แอลเอสดี (LSD, Lysergic acid diethylamide)
- โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
- 24 ตุลาคม 2564
- Tweet
- บทนำ:คือสารอะไร?
- แอลเอสดีมีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) ทางการแพทย์อย่างไร?
- แอลเอสดีมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?
- แอลเอสดีมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?
- แอลเอสดีมีขนาดรับประทานอย่างไร?
- แอลเอสดีมีผลข้างเคียง/พิษอย่างไร?
- แอลเอสดีมีชื่ออื่นอีกไหม?ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?
- บรรณานุกรม
- ยารักษาโรค (Pharmaceutical drug)
- ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด
- ยาเสพติด (Narcotic drug)
- เอมเอโอไอ (Monoamine oxidase inhibitor: MAOI)
- ยาลิเทียม (Lithium)
- เอสเอสอาร์ไอ (Selective serotonin reuptake inhibitors: SSRIs)
- กลุ่มอาการเซโรโทนิน (Serotonin syndrome)
- โรคปวดศีรษะคลัสเตอร์ (Cluster Headache)
- โรคพิษสุรา (Alcoholism หรือ Alcohol use disorder)
บทนำ:คือสารอะไร?
แอลเอสดี (LSD: Lysergic acid diethylamide) คือ สาร/ยาเสพติดชนิดหนึ่ง เรียกอีกชื่อว่า “Lysergide” หรือ “แอซิด (Acid)” คนไทยมักเรียก “กระดาษเมาหรือกระดาษมหัศจรรย์ (Magic paper)” และจากรูปแบบจำหน่ายอีกรูปแบบหนึ่งที่มีลักษณะเป็นกระดาษซับและเป็นชิ้นเล็กๆพิมพ์ลวดลายคล้ายแสตมป์จึงเรียกอีกชื่อว่า “แสตมป์มรณะ”
แอลเอสดี ถูกสังเคราะห์ขึ้นครั้งแรกเมื่อปี ค.ศ.1938 (พ.ศ. 2481) ประโยชน์ทางการแพทย์ได้นำไปบำบัดอาการทางจิตประสาท, ลดอาการปวด, รักษาอาการติดสุรา, ในหลายประเทศจัดให้แอลเอสดีเป็นสารที่ถูกควบคุมและใช้กฎหมายของยาเสพติดเข้ามากำกับและดูแล ตามกฎหมายไทยจัดแอลเอสดีเป็นยาเสพติดให้โทษประเภทที่ 1
ในเชิงการผลิตจะสังเคราะห์แอลเอสดีจากกรดที่มีชื่อว่า Lysergic acid ที่พบในเชื้อราที่ขึ้นอยู่บนเมล็ดข้าวไรด์ (Rye) แอลเอสดีมีลักษณะเป็นผลึกไม่มีสี ไม่มีกลิ่น และมีรสขมเล็กน้อย ลักษณะที่นำออกจำหน่ายจะเป็นยาเม็ดหรือไม่ก็แคปซูลหรือจะเป็นรูปแบบที่เรียกว่า กระดาษซับ/Absorbent paper โดยมีลักษณะคล้ายแผ่นกระดาษซับ/ซับหมึก และมีรูปภาพการ์ตูน (แผ่นเล็กๆคล้ายแสตมป์) บางกรณีแอลเอสดีจะถูกจำหน่ายในรูปของสารละลาย/ยาน้ำก็ได้
ผู้ที่ลักลอบเสพแอลเอสดีได้มีการตั้งชื่อเพื่อใช้เป็นรหัสสื่อสารระหว่างผู้ซื้อและผู้ขายมากกว่า 80 ชื่อทั่วโลกเช่น Acid, Blotter, Cid, Doses และ Dots เป็นต้น
อาการของผู้ที่ได้รับแอลเอสดีที่ผิดขนาด มักจะพบอาการรูม่านตาขยาย, อุณหภูมิของร่างกายสูงขึ้นหรือไม่ก็ต่ำล, หัวใจเต้นเร็ว, ความดันโลหิตสูง, เหงื่อออกมาก, ไม่รู้สึกหิว, นอนไม่หลับ, หูอื้อ, ปากคอแห้ง, ตัวสั่น, น้ำตาลในเลือดสูง, ถึงแม้แอลเอสดีจะไม่ก่อให้เกิดอาการถอนยา(ลงแดง)ในทางคลินิก แต่ก็สามารถก่อเกิดอาการข้างเคียง/ผลข้างเคียงจนก่อให้เกิดผลเสียและอันตรายต่อชีวิตตามมา
แอลเอสดีมีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) ทางการแพทย์อย่างไร?
แอลเอสดีมีสรรพคุณการรักษา/ข้อบ่งใช้ทางการแพทย์: เช่น
- นำมาใช้รักษาอาการทางจิตเวช
- ลดอาการปวด เช่น ปวดศีรษะคลัสเตอร์
- บำบัดผู้ที่ติดสุราเรื้อรัง(โรคพิษสุรา)
แอลเอสดีมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?
กลไกการออกฤทธิ์ที่แน่ชัดของแอลเอสดียังไม่มีการศึกษาอย่างชัดเจน แต่มีการศึกษาเรื่องการกระจายตัวของแอลเอสดีในสมองพบว่า แอลเอสดีจะแสดงฤทธิ์เป็นตัวกระตุ้น ตัวรับของสารเซโรโทนิน (5-HT autoreceptor agonist/5 Hydroxytryptophan autoreceptor agonist) โดยจะออกฤทธิ์ที่บริเวณตัวรับ(Receptor)ที่มีชื่อว่า 5-HT1A receptor จนเกิดการรบกวนสมดุลของสารสื่อประสาทในสมองและเป็นเหตุให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์และทางร่างกายอย่างรวดเร็ว
แอลเอสดีมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?
