เนโดโครมิล (Nedocromil)
- โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
- 14 มีนาคม 2559
- Tweet
- บทนำ
- เนโดโครมิลมีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) อย่างไร?
- เนโดโครมิลมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?
- เนโดโครมิลมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?
- เนโดโครมิลมีขนาดรับประทานอย่างไร?
- เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?
- หากลืมพ่นยาควรทำอย่างไร?
- เนโดโครมิลมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?
- มีข้อควรระวังการใช้เนโดโครมิลอย่างไร?
- เนโดโครมิลมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?
- ควรเก็บรักษาเนโดโครมิลอย่างไร?
- เนโดโครมิลมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?
- บรรณานุกรม
- ยารักษาโรค (Pharmaceutical drug)
- ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด
- โรคหืด (Asthma)
- โรคปอด โรคของปอด โรคทางปอด (Pulmonary disease)
- โรคทางเดินหายใจ โรคระบบหายใจ โรคระบบทางเดินหายใจ (Respiratory tract disorder)
- ยาอินซูลิน (Insulin)
- ไซนัสอักเสบ โพรงอากาศข้างจมูกอักเสบ (Sinusitis)
บทนำ
ยาเนโดโครมิล (Nedocromil) เป็นยาที่ออกฤทธิ์ในลักษณะที่ถูกเรียกว่า Mast cell stabilizer (ยายับยั้งการทำงานของเม็ดเลือดขาวชนิด Mast cell ซึ่งเป็นเซลล์ชนิดหลั่งสารที่กระตุ้นให้เกิดการอักเสบของเนื้อเยื่อต่างๆเช่น สาร Leukotriene) ทางคลินิกนำมาใช้ป้องกันอาการหอบหืด ไอ แน่นหน้าอก หรือปัญหาของทางเดินหายใจอันมีสาเหตุจากโรคหืด โดยตัวยาจะออกฤทธิ์ยับยั้งมิให้ร่างกายหลั่งสารที่กระตุ้นการอักเสบออกมานั่นเอง รูปแบบยาแผนปัจจุบันของยานี้จะเป็นยาสูดพ่นเข้าทางปาก และอาจต้องใช้ยาเป็นระยะเวลา 4 สัปดาห์ขึ้นไปจึงจะควบคุมอาการหอบหืดได้เต็มประสิทธิภาพ กรณีที่ใช้ยานี้ตามกำหนดระยะดังกล่าวแล้วอาการไม่ดีขึ้น ผู้ป่วยควรกลับมาพบแพทย์/มาโรงพยาบาลเพื่อแพทย์พิจารณาปรับแนวทางการใช้ยา
ทั้งนี้ก่อนการใช้ยาเนโดโครมิลผู้ป่วยควรผ่านการตรวจคัดกรองร่างกายจากแพทย์และต้องเป็นไปตามเงื่อนไขดังต่อไปนี้เช่น
- ไม่เป็นผู้ที่แพ้ยาเนโดโครมิลมาก่อน
- แจ้งแพทย์ถึงโรคประจำตัวที่ผู้ป่วยเป็นอยู่รวมถึงมีการใช้ยาอะไรอยู่ก่อนบ้าง
- หากเป็นสตรีต้องแจ้งด้วยว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์หรืออยู่ในภาวะให้นมบุตรหรือไม่
- เรียนรู้วิธีการใช้ยานี้อย่างถูกต้องจากแพทย์พยาบาลหรือเภสัชกร
- ทำความเข้าใจในเรื่องของการรักษาโรคของตนเองด้วยยาเนโดโครมิลไม่สามารถบำบัดอา การหอบหืดแบบเฉียบพลัน แพทย์อาจให้ยาชนิดอื่นมาพร้อมกับยาเนโดโครมิลเพื่อรักษาอาการหอบแบบเฉียบพลัน
- ผู้ป่วยจะต้องใช้ยาเนโดโครมิลตามคำสั่งแพทย์อย่างต่อเนื่องและเคร่งครัด
- ไม่แนะนำให้ใช้ยานี้กับเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 6 ปีลงมา
ยาเนโดโครมิลยังสามารถก่อให้เกิดอาการข้างเคียง (ผลข้างเคียง) ได้เหมือนกับยาชนิดอื่น ดังนั้นระหว่างที่ใช้ยานี้ผู้ป่วยอาจได้รับรสชาติของยาที่ไม่ค่อยพึงประสงค์เท่าไรนักเช่น อาจมีอาการ ไอ ปวดศีรษะ คลื่นไส้ คัดจมูก ไซนัสอักเสบ เป็นต้น
อนึ่งยาเนโดโครมิลยังถูกนำไปใช้เป็นยาหยอดตาโดยมีสรรพคุณบรรเทาอาการคันอาการระคายเคืองภายในตาอีกด้วย ซึ่งในต่างประเทศยาชื่อการค้าของยาหยอดตาจากตัวยาเนโดโครมิลเช่น Alocril, Rapitil
นอกจากนั้นมีเหตุผลบางประการทำให้ยาเนโดโครมิลถูกระงับการใช้ในบางประเทศของแถบทวีปอเมริกา ส่วนประเทศแถบเอเชียเช่น สิงคโปร์และไทยยังคงมีการใช้ยาชนิดนี้อย่างปกติ
เนโดโครมิลมีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) อย่างไร?
