เมื่อลูกน้อยท้องเสีย (ตอนที่ 1)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 13 มิถุนายน 2562
- Tweet
นพ.ภาสกร ชัยวานิชศิริ รองอธิบดีกรมการแพทย์ เปิดเผยว่า ท้องเสียเป็นกลไกการกำจัดเชื้อโรคออกจากร่างกาย ซึ่งพบว่าประมาณ 70% ในเด็กเล็กที่มีอายุไม่เกิน 1 ปี จะเกิดจากการรับเชื้อโรคทางปากโดยการกินอาหารหรือดื่มนม หรือแม้กระทั่งการที่เด็กหยิบจับสิ่งของ รวมทั้งเด็กที่มีภูมิต้านทานโรคต่ำ ซึ่งภูมิต้านทานอาจได้รับจากการกินนมแม่และวัคซีน อีกส่วนหนึ่งร่างกายสร้างขึ้นซึ่งต้องใช้ระยะเวลา
ทั้งนี้หากเด็กท้องเสีย เราสามารถดูความผิดปกติได้จากลักษณะและความถี่ของอุจจาระ เช่น เป็นเนื้อเหลว ความถี่ 3 ครั้งขึ้นไป เป็นมูกเลือด 1 ครั้ง หรือ เป็นน้ำปริมาณมาก 1 ครั้งขึ้นไป ภายในระยะเวลา 24 ชั่วโมง
นพ.วิบูลย์ กาญจนพัฒนกุล รักษาราชการแทน ผอ.สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี กล่าวว่า วิธีป้องกันท้องเสียที่ดีที่สุดคือ รักษาความสะอาดเพื่อป้องกันไม่ให้เชื้อโรคเข้าปากเด็ก โดยเริ่มตั้งแต่ ผู้เลี้ยงเด็กต้องหมั่นล้างมือทุกครั้ง ก่อนหยิบจับอาหารหรือชงนมให้เด็ก
รวมทั้งขวดนม จุกนม ต้องล้างทำความสะอาดหลังใช้ทันทีและฆ่าเชื้อโดยการต้มจนเดือดอย่างน้อย 10-15 นาที ควรชงนมในปริมาณที่กินหมดในครั้งเดียว ถ้ายังกินไม่หมดควรมีฝาครอบจุกให้มิดชิด และไม่ควรทิ้งไว้นานเกิน 2 ช.ม.
แต่ถ้าเด็กถ่ายอุจจาระเป็นมูกหรือมูกเลือด ไข้สูงหรือชัก อาเจียนบ่อย ท้องอืด หอบลึก ไม่ยอมดื่มสารละลายน้ำตาลเกลือแร่ทุกชนิด ไม่ยอมดื่มนมหรือกินอาหาร หรือหากดื่มสารละลายน้ำตาลเกลือแร่แล้ว แต่เด็กยังดูเพลีย ซึม ถ่ายอุจจาระเป็นน้ำบ่อย มากกว่า 10 ครั้งต่อวัน ควรรีบพาเด็กไปพบแพทย์เพื่อรักษาต่อไป
ท้องเสีย (Diarrhea) เป็นปฏิกริยาอย่างหนึ่งของร่างกายในการกำจัดเชื้อโรคออกจากร่างกาย เป็นปัญหาปกติที่พบมากในทารกและเด็ก ท้องเสียแบบเฉียบพลันมักเกิดขึ้นภายใน 1 สัปดาห์ และไม่เกิน 14 วัน ท้องจะมีการเคลื่อนไหวมากกว่าปกติ เด็กจะมีอาการถ่ายท้องและอุจจาระมักเหลว
อาการท้องเสียสามารถทำให้เกิดอันตรายได้ถ้าไม่ได้รับการจัดการให้ถูกต้อง เพราะอาการท้องเสียจะทำร่างกายขาดน้ำและเกลือแร่ ซึ่งหากร่างกายไม่ได้รับการชดเชย เด็กอาจจะมีภาวะขาดน้ำและอาจต้องเข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาล
ทั้งนี้ มีเชื้อหลายชนิดที่ทำให้เกิดอาการท้องเสียได้ เช่น
- เชื้อไวรัส เช่น เชื้อ Rotavirus และ เชื้อ Enteroviruses
- เชื้อแบคทีเรีย เช่น เชื้อ Ssalmonella เชื้อ E. coli เชื้อ Campylobacter และเชื้อ Shigella ที่ทำให้อาหารเป็นพิษ
- เชื้อปรสิต เช่น เชื้อ Giardia และ เชื้อ Cryptosporidiosis
อย่างไรก็ดี เชื้อที่พบมากที่สุดได้แก่ เชื้อไวรัส ซึ่งสามารถแพร่กระจายได้ง่ายโดยเฉพาะในเด็กด้วยกันที่ไม่ได้เรียนรู้วิธีการใช้ห้องน้ำที่ดี
แหล่งข้อมูล:
- เผยเด็กท้องเสียสังเกตได้. http://27.254.32.8/view_news.php?newsid=TUROb1pXRXdNakEwTURZMk1nPT0=§ionid=TURNek1BPT0=&day=TWpBeE9TMHdOaTB3TkE9PQ== [2019, Jun 12].
- Dehydration and diarrhea in children: Prevention and treatment. https://www.caringforkids.cps.ca/handouts/dehydration_and_diarrhea [2019, Jun 12].
- Diarrhea in Children: Causes and Treatments. https://www.webmd.com/children/guide/diarrhea-treatment#1 [2019, Jun 12].
- Diarrhea. https://kidshealth.org/en/parents/diarrhea.html [2019, Jun 12].
