เม็ดสี หรือ เมลานิน (Melanin)

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 23 ตุลาคม 2556
  • Tweet

เม็ดสี หรือ เมลานิน เป็นสารตามธรรมชาติชนิดหนึ่งที่ให้สีออกน้ำตาล ซึ่งสารนี้สร้างโดยเซลล์สร้างเม็ดสี (เมลาโนไซต์/Melanocyte)

เม็ดสี เป็นตัวทำให้เกิดสีของเนื้อเยื่อต่างๆ เช่น สีผิว สีผม สีม่านตา ซึ่ง ปัจจัยสำคัญต่อการจะมีเม็ดสีมากหรือน้อยขึ้นกับ เชื้อชาติ และพันธุกรรม

เม็ดสี มีอยู่มาก ในผิวหนังชั้นลึกสุดของหนังกำพร้า รวมทั้งในผิวหนังของอวัยวะเพศภาย นอกของผู้หญิง และของอวัยวะเพศของผู้ชาย, ในผม, ในขนต่างๆ และในม่านตา นอกจากนั้นยังพบเซลล์สร้างเม็ดสีได้ในเนื้อเยื่อหลายชนิด แต่ปริมาณเซลล์สร้างเม็ดสีจะน้อยกว่าในผิว หนังมาก เช่น ในหนังศีรษะ, เนื้อเยื่อเมือกต่างๆ (เช่น ในผนังช่องคลอด และในผนังลำไส้), สมอง, หูชั้นกลาง, และในต่อมหมวกไต

เม็ดสีทำหน้าที่ให้เกิดสีน้ำตาล และ/หรือดำคล้ำ กับเนื้อเยื่อ/อวัยวะที่มีเม็ดสีอยู่ เช่น สีผิว เป็นต้น นอกจากนั้น เม็ดสีในผิวหนังยังทำหน้าที่ปกป้องผิวหนังจากการทำลายของแสง แดด โดยจะเป็นตัวดูดซับรังสียูวีจากแสงแดด

อนึ่ง เรียกภาวะที่ร่างกายมีการสร้างเม็ดสี น้อยลง หรือไม่สร้างเลยเฉพาะใน ผิวหนัง ขน ผม ม่านตา จากการขาดเอนไซม์บางชนิด ว่า “สภาพเผือก (Albinism)” และเรียกภาวะที่ไม่มีการสร้างเม็ดสีเลยในทุกๆเนื้อเยื่อ/อวัยวะว่า “คนเผือก (Albino)”

บรรณานุกรม

  1. Albinism http://en.wikipedia.org/wiki/Albinism [2013,Oct8].
  2. Melanin http://en.wikipedia.org/wiki/Melanin [2013,Oct8].