โดยทั่วไปสำหรับประเทศไทยยาเนโดโครมิลมีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้คีอ เป็นยาป้องกันอาการหอบหืดจากโรคหืดโดยช่วยลดการอักเสบและการบวมของเนื้อเยื่อตามส่วนต่างๆของร่างกายโดย เฉพาะของหลอดลม
เนโดโครมิลมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?
ยาเนโดโครมิลมีกลไกการออกฤทธิ์ โดยตัวยาจะออกฤทธิ์ในลักษณะของ Mast-cell stabilizer โดยยับยั้งการหลั่งสารที่กระตุ้นให้เกิดการอักเสบของเนื้อเยื่อต่างๆส่งผลให้อาการบวมของเนื้อเยื่อต่างๆตามร่างกายลดลงรวมถึงหลอดลม จากกลไกนี้จึงทำให้มีฤทธิ์เชิงป้องกันอาการหอบหืดดังสรรพคุณ
เนโดโครมิลมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?
ยาเนโดโครมิลมีรูปแบบการจัดจำหน่ายเป็นยาพ่นทางปากขนาดความแรง 2 มิลลิกรัมต่อ การพ่นยา 1 ครั้ง
เนโดโครมิลมีขนาดการบริหารยาอย่างไร?
ยาเนโดโครมิลมีขนาดการบริหารยา/ใช้ยาสำหรับบำบัดป้องกันอาการหอบหืดจากโรคหืด (Asthma maintenance) ดังนี้เช่น
- ผู้ใหญ่และเด็กอายุตั้งแต่ 6 ปีขึ้นไป: พ่นยาเข้าทางปากโดยกดหัวพ่น 2 ครั้ง ให้ทำการพ่นยา 4 ครั้ง/วัน
- เด็กอายุต่ำกว่า 6 ปี: ทางคลินิกยังไม่มีข้อมูลเรื่องผลข้างเคียงของยานี้ในเด็กกลุ่มนี้อย่างชัดเจน การใช้ยานี้ในเด็กกลุ่มนี้จึงอยู่ในดุลพินิจของแพทย์ผู้รักษาเป็นกรณีไป
*อนึ่ง กรณีที่อาการของผู้ป่วยดีขึ้นเป็นลำดับแพทย์อาจพิจารณาค่อยๆปรับลดความถี่ของการพ่นยาลงเช่น เหลือ 3 ครั้ง/วัน
*****หมายเหตุ: ขนาดยาและระยะเวลาในการใช้ยาที่ระบุในบทความนี้เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำสั่งใช้ยาของแพทย์ได้ การใช้ยาที่เหมาะสมควรต้องปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ
เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?
เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมยาเนโดโครมิล ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรดังนี้
- ประวัติแพ้ยาทุกชนิดเช่น กินยาแล้วคลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือแน่นหายใจติดขัด/หายใจลำบาก
- มีโรคประจำตัวต่างๆรวมทั้งกำลังกินยาอะไรอยู่ เพราะยาเนโดโครมิลอาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรือเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กินอยู่ก่อน
- หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์หรือกำลังให้นมบุตร เพราะยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรกและเข้าสู่ทารกจนก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้
หากลืมพ่นยาควรทำอย่างไร?
กรณีที่ลืมพ่นยาเนโดโครมิลสามารถพ่นยาทันทีที่นึกขึ้นได้ หากเวลาใกล้เคียงกับการใช้ยา ในครั้งถัดไป ไม่จำเป็นต้องปรับขนาดการใช้ยาเพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่า
อย่างไรก็ตามเพื่อประสิทธิภาพของการรักษาควรพ่นยาเนโดโครมิลให้ตรงเวลา
เนโดโครมิลมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?
