โรคภัยไข้เจ็บ ตอนที่ 9 – รากเหง้าของสาเหตุ (2)

  • โดย ดร. วิทยา มานะวาณิชเจริญ
  • 29 มีนาคม 2566
  • Tweet


โรคภัยไข้เจ็บ ตอนที่ 9 – รากเหง้าของสาเหตุ (2)

การวิเคราะห์ในเวลาต่อมา พบว่า สาเหตุหลัก (Leading cause) ของการตายที่แท้จริง (Actual) ในปี ค.ศ. 2010 ในสหรัฐอเมริกาคือ การกินอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ (Poor diet), การปราศจากการออกกำลังกาย (Physical activity), การสูบยา(Smoking), การดื่มแอลกอฮอล์ (Alcohol consumption)

นี่มิใช่เป็นปรากฎการณ์ (Phenomenon) ของชาวอเมริกันเท่านั้น แต่รากเหง้าของสาเหตุการตายทั่วโลก (Global scale) เจริญรอย (Follow) ตามรูปแบบ (Pattern) เดียวกัน การวิเคราะห์ในเชิงลึก พบว่าปัจจัยเสี่ยงที่ขับเคลื่อน (Driving) การตายส่วนมากทั่วโลก (World-wide) ในปี ค.ศ. 2017 ได้แก่ ความดันโลหิต (Blood pressure) สูง, การสูบยา, ระดับน้ำตาลสูง, อากาศเป็นพิษ (Air pollution), และภาวะอ้วนเกิน (Obesity)

เช่นเดียวกับรากของต้นไม้ที่นำไปสู่ลำต้น (Trunk), การวิเคราะห์ขั้นพื้นฐานของรากเหง้าของสาเหตุ นำไปสู่รายชื่อตัวเลือก (Short list) ของเหตุผลที่มีผลกระทบมากที่สุด (Impactful) ต่อวิวัฒนาการของโรคที่เป็นสาเหตุของการตาย (Death) และการด้อยสมรรถนะ (Disability)

แล้วคำถามต่อไปก็คือ สุขภาพที่ดีคืออะไร และเราจะบรรลุสุขภาวะได้อย่างไร คำตอบก็คือ สุขภาพที่ดีเกิดจากการสะสม (Accumulation) จำนวนปีของชีวิต, คุณภาพของช่วงปีดังกล่าว, และการควบคุมปัจจัยเสี่ยงที่นำไปสู่วิวัฒนาการของสุขภาวะสำคัญ (Major)

ในสหรัฐอเมริกา ในปี ค.ศ. 2010 เกือบ 20% ของประชากร (Population) ยังคงสูบยา, 30% มีความดันโลหิตสูง, กว่า 30% มีภาวะอ้วนเกิน, และเกือบ 50% ไม่บรรลุจุดมุ่งหมายของการออกกำลังกาย ทั้งหมดนี้เป็นเงื่อนไขของการดัดแปลง (Modifiable condition) ที่เกิดขึ้นในระดับแต่ละบุคคล (Individual) และระดับประชากร

ขั้นตอนที่จะปรับปรุงสุขภาพแต่ละคนหรือเปลี่ยนแปลงชีวิตประจำวัน ซึ่งรวมทั้งหนทางที่เป็นไปไม่ได้ในการนำไปปฏิบัติ ค่อนข้างยืดยาว (Extensive) แต่เพื่อให้สามารถจัดการได้ เราจะย่นย่อ (Compress) รายการดังกล่าวให้เหลือเพียงเฉพาะที่สามารถแทรกแซง (Intervention) ได้ อย่างมีผลกระทบมากที่สุดในการบรรลุถึงวิถีที่ปฏิบัติได้ 8 ขั้นตอน ดังนี้

1. อย่าสูบยา
2. ดื่มแอลกอฮอล์อย่างพอควร (Moderation)
3. แสวงหา (Pursue) น้ำหนักที่เหมาะสม
4. เพิ่มการออกกำลังกาย
5. เปลี่ยนนิสัยการกิน
6. ตรวจความดันโลหิต
7. ตรวจคัดกรอง (Screening)
8. ฉีดวัคซีน (Vaccination)

แหล่งข้อมูล

  1. Ramirez, Lucas, MD. (2022.o Simplify ,Your Health: A Doctor’s Practical Guide to a Healthier Life. Texas, USA: Black Rose Writing.
  2. สันต์ ใจยอดศิลป์, นพ.  (2560). สุขภาพดีด้วยตัวคุณเอง: Good Health by Yourself (eBook). พิมพ์ครั้งที่ 2 กรุงเทพฯ: บริษัท พิมพ์สวย จำกัด.