หมดสติ ไม่รู้สึกตัว สลบ โคม่า (Unconsciousness)

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 6 ธันวาคม 2556
  • Tweet

หมดสติ ความหมายจากพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน คือ สิ้นสติ, ไม่มีความรู้สึก, สลบ

ทางการแพทย์ หมดสติ การไม่รู้สึกตัว สลบ หรือทับศัพท์ภาษากรีก คือ โคม่า (Coma) หมายถึง ภาวะที่มีความผิดปกติเกิดขึ้นกับสมอง ที่ส่งผลให้สมองไม่สามารถทำงาน สั่งการ และรับรู้ความรู้สึกต่างๆได้ตามปกติ ส่งผลให้ร่างกายไม่มีการตอบสนองต่อสิ่งเร้าต่างๆ ทั้งจากสิ่งเร้าที่เกิดจากบุคคล เช่น การเรียกชื่อ การเขย่าตัว การปลุก หรือจากสิ่งเร้าจากสิ่งแวดล้อม เช่น ความร้อน ความเย็น หรือ กลิ่นต่างๆ ซึ่งถ้าการหมดสติเกิดเพียงชั่วระยะเวลาสั้นๆ เช่น ภา วะขาดออกซิเจนในที่แออัด เรียกว่า “เป็นลม”

สาเหตุของการหมดสติมีได้หลากหลาย เช่น อุบัติเหตุของสมอง, สมองขาดเลือด (สมองขาดออกซิเจน) เช่น จากโรคกล้ามเนื้อหัวใจตาย, ผลข้างเคียงจากยาหรือสารเสพติดที่มีฤทธิ์กดการทำงานของสมอง เช่น ยานอนหลับ สุรา สารเสพติด, และภาวะช็อกจากสาเหตุต่าง ๆที่ส่งผลให้ความดันโลหิตต่ำมาก เช่น ภาวะติดเชื้อในกระแสโลหิต (ภาวะพิษเหตุติดเชื้อ) หรือภาวะเลือดออกรุนแรง

ดังนั้น เมื่อพบคนหมดสติ หรือ โคม่า วิธีดูแลที่ดีที่สุด คือ นำส่งโรงพยาบาลทันที หรือเรียกรถพยาบาลฉุกเฉิน (โทรศัพท์เรียกรถพยาบาลฉุกเฉิน เบอร์เดียวทั่วประเทศไทย คือ “โทรฯ 1669” สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ ฟรี ตลอด 24 ชั่วโมง)

บรรณานุกรม

  1. Unconsciousness http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000022.htm [2013,Nov22].
  2. Loss of consciousness http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC155414/ [2013,Nov22].