ (Coronary aneurysms) ซึ่งมีความเสี่ยงสูงที่ผู้ป่วยอาจตายได้ในช่วงนี้จากภาวะหลอดเลือดแดงหัวใจโป่งพอง ระยะนี้กินเวลาประมาณ 2 สัปดาห์
3. ระยะพักฟื้น (Convalescent phase): ระยะนี้อาการต่างๆ รวมทั้งความผิดปกติของเลือด/ซีบีซี กลับคืนสู่ปกติ ซึ่งใช้เวลาประมาณ 6-8 สัปดาห์หลังจากเริ่มอาการของความเจ็บป่วยจากโรคนี้

1. ไข้สูง: ไข้ในโรคคาวาซากิจะสูงมากกว่า 101 องศาฟาเรนไฮต์ (Fahrenheit) หรือ 38.3 องศาเซลเซียส (Celsius) และไข้สูงไม่ลดลงแม้จะให้ยาปฏิชีวนะ ซึ่งหากไม่ได้รักษาไข้จะสูง 1-2 สัปดาห์ และอาจมีไข้สูงนานถึง 3-4 สัปดาห์
2. นอกจากอาการไข้ จะมีอาการสำคัญหลักๆอีก 5 อาการ ได้แก่
   • ตาแดงโดยไม่มีขี้ตาทั้งสองข้าง (Non-exudative bulbar conjunctival injection)
   • ริมฝีปาก คอและเยื่อบุปาก แดง ลิ้นเป็นตุ่มแดงนูนดูคล้ายผิวสตรอเบอร์รี (Strawberry tongue) และริมฝีปากแตก
   • ในประมาณสัปดาห์ที่ 2 และ 3 ปลายมือเท้าอาจลอก
   • มีผื่นลักษณะต่างๆ กันขึ้นตามตัวและอาจขึ้นมากบริเวรขาหนีบ
   • ต่อมน้ำเหลืองที่ลำคอ โต คลำได้ ขนาดต่อมน้ำเหลืองมักโตมากกว่า 1.5 ซม. ไม่เจ็บหรือเจ็บแต่น้อย

นอกจากนั้น อาการอื่นๆ ที่อาจพบได้ในโรคคาวาซากิ เช่น    

ก. อาการทางหัวใจและหลอดเลือด: เช่น ภาวะหัวใจล้มเหลว  มีการอักเสบของกล้ามเนื้อหัวใจ ของเยื่อหุ้มหัวใจ และลิ้นหัวใจผิดปกติ มีความผิดปกติที่หลอดเลือดแดงหัวใจ มีการโป่งพองของหลอดเลือดแดงขนาดกลาง มีการอุดตันของหลอดเลือดแดงส่วนปลาย (แขน ขา นิ้วมือ นิ้วเท้า) ทำให้ปลายนิ้วขาดเลือดไปเลี้ยง

ข. อาการทางระบบทางเดินหายใจ: เช่น น้ำท่วมปอด/ภาวะมีน้ำในโพรงเยื่อหุ้มปอด ปอดอักเสบ/ ปอดบวม

ค. อาการทางระบบกล้ามเนื้อและกระดูก: เช่น ปวดกระดูก ปวดกล้ามเนื้อ

ง. อาการทางระบบทางเดินอาหาร: เช่น ท้องเสีย อาเจียน ปวดท้อง การทำงานของตับผิดปกติ มีน้ำและมีอาการบวมในถุงน้ำดี (Hydrops of gallbladder)

จ. อาการทางระบบประสาท: เช่น มีอาการหงุดหงิดกระสับกระส่ายอย่างมาก มีเยื่อหุ้มสมองอักเสบแบบไม่ติดเชื้อ (Aseptic meningitis) สูญเสียการได้ยิน/หูดับ

ฉ. อาการทางระบบทางเดินปัสสาวะ: เช่น มีการอักเสบของระบบทางเดินปัสสาวะ

ช. อาการอื่นๆ: เช่น ตัวแดง ม่านตาอักเสบ มีผื่นลอกของผิวหนังโดยเฉพาะบริเวณขาหนีบ มีการบวมนูนของบริเวณที่เคยฉีดวัคซีนบีซีจี (BCG/วัคซีนป้องกันวัณโรค)

ปัจจุบัน ยังไม่ทราบสาเหตุแน่ชัดของโรคคาวาซากิ จึงยังไม่สามารถป้องกันได้ แต่เป็นโรคที่รักษาได้ การรักษาที่ถูกต้องและรวดเร็ว จะป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อน ซึ่งที่สำคัญ คือ หลอดเลือดแดงหัวใจโป่งพองได้มาก ผู้ปกครองควรปรึกษาแพทย์ให้เข้าใจธรรมชาติของโรคเพื่อการร่วมมือกันในการรักษาผู้ป่วย

1. https://haamor.com/โรคคาวาซากิ