ยาเนโดโครมิลสามารถก่อให้เกิดผลไม่พึงประสงค์ (ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง) ต่อระบบการทำงานของอวัยวะต่างๆในร่างกายดังนี้เช่น
- ผลต่อระบบทางเดินอาหาร: เช่น เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน
- ผลต่อระบบทางเดินหายใจ: เช่น เกิดอาการระคายคอซึ่งบรรเทาโดยจิบน้ำบ่อยๆเมื่อเกิดอาการไอ
- ผลต่อระบบประสาท: เช่น มีอาการปวดศีรษะหรือไม่ก็วิงเวียนศีรษะ
- ผลต่อการทำงานของตับ: เช่น อาจส่งผลให้ค่าเอนไซม์การทำงานของตับในเลือด SGPT (Serum glutamic-pyruvic transaminase) เพิ่มสูงขึ้น
มีข้อควรระวังการใช้เนโดโครมิลอย่างไร?
มีข้อควรระวังการใช้ยาเนโดโครมิลเช่น
- ห้ามใช้กับผู้ที่แพ้ยานี้
- ห้ามใช้ยานี้กับสตรีตั้งครรภ์ สตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร เด็ก และผู้สูงอายุ โดยไม่มีคำสั่งจากแพทย์
- ห้ามใช้ยาที่มีสภาพเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม
- ห้ามปรับขนาดการใช้หรือหยุดการใช้ยานี้ด้วยตนเอง
- หากมีอาการวิงเวียนหลังการใช้ยานี้ควรหลีกเลี่ยงการขับขี่ยวดยานพาหนะใดๆและ/หรือการทำงานกับเครื่องจักรด้วยอาจเกิดอุบัติเหตุได้ง่าย
- เรียนรู้วิธีการใช้ยานี้อย่างถูกต้องโดยรับคำแนะนำจากแพทย์/พยาบาล/เภสัชกร
- มาพบแพทย์/มาโรงพยาบาลตามนัดทุกครั้ง
- ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
- ห้ามใช้ยาหมดอายุ
- ห้ามเก็บยาหมดอายุ
***** อนึ่ง ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา” ที่รวมถึงยาแผนปัจจุบันทุกชนิด (รวมยาเนโดโครมิลด้วย) ยาแผนโบราณทุกชนิดและสมุนไพรต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกครั้งควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ (อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอ
เนโดโครมิลมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?
ยาเนโดโครมิลมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นเช่น การใช้ยาเนโดโครมิลร่วมกับยาอินซูลินชนิดสูดพ่น (Insulin inhalation, rapid acting) อาจส่งผลให้การดูดซึมยาอินซูลินลดน้อยลงและส่งผลต่อประสิทธิภาพของการรักษา หากไม่มีความจำเป็นใดๆควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาร่วมกัน
ควรเก็บรักษาเนโดโครมิลอย่างไร?
ควรเก็บยาเนโดโครมิลในช่วงอุณหภูมิที่ต่ำกว่า 30 องศาเซลเซียส (Celsius) ห้ามเก็บยาในช่องแช่แข็งของตู้เย็น เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง เก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด พ้นแสงแดด ความร้อนและความชื้น และไม่เก็บยาในห้องน้ำหรือในรถยนต์
เนโดโครมิลมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?
ยาเนโดโครมิลที่จำหน่ายในประเทศไทยมียาชื่อการค้าอื่นและบริษัทผู้ผลิตเช่น
| ชื่อการค้า | บริษัทผู้ผลิต |
|---|---|
| Tilade Mint (ทิลาเด มินท์) | sanofi-aventis |
บรรณานุกรม
- https://en.wikipedia.org/wiki/Nedocromil [2016,Feb27]
- https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/meds/a693029.html#precautions [2016,Feb27]
- http://www.mims.com/Singapore/drug/info/Tilade%20Mint/ [2016,Feb27]
- http://www.drugs.com/cdi/nedocromil-aerosol.html [2016,Feb27]
- https://www.medicines.org.uk/emc/PIL.18652.latest.pdf [2016,Feb27]
- http://www.drugs.com/dosage/nedocromil.html#Usual_Adult_Dose_for_Asthma___Maintenance [2016,Feb27]
- http://www.drugs.com/drug-interactions/afrezza-with-nedocromil-1346-16905-1696-0.html [2016,Feb27]
