โรคมัยอีโลโพรลิฟเฟอเรทีฟ (Myeloproliferative disease)

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 11 สิงหาคม 2560
  • Tweet
บทความที่เกี่ยวข้อง
โรคมัยอีโลโพรลิฟเฟอเรทีฟ

โรคมัยอีโลโพรลิฟเฟอเรทีฟ (Myeloproliferative disease ย่อว่า MPD) หรืออีกชื่อคือ “Myeloproliferative disorder ย่อว่า MPD เช่นกัน” แต่ปัจจุบันองค์การอนามัยโรคได้ใช้ชื่อโรคนี้ว่า “Myeloproliferative neoplasm ย่อว่า MPN” เป็นกลุ่มโรคต่างๆที่เกิดจากมีการผิดปกติในการแบ่งตัวเพิ่มจำนวนมากเกินไปของเซลล์ชนิดต่างๆของไขกระดูก

โรคต่างๆที่จัดอยู่ในกลุ่มโรค MPD ได้แก่

  • มะเร็งเม็ดเลือดขาวซีเอ็มแอล (อ่านเพิ่มเติมในเว็บ haamor.com)
  • มะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิดเกิดจากเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิด Neutrophilสูง(Chronic neutrophilic leukemia)
  • โรคเลือดหนืด(Polycytemia vera): (อ่านเพิ่มเติมในเว็บ haamor.com)
  • โรคพังผืดในไขกระดูกชนิดปฐมภูมิ(Primary myelofbrosis ย่อว่า PMF)
  • โรคเกล็ดเลือดสูงปฐมภูมิ(Primary หรือ Essential Thrombocythemia)
  • โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิดมีเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดEosinophil สูง(Chronic eosinophilic leukemia)
  • โรคไขกระดูกสร้าง Mast cell สูงมากผิดปกติ(Mastocytosis)

โรคต่างๆในกลุ่ม MPD เป็นโรคพบได้ทั่วโลก แต่เป็นโรคพบน้อย พบได้ทั้งในผู้หญิงและในผู้ชาย และเป็นโรคมักพบในผู้ใหญ่

โรคMPD เป็นโรคที่ยังไม่ทราบสาเหตุ แต่มักมีความสัมพันธ์กับพันธุกรรมที่ผิดปกติ และมีอาการได้หลากหลายขึ้นกับว่าเป็นโรคชนิดใด

แพทย์วินิจฉัยโรคกลุ่มนี้ได้จาก ประวัติอาการ การตรวจร่างกาย และที่สำคัญ คือ จากการตรวจเลือดCBC การตรวจไขกระดูกด้วยการตรวจทางเซลล์วิทยา หรือด้วยการตรวจทางพยาธิวิทยา และการตรวจหาจีน/ยีน/Gene ผิดปกติจากการตรวจเลือด

การรักษาโรคMPD จะเป็นการรักษาด้วย ยาเคมีบำบัด หรือ ยารักษาตรงเป้า ร่วมกับการรักษาประคับประคองตามอาการ

การพยากรณ์โรคของโรคในกลุ่มนี้ จัดว่ามีความรุนแรงในระดับปานกลาง ผู้ป่วยมักต้องได้รับการดูแลรักษาต่อเนื่องตลอดชีวิต แต่ผู้ป่วยมีโอกาสมีชีวิตอยู่ได้นานหลายปี

อนึ่ง ผลข้างเคียงจากโรคกลุ่มMPD ที่พบบ่อย ได้แก่

  • มีตับโต มีม้ามโต
  • โรคเกาต์
  • ภาวะซีด
  • เลือดออกง่าย
  • ไตวาย
  • ตับวาย
  • โรคหลอดเลือดหัวใจ
  • โรคหลอดเลือดสมอง
  • ติดเชื้อต่างๆได้ง่าย ทั้งเชื้อไวรัส และแบคทีเรีย
  • อาจมีการเปลี่ยนแปลงไปเป็นมะเร็งในระบบโรคเลือด เช่น มะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันเอเอ็มแอล

บรรณานุกรม

  1. Levine,R., and Gilliland,G. Blood.2018;112:2190-2198
  2. http://emedicine.medscape.com/article/204714-overview#showall [2017,July22]
  3. https://www.mdanderson.org/cancer-types/myeloproliferative-disorder.html [2017,July22]
  4. https://en.wikipedia.org/wiki/Myeloproliferative_neoplasm [2017,July22]