โทลนาฟเตท (Tolnaftate)

  • โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
  • 3 ตุลาคม 2563
  • Tweet
สารบัญ บทความที่เกี่ยวข้อง

บทนำ

ยาโทลนาฟเตท (Tolnaftate) เป็นสารเคมีสังเคราะห์ประเภทไทโอคาร์บาเมท (Thiocarba mate, สารเคมีชนิดหนึ่งที่มีกำมะถันเป็นส่วนประกอบ) ถูกนำมาใช้เป็นยาต้านเชื้อราที่ผิวหนัง เช่น Epidermophyton, Microsporum, Trichophyton และ Malassezia furfur แต่ไม่สามารถฆ่า เชื้อราชนิดแคนดิดา/แคนดิไดอะซิส (Candida, เชื้อราที่ทำให้เกิดตกขาวลักษณะคล้ายนม) และแบคทีเรียได้

รูปแบบของยาโทลนาฟเตทที่เป็นยาแผนปัจจุบัน คือ ยาประเภท ยาครีม ยาขี้ผึ้ง ยาผง ยาน้ำ ซึ่งทั้งหมดเป็นยาใช้ภายนอกไม่มีชนิดรับประทาน โดยการใช้ยาโทลนาฟเตทในการฆ่าเชื้อรา ต้องใช้เวลาในการรักษาอย่างต่อเนื่อง เช่น 2 - 6 สัปดาห์ ทั้งนี้ขึ้นกับ ชนิด ความรุนแรงของการติดเชื้อรา ซึ่งประชาชนทั่วไปสามารถขอคำแนะนำการใช้ยาจากแพทย์ผู้รักษาหรือจากเภสัชกรใกล้บ้านได้

โทลนาฟเตทมีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) อย่างไร?

โทลนาฟเตท

ยาโทลนาฟเตทมีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้ เช่น ใช้รักษาอาการติดเชื้อราของผิวหนัง เช่น

  • เกลื้อน (Tinea Versicolor)
  • โรคน้ำกัดเท้า (Tinea Pedis)
  • สังคัง (Tinea Cruris)
  • กลาก (Tinea Corporis)

โทลนาฟเตทมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?

กลไกการออกฤทธิ์ของยาโทนาฟเตทคือ ตัวยาจะยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อรา โดยทำให้เกิดการผิดรูปร่างของเส้นใยเพื่อการเจริญเติบโตของเชื้อรา(Hyphae) จนเชื้อราหยุดการเจริญเติบโตในที่สุด

โทลนาฟเตทมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?

ยาโทลนาฟเตทมีรูปแบบการจัดจำหน่าย เช่น

  • ยาครีม ขนาดความเข้มข้น 1 และ 2 กรัม/เนื้อครีม 100 กรัม
  • ยาครีมที่ผสมร่วมกับยาอื่น เช่น Betamethasone valerate 0.05 กรัม + Gentamicin sulfate 0.1กรัม + Tolnaftate 1 กรัม + Iodochlorhydroxyquin 1 กรัม/เนื้อครีม 100 กรัม
  • ยาขี้ผึ้ง ขนาดความเข้มข้น 1 กรัม/100 กรัม
  • ยาน้ำชนิดทาภายนอกที่ผสมร่วมกับยาอื่น เช่น Tolnaftate 2 กรัม + Triacetin 20 กรัม/100 มิลลิลิตร

โทลนาฟเตทมีขนาดการบริหารยาอย่างไร?

ยาโทลนาฟเตทมีขนาดการบริหารยา/ใช้ยา เช่น

  • ผู้ใหญ่และเด็ก (นิยามคำว่าเด็ก)อายุตั้งแต่ 2 ปีขึ้นไป: ทายาวันละ 1 - 2 ครั้งในบริเวณที่ติดเชื้อราเป็นเวลา 2 - 4 สัปดาห์ หากจำเป็นอาจต้องทายาต่อเนื่อง 4 - 6 สัปดาห์ ทั้งนี้ขึ้นกับอาการของโรคและการตอบสนองต่อการรักษา หากอาการไม่ดีขึ้นภายใน 10 วันให้หยุดใช้ยา แล้วกลับไปพบแพทย์เพื่อประเมินปรับเปลี่ยนแนวทางการรักษา
  • ในเด็กอายุต่ำกว่า 2 ปี: ยังไม่มีการศึกษาถึงขนาดและผลของยานี้ที่แน่นอน ดังนั้นการใช้ยาในเด็กกลุ่มอายุนี้จึงอยู่ในดุลพินิจของแพทย์

*****หมายเหตุ: ขนาดยาและระยะเวลาในการใช้ยาที่ระบุในบทความนี้เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำสั่งใช้ยาของแพทย์ได้ การใช้ยาที่เหมาะสมควรต้องปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร ก่อนเสมอ

เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดที่รวมถึงยาโทลนาฟเตท ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกร เช่น

  • ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยา/ใช้ยาแล้ว คลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือแน่นหายใจติดขัด/หายใจลำบาก/ หอบเหนื่อย
  • มีโรคประจำตัวต่างๆรวมทั้งกำลังกินยา/ทายา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยาโทลนาฟเตทอาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กิน/ใช้ทา/ที่ใช้อยู่ก่อน
  • หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์หรือกำลังให้นมบุตร เพราะยาหลาย ประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรก และเข้าสู่ทารก จนก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้

หากลืมทายาควรทำอย่างไร?

