ไฮเปอร์เมตาโบลิซึม (Hypermetabolism)
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
- 17 พฤศจิกายน 2561
- Tweet
- กายวิภาคและสรีรวิทยาระบบต่อมไร้ท่อ (Anatomy and physiology of endocrine system)
- โรคต่อมไร้ท่อ โรคระบบต่อมไร้ท่อ (Endocrine disease)
- ไทรอยด์: โรคของต่อมไทรอยด์ (Thyroid: thyroid diseases)
- ต่อมไทรอยด์เป็นพิษ (Thyrotoxicosis)
- ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน (Hyperthyroidism)
- อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา (Adverse Drug Reaction)
ไฮเปอร์เมตาโบลิซึม(Hypermetabolism)คือ ภาวะที่ร่างกายมีอัตราการใช้พลังงาน/แคลอรีสูงผิดปกติ ที่ส่งผลให้เกิดเป็นอาการผิดปกติต่างๆขึ้น โดยเฉพาะการมีน้ำหนักตัวลดลงมาก
สาเหตุ:
สาเหตุของภาวะไฮเปอร์เมตาโบลิซึมมีได้หลากหลาย ที่พบบ่อย เช่น
- โรคต่อมไทรอยด์เป็นพิษ
- ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน
- ภาวะที่ร่างกายได้รับอุบัติเหตุรุนแรง/บาดเจ็บรุนแรง เช่น แผลไฟไหม้รุนแรง
- ภาวะมีไข้สูงจากการติดเชื้อในกระแสโลหิต
- การผ่าตัดปลูกถ่ายอวัยวะ
- การได้รับการรักษาด้วยยาสเตียรอยด์ต่อเนื่องเป็นเวลานาน
ทั้งนี้ การที่ร่างกายมีภาวะไฮเปอร์เมตาโบลิซึม หรือมีเมตาโบลิซึม(Metabolism/สันดาป)สูง จะเรียกว่า ร่างกายอยู่ในภาวะ “Hypermetabolic state” ซึ่งบางท่านจะให้ความหมายเหมือนกันระหว่าง Hypermetabolism และ Hypermetabolic state
อาการ:
อาการของภาวะไฮเปอร์เมตาโบลิซึม เช่น
- น้ำหนักตัวลดลงต่อเนื่อง
- ซีด
- เหนื่อยล้า
- นอนไม่หลับ
- หัวใจเต้นเร็ว
- หัวใจเต้นผิดจังหวะ
- หายใจลำบาก
- กล้ามเนื้ออ่อนแรง
- เหงื่อออกมากผิดปกติ
การรักษา:
การรักษาภาวะไฮเปอร์เมตาโบลิซึมคือ
- การรักษาโรค/ภาวะที่เป็นสาเหตุ (แนะนำอ่านรายละเอียดในแต่ละโรคที่เป็นสาเหตุในเว็บ haamor.com) ร่วมกับ
- การรักษาประคับประคองตามอาการ
การพยากรณ์โรค:
การพยากรณ์โรคของภาวะไฮเปอร์เมตาโบลิซึม จะแตกต่างกันในแต่ละผู้ป่วยโดยขึ้นกับสาเหตุ (แนะนำอ่านรายละเอียดในแต่ละโรคที่เป็นสาเหตุในเว็บ haamor.com)
บรรณานุกรม
- https://en.wikipedia.org/wiki/Hypermetabolism [2018,Oct27]
- https://www.merriam-webster.com/dictionary/hypermetabolism [2018,Oct27]
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
วว.รังสีรักษา และเวชศาสตร์นิวเคลียร์