เซลล์ต้นกำเนิด หรือ สเต็มเซลล์ (Stem cell)

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 10 พฤศจิกายน 2557
  • Tweet
บทความที่เกี่ยวข้อง
เซลล์ต้นกำเนิด

เซลล์ต้นกำเนิด หรือ สเต็มเซลล์ (Stem cell) เป็นเซลล์ชนิดหนึ่งที่มีคุณสมบัติสามารถแบ่งตัวไปเป็นเซลล์ที่จะทำหน้าที่ต่างๆได้ ทั้งนี้เพื่อการเจริญเติบโตเป็นเนื้อเยื่อ และ/หรือ เป็นอวัยวะต่างๆเพื่อการเจริญเติบโตของร่างกาย และเพื่อซ่อมแซมทดแทนเซลล์ของเนื้อเยื่อและอวัยวะต่างๆที่เสียหายหรือที่เกิดการตายขึ้น ทั้งนี้ภายใต้ภาวะบางอย่าง สามารถทำให้เซลล์ต้นกำเนิดเหล่านี้เจริญไปเป็นเนื้อเยื่อชนิดที่เราต้องการได้ เช่น สมอง กล้ามเนื้อ ตับอ่อน

แหล่งที่ได้มาซึ่งเซลล์ต้นกำเนิดคือ

  • จากเซลล์ของตัวอ่อนของคนหรือของสัตว์ ที่เรียกว่า Embryonic stem cell
  • และจากเนื้อเยื่อที่เจริญเติบโตแล้วในคนที่โตแล้ว/ในผู้ใหญ่ ที่เรียกว่า Adult หรือ Somatic stem cell เช่น จากฟัน จากกระพุ้งแก้ม จากไขกระดูก และจากเลือด

ปัจจุบันทางการแพทย์ได้มีการศึกษาอย่างกว้างขวางเพื่อนำการปลูกถ่ายสเต็มเซลล์มาใช้รักษาโรคเรื้อรังของอวัยวะต่างๆ เช่น สมอง ตับอ่อน กล้ามเนื้อ และโรคมะเร็ง แต่ที่สามารถนำมาใช้รักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพทางคลินิก คือ การปลูกถ่ายไขกระดูกหรือเลือด เพื่อรักษาโรคเลือดบางชนิด (เช่น โรคธาลัสซีเมีย) และโรคมะเร็งในระบบโลหิตวิทยา/โรคเลือดบางชนิด (เช่น โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว โรคมะเร็งต่อมน้ำเหลือง)

บรรณานุกรม

http://stemcells.nih.gov/info/basics/pages/basics1.aspx [2014,Oct18]