หากลืมทายาโทลนาฟเตท สามารถทายาเมื่อนึกขึ้นได้ ถ้าเวลาใกล้เคียงกับการทายาในเวลาถัดไป ไม่จำเป็นต้องเพิ่มปริมาณการทายาเป็น 2 เท่า

โทลนาฟเตทมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?

เนื่องจากยาโทลนาฟเตทเป็นยาใช้ภายนอก จึงก่อผล/อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา (ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง) ได้น้อยกว่ายารับประทานมาก และมักเป็นผลข้างเคียงต่อผิวหนังเฉพาะบริเวณที่ทายา เช่น

  • เกิดอาการระคายเคืองผิวหนังที่สัมผัสยานี้
  • ผื่นคัน หรือ
  • ผื่นผิวหนังอักเสบ

มีข้อควรระวังการใช้โทลนาฟเตทอย่างไร?

มีข้อควรระวังการใช้ ยาโทลนาฟเตท เช่น

  • ห้ามใช้กับผู้แพ้ยานี้
  • ห้ามใช้ยานี้กับการติดเชื้อราที่เล็บและศีรษะ
  • หลีกเลี่ยงการใช้ยานี้เมื่อมีอาการผื่นคันหรืออาการแพ้ทางผิวหนังหลังใช้ยา
  • การใช้ยากับหญิงตั้งครรภ์และหญิงที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร ปัจจุบันยังไม่มีข้อมูลสนับสนุนถึงความเป็นพิษต่อทารกในครรภ์หรือต่อทารกที่ต้องดื่มนมจากมารดา แต่การจะใช้ยากับผู้ป่วยกลุ่มนี้ยัง คงควรอยู่ในดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษาเท่านั้น
  • ระวังมิให้ยาเข้าตาหรือเข้าปาก
  • ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
  • ห้ามใช้ยาหมดอายุ
  • ไม่เก็บยาที่หมดอายุ

***** อนึ่ง ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา” ที่รวมถึงยาแผนปัจจุบันทุกชนิด (รวมยาโทลนาฟเตทด้วย) ยาแผนโบราณ อาหารเสริม ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ทุกชนิด และสมุนไพรต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกครั้งควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ(อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอด้วยเช่นกัน

โทลนาฟเตทมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?

เนื่องจากเป็นยาใช้ภายนอกที่มีการดูดซึมเข้าร่างกายต่ำ จึงยังไม่มีรายงานข้อมูลปฏิกิริยาระหว่างยาโทลนาฟเตทกับยารับประทานชนิดใดๆ

ควรเก็บรักษาโทลนาฟเตทอย่างไร?

ควรเก็บ ยาโทลนาฟเตท เช่น

  • เก็บยาที่อุณหภูมิระหว่าง 15 - 30 องศาเซลเซียส (Celsius)
  • ห้ามเก็บยาในช่องแช่แข็งของตู้เย็น
  • เก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด พ้นแสงแดด ความร้อนและความชื้น
  • ไม่ควรเก็บยาในห้องน้ำ และ
  • เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

โทลนาฟเตทมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?

ยาโทลนาฟเตท มียาชื่อการค้า และบริษัทผู้ผลิต เช่น

ชื่อการค้า บริษัทผู้ผลิต
Alber T (อัลเบอร์ ที)Unison
Dertec (เดอร์เทค)Millimed
Dermaheu (เดอร์มาฮิว)Thai Nakorn Patana
Ezon-T (อีซอน-ที)Unison
Quadriderm (ควอดริเดอร์ม)MSD
Spectroderm (สเปคโทรเดอร์ม)Meiji
Tonaf (โทนาฟ)Seng Thai

บรรณานุกรม

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Tolnaftate [2020,Sept26]
  2. https://www.drugs.com/dosage/tolnaftate-topical.html [2020,Sept26]
  3. https://www.drugs.com/drug-interactions/tolnaftate-topical.html [2020,Sept26]
  4. http://www.mims.com/Captcha/DefaultCaptcha?returnUrl=http%3a%2f%2fwww.mims.com%2fUSA%2fdrug%2finfo%2ftolnaftate%2f%3ftype%3dfull%26mtype%3dgeneric [2020,Sept26]
  5. http://www.mims.com/Captcha/DefaultCaptcha?returnUrl=http%3a%2f%2fwww.mims.com%2fThailand%2fdrug%2finfo%2fTonaf%2f [2020,Sept26]