blog details

ลมชัก:อุบัติเหตุจากการชัก

• โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
• 22 พฤศจิกายน 2559
• Tweet

การชักแบบหมดสติ เกร็งกระตุก ล้มลงกับพื้น หรือการชักแบบนิ่ง เหม่อลอยก็มีโอกาสการเกิดอุบัติเหตุขณะมีอาการชักได้ทั้งสิ้น เพราะร่างกายเกิดการสูญเสียการควบคุมสติ และสูญเสียการควบคุมกล้ามเนื้อให้ดี จึงเกิดอุบัติเหตุได้ง่าย แม้จะเป็นเพียงไม่นานก็ตาม เรามาทำความรู้จักอุบัติเหตุจากการชักให้ดี เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอุบัติเหตุกันดีกว่า

ผู้มีอาการชักเกิดอุบัติเหตุได้ง่าย เพราะ

• หมดสติ สูญเสียการควบคุมกำลังกล้ามเนื้อ และการควบคุมทุกอย่าง พบในผู้ที่มีอาการชักแบบทั่วทั้งตัวทุกชนิด
• การชักแบบล้มลงทันที (atonic seizure)การชักแบบนี้เกิดอุบัติเหตุได้บ่อย เพราะจะล้มลง ศีรษะกระแทกพื้น หรือตกจากที่สูงได้ ตกน้ำได้ จึงต้องระวังการชักแบบนี้มาก ไม่ควรอยู่ในที่สูง ที่อันตรายหรือใกล้เครื่องจักรกล
• การชักที่ล้มลง ศีรษะกระแทกพื้นแบบนี้ ก็อาจเกิดอันตรายจากการบาดเจ็บที่ศีรษะ
• การชักเกร็งกระตุกทั่วทั้งตัวแบบลมบ้าหมู ก็เกิดอันตรายได้ง่าย ต้องระมัดระวังการเกิดอุบัติเหตุที่ศีรษะ แขน ขาหัก กระดูกข้อต่อคลื่อนหลุด ถ้าได้รับการปฐมพยาบาลเบื้องต้นไม่เหมาะสม

ผู้มีโอกาสเกิดอุบัติเหตุได้บ่อย

• การชักแบบหมดสติ ล้มลง
• ผู้หญิงมีโอกาสเกิดมากกว่าผู้ชาย เพราะทำกิจกรรมที่เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุบ่อยกว่า
• การทำอาหารด้วยเตาไฟ เตาถ่าน เตาแก๊ส เกิดอุบัติเหตุไฟไหม้ น้ำร้อนลวก และอุบัติเหตุที่เกิดจากการทำงานบ้านมากกว่า
• การอาบน้ำในอ่างอาบน้ำ แม่น้ำลำคลอง เพราะถ้ามีอาการชักก็จะหมดสติ จมน้ำ เสียชีวิตได้ง่ายมาก
• การขับขี่มอเตอร์ไซด์ รถยนตร์ เกิดอุบัติเหตุทางการจราจรได้บ่อย และยังอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อคนอื่นๆ ได้ด้วย

อุบัติเหตุ อันตรายที่เกิดขึ้น

• อุบัติเหตุที่ศีรษะได้รับการกระทบกระเทือนอย่างแรง เลือดคั่งในสมอง เป็นต้น พบในการชักแบบหมดสติ ล้มลงกับพื้น ศีรษะได้รับการกระทบกระเทือนอย่างแรง
• กระดูกหัก ข้อต่อเคลื่อนหลุด จากการชักแบบลมบ้าหมู การชักแบบล้มลงทันที และอาจเกิดจากการช่วยเหลือไม่ถูกวิธี คือ การกดรัด ยึดเหนี่ยวแขน ขาผู้มีอาการชักไว้ ทำใหเกิดอุบัติเหตุหรืออันตรายเพิ่มขึ้น เนื่องจากเกิดแรงต้านมากขึ้น จากการกดไว้ไม่ให้มีการเคลื่อนไหวของแขนขาขณะมีอาการชัก ดังนั้นการช่วยเหลือที่ผิดวิธีก็มีอันตรายมากเช่นเดียวกัน
• อุบัติเหตุไฟไหม้ น้ำร้อนลวก จากการชักแบบล้มลง แบบลมบ้าหมู หรือพฤติกรรมผิดปกติ เพราะเกิดการสูญเสียการควบคุมสติ มักเกิดอุบัติเหตุขณะประกอบอาหาร ชงกาแฟ เครื่องดื่มร้อนๆ จึงพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย
• แผลถลอก ฟกช้ำจากการชักแล้วล้มลงที่ไม่รุนแรง
• ฟันหัก ก็เช่นเดียวกับแผลถลอก ฟกช้ำ เนื่องจากการล้มลง และยังอาจเกิดจากการช่วยเหลือผิดวิธี เช่น การงัดปาก เป็นต้น
• จมน้ำ เกิดจากการชักแบบหมดสติ แบบลมบ้าหมู แบบพฤติกรรมผิดปกติ ล้มลงทันที