สาระน่ารู้จากหมอตา ตอน การชะลอภาวะสายตาสั้นเพิ่ม

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง สกาวรัตน์ คุณาวิศรุต
  • 11 มีนาคม 2564
  • Tweet
เรื่องน่ารู้จากหมอตา-116

      

ในหัวข้อเรื่อง New guide from Johnson and Johnson vision for progression of myopia in children จาก Ophthalmology breaking news (OBS) เมื่อวันที่ 15 มกราคม 2021

มีการศึกษายืนยันว่า สายตาสั้นมีปัญหามากในชาวเอเชียตะวันออก ด้วยเหตุพบคนสายตาสั้นมากกว่าภูมิภาคอื่น

จากการสังเกตและงานวิจัยต่าง ๆ พบว่าเด็กที่เริ่มมีสายตาสั้นตั้งแต่อายุน้อย (น้อยกว่า 12 ปี) มักจะลงเอยด้วยการมีสายตาสั้นมาก (สายตาสั้นน้อยหรือปานกลาง ถือว่าเป็น normal variation ถ้าสายตาสั้นมากถือเป็นโรคสายตาอย่างหนึ่ง) คาดกันว่า ปี ค.ศ. 2050 ครึ่งหนึ่งของประชากรโลกจะมีสายตาสั้น และราวหนึ่งพันล้านคนจะมีสายตาสั้นมาก หรือนัยหนึ่งมีโรคสายตาสั้น เป็นที่ทราบกันดีว่า ผู้มีสายตาสั้นมากมักมีโรคจอตาเสื่อม (myopic degeneration), มีภาวะ staphyloma (ผนังตายื่นออก), จอตาหลุดลอก, อุบัติการณ์ของต้อหินชนิดมุมเปิด (POAG) สูง, และเป็นต้อกระจกในอายุน้อยกว่าคนทั่วไป

มีผู้ศึกษาและรายงานไว้ว่า ใน Myopia Control Option Vis Sci 2019 ถ้าสามารถควบคุมให้สายตาสั้นไม่เพิ่มขึ้น ภายในครึ่งถึง 1 ปี จะพบว่าลด

1. ภาวะจอตาส่วนกลางเสื่อม (myopic maculopathy) ได้ 40%

2. ลดอุบัติการณ์ของต้อหินมุมเปิด (POAG) ได้ 20%

3. ลดสายตามัวลง 20%

บทความนี้มีข้อเสนอเพื่อการชะลอไม่ให้สายตาสั้นเพิ่มดังนี้

1. ควรตรวจตาเพื่อหาภาวะสายตาผิดปกติครั้งแรกในเด็กอายุ 6-12 เดือน

2. อายุ 3-5 ปี วัยเข้าเรียนอนุบาลตรวจอีก 1 ครั้ง

3. หลังจากนั้นควรตรวจวัดสายตาปีละครั้งจนอายุ 17 ปี

4. ให้การรักษาหรือแก้ไขโดยเร็ว เมื่อตรวจพบสายตาสั้น กำหนดเป็นระยะที่เริ่มเป็น และให้การรักษาทันที เชื่อว่าการรักษาเร็วน่าจะลดการเพิ่มของสายตาสั้นได้

5. เลือกวิธีที่เหมาะสมซึ่งต้องขึ้นอยู่กับการเห็นชอบของผู้ปกครอง จักษุแพทย์ และความร่วมมือของเด็ก

การรักษาประกอบด้วยวิธี

5.1 Ortho keratology

5.2 soft multifocal contact lens

5.3 การใช้แว่นตาพิเศษที่เรียกว่า myopia control spectacles รวมถึง bifocal, multifocal, Defocus incorporated multiple segment spectacle (DIMS) เป็นต้น

5.4 Atropine eye drop

5.5 เพิ่ม outdoor activity

5.6 มีงานวิจัยใช้แสง violet spectacle พบว่าอาจลดภาวะสายตาสั้นเพิ่มได้ ซึ่งคงต้องรอผลการวิจัยต่อไป

*อนึ่ง ในบ้านเราเริ่มมีการใช้ในหัวข้อ 5.4 และ 5.5

6. Monitor การรักษาและผลการวัดสายตาทุก ๆ 6 เดือนอาจพิจารณาเปลี่ยนวิธีรักษาโดยต้องวัดค่าสายตาสั้นด้วย cycloplegic และนำค่า axial length มาพิจารณาด้วย