เค็มไปให้โทษ (ตอนที่ 2 และตอนจบ)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 20 มีนาคม 2563
  • Tweet
เค็มไปให้โทษ-2

      

การมีระดับเกลือในเลือดไม่สมดุลอาจทำให้เกิดผลกระทบต่อร่างกายทั้งแบบเฉียบพลันและระยะยาว

ผลเฉียบพลัน (Acute effects) ได้แก่

- ภาวะโซเดียมในเลือดสูง (Hypernatremia) เป็นภาวะที่ร่างกายมีปริมาณโซเดียมในเลือดมากกว่า 145 mEq/L ส่งผลให้มีอาการกระหายน้ำมากกว่าปกติ อาจเป็นสาเหตุให้เซลล์สมองหดตัว อ่อนเพลีย ชัก คลื่นไส้อาเจียน เบื่ออาหาร ไตถูกทำลาย และเสียชีวิต

- ภาวะโซเดียมในเลือดต่ำ (Hyponatremia) มักเกิดในผู้สูงอายุ เป็นภาวะที่ร่างกายมีปริมาณโซเดียมในเลือดต่ำกว่า 135 mEq/L อาจเป็นสาเหตุให้เซลล์สมองบวม อ่อนล้าหมดแรง ซึมลง ในกรณีที่รุนแรงมีปริมาณโซเดียมในเลือดต่ำกว่า 115 mEq/L ส่งผลให้ผู้ป่วยอาจมีอาการปวดศีรษะ มึนงง (Stupor) กล้ามเนื้อกระตุก ชัก หมดสติ และเสียชีวิต

อย่างไรก็ดี ภาวะโซเดียมในเลือดต่ำเป็นสิ่งที่พบได้ยากเพราะอาหารส่วนใหญ่จะมีเกลือเป็นส่วนประกอบของอาหาร

ผลระยะยาว (Long-term effects) สำหรับการบริโภคโซเดียมที่มากเกิน ได้แก่ การมีความเสี่ยงในการเป็นโรค

- โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) และโรคหลอดเลือดหัวใจ (Cardiovascular disease)

- โรคความดันโลหิตสูง

- โรคกล้ามเนื้อหัวใจห้องล่างซ้ายหนาตัว (Left ventricular hypertrophy)

- อาการบวมน้ำ (Edema)

- โรคไต

ทั้งนี้ เราสามารถจำกัดปริมาณเกลือในการบริโภคได้ด้วยการ

  • หลีกเลี่ยงอาหารที่มีเกลือ
  • ใช้เครื่องเทศและสมุนไพรในการปรุงรสแทนเกลือ
  • พยายามเลือกซื้ออาหารสำเร็จรูปที่ข้างฉลากระบุว่ามีเกลือน้อยหรือไม่มีเกลือ
  • กินอาหารสดให้มากขึ้น
  • ล้างผักกระป๋องก่อนนำมาใช้ปรุงอาหาร
  • จำกัดอาหารขบเคี้ยวที่เค็ม เช่น มันฝรั่งทอดกรอบ

อนึ่ง ตัวอย่างของอาหารที่มีปริมาณเกลือสูง ได้แก่ แฮม เบคอน ชีส ปลาเค็ม ปลาหรือเนื้อรมควัน ซอสถั่วเหลือง ของดอง และอาหารเสริมหรือยาแก้ปวดที่มีลักษณะเป็นยาเม็ดแบบพลุ่งเป็นฟอง (Effervescent tablets) ซึ่งมีปริมาณเกลือเม็ดละ 1 กรัม

แหล่งข้อมูล:

  1. Salt (Sodium).https://health.ri.gov/healthrisks/salt/[2020, March 19].
  2. Salt and Sodium. https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/salt-and-sodium/[2020, March 19].
  3. Health effects of salt. https://en.wikipedia.org/wiki/Health_effects_of_salt [2020, March 19].
  4. Salt: the facts. https://www.nhs.uk/live-well/eat-well/salt-nutrition/ [2020, March 19].