แอลเอสดีมีรูปแบบการจัดจำหน่าย:
- ยาผง, ยาเม็ด, ยาแคปซูล, และยาน้ำ, สำหรับรับประทาน
- Absorbent paper หรือ Blotter paper (แผ่นกระดาษซับ) ใช้แปะผิวหนัง
* หมายเหตุ: แอลเอสดีไม่มีจำหน่ายในประเทศไทยและจัดเป็นยาเสพติดให้โทษประเภทที่ 1
แอลเอสดีมีขนาดรับประทานอย่างไร?
ขนาดการนำแอลเอสดีมาใช้ในมนุษย์ในทางการแพทย์ โดยมากจะเป็นการรับประทาน โดยหลังจากร่างกายได้รับแอลเอสดีประมาณ 30 - 90 นาทีก็จะเริ่มออกฤทธิ์
- การออกฤทธิ์ต่ำ - เบาบาง: ขนาด 25 - 75 ไมโครกรัม
- การออกฤทธิ์ปานกลาง: ขนาด 50 - 150 ไมโครกรัม
- การออกฤทธิ์อย่างรุนแรง: ขนาด 150 - 400 ไมโครกรัม
- ขนาดแอลเอสดีในช่วง 75 - 150 ไมโครกรัมจะก่อให้เกิดอาการเคลิบเคลิ้ม รู้สึกเป็นสุข
*****หมายเหตุ:
- ขนาดแอลเอสดีดังกล่าวเมื่อนำมาใช้ทางการแพทย์จำเป็นต้องมีการควบคุมอย่างใกล้ชิดจาก แพทย์ผู้รักษา/บุคลากรทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้องและจากโรงพยาบาล
- สำหรับประเทศไทยจะไม่พบเห็นการใช้แอลเอสดีในรูปแบบยาตามสถานพยาบาลทั่วไป
- แอลเอสดีไม่มีจำหน่ายในประเทศไทยและจัดเป็นยาเสพติดประเภทที่ 1
- ขนาดยา และระยะเวลาในการใช้ยาที่ระบุในบทความนี้ เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำสั่งใช้ยาของแพทย์ผู้รักษาได้ การใช้ยาที่เหมาะสม ควรต้องปรึกษา แพทย์ หรือ เภสัชกร ก่อนเสมอ
แอลเอสดีมีผลข้างเคียง/พิษอย่างไร?
แอลเอสดีมีผล/อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา (ผลข้างเคียง/มีพิษ) ดังนี้ เช่น
- รูม่านตาขยาย
- อุณหภูมิของร่างกายต่ำหรือไม่ก็สูงขึ้น
- เหงื่อออกมากหรือไม่ก็หนาวสั่น
- เบื่ออาหาร
- นอนไม่หลับ
- ปากคอแห้ง
- ตัวสั่น
****** อนึ่ง: ผลข้างเคียง/พิษของแอลเอสดีที่อันตรายมาก คือ
- มีผลต่อระบบประสาท เช่น
- ประสาทหลอน
- เกิดความรู้สึกหวาดกลัว
- คลุ้มคลั่ง
- ซึมเศร้าอย่างรุนแรง
******หมายเหตุ:
- ประเทศไทยจัดให้แอลเอสดีเป็นยาเสพติดให้โทษประเภทที่ 1 การลักลอบเสพมีโทษจำคุกตามกฎหมายยาเสพติด
- การใช้แอลเอสดีเป็นเวลานานๆจะยิ่งมีผลข้างเคียง/พิษเกิดขึ้นบ่อยครั้งและรุนแรงขึ้น
- แอลเอสดีอาจมีอันตรกิริยากับยา เอมเอโอไอ (MAOIs), กลุ่มยาต้านเศร้า (Selective serotonin reuptake inhibitors), ยา Lithium ที่อาจส่งผลให้เกิดกลุ่มอาการเซโรโทนินที่อาจก่ออาการทางระบบประสาทส่วนกลาง (เช่น ชัก โคม่า) และทางหัวใจ (เช่น ภาวะหัวใจวาย) เป็นเหตุให้ตายได้
แอลเอสดีมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?
ไม่มีการผลิตและใช้แอลเอสดีทางการแพทย์ในประเทศไทย ประเทศไทยจัดให้แอลเอสดีเป็นยาเสพติดให้โทษประเภทที่ 1 การลักลอบเสพมีโทษจำคุกตามกฎหมายยาเสพติด
บรรณานุกรม
- https://en.wikipedia.org/wiki/Lysergic_acid_diethylamide [2021,Oct23]
- https://www.drugfreeworld.org/drugfacts/lsd.html[2021,Oct23]
- https://www.drugfreeworld.org/drugfacts/lsd/what-are-the-risks-of-lsd.html[2021,Oct23]
- https://maps.org/research-archive/w3pb/2008/2008_Passie_23067_1.pdf[2021,Oct23]
- https://www.quora.com/What-is-LSDs-mechanism-of-action-in-the-brain[2021,Oct23]
- https://www.drugfreeworld.org/drugfacts/lsd/the-harmful-effects-of-lsd.html[2021,Oct23]
- https://recreationaldrugs.fandom.com/wiki/LSD[2021,Oct23]
- https://www.erowid.org/chemicals/lsd/lsd_interactions.shtml[2021,Oct23]
- https://www.erowid.org/ask/ask.php?ID=82 [2021,Oct23]