สาระน่ารู้จากหมอตา ตอน Visual snow syndrome

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง สกาวรัตน์ คุณาวิศรุต
  • 27 กุมภาพันธ์ 2563
  • Tweet
เรื่องน่ารู้จากหมอตา-103

      

Visual snow syndrome เป็นภาวะที่เจ้าตัวเห็นจุดระยิบระยับ จำนวนเป็นร้อยเป็นพัน ลักษณะเหมือนจอทีวีรุ่นเก่าที่มีปัญหาในบางครั้ง เป็นแสงระยิบคล้ายฝนตก ซึ่งเดิมหมอหลายท่านว่ามันเกี่ยวข้องกับภาวะ migrain แต่อาการนี้ไม่ใช้อาการแบบอาการเตือนของโรค migrain (migrain aura) โดย migrain aura เกิดจากการกดของสมองแบบกระจาย (spreading depression) บริเวณ cortex ในสมอง ทำให้เกิดแสงแฟลชเคลื่อนตัวช้า ๆ ของลานสายตาจากด้านหนึ่งไปอีกด้านหนึ่งในแนวนอน แล้วหายไป ส่วน visual snow เป็นจุดระยิบระยับที่เรียก flickering dot เต็มลานสายตา โดยไม่มีการเคลื่อนที่ ซึ่งแสดงว่าไม่ใช่เกิดจากการกระจายที่บริเวณ cortex อีกทั้ง migrain aura เป็นแล้วหาย แต่ visual snow เป็นอยู่นาน อย่างไรก็ตามแม้ว่าลักษณะการเห็นที่ต่างกันของ migrain aura และ visual snow บางคนเชื่อว่า อาการ visual snow เป็นอาการหนึ่งของ migrain ทั้ง migrain aura และ visual snow เป็นความผิดปกติของกระบวนการส่งต่อ (sensory process) กล่าวคือ เมื่อจอตารับรู้การเห็นส่งต่อไปยังสมองตามเส้นประสาท (optic nerve) ไปยังสมองรับรู้การเห็น (visual cortex) เพื่อแปลผลภาพที่เห็น หากมีการผิดปกติของกระบวนการนี้ทำให้เกิดอาการของ migrain aura ถ้าผิดปกติตรงศูนย์กลาง แต่ถ้าผิดปกติของ sensory process แต่เป็นที่อื่นที่ไม่ใช่ศูนย์กลางเกิดภาวะหรืออาการของ visual snow

อาการ visual snow มีรายงานมานานหลายปีโดยพบได้ถึง 60% ของผู้ป่วยโรค migrain นอกจากอาการระยิบระยับแล้ว ผู้ป่วยมักมีอาการอื่น เช่น แพ้แสงร่วมด้วย มักจะเห็นอยู่ตลอด และบางคนจะเห็นภาพติดตา (after image) ร่วมด้วย ปัจจุบันหมอบางท่านเชื่อว่าเป็นอาการหนึ่งของโรค migrain

โดยสรุปภาวะที่มีอาการ visual snow เป็นการเห็นที่แปลกลักษณะเหมือนหิมะตก อาจจะเข้าใจว่าเป็นปัญหาที่พบในผู้ป่วยจิตเภท พยาธิสภาพเกิดที่ใดยังไม่ทราบชัดเจน คาดว่าเกิดจากการบกพร่องของกระบวนการสื่อของเส้นประสาทที่ 2 ไปยัง visual cortex (sensory misperception) ทำให้เกิด visual cortex hyperexcitability และตรวจไม่พบความผิดปกติจากการทำ MRI แต่คาดว่ามีความผิดปกติของ functional MRI ที่ supplement visual cortex บริเวณ lingual gyrus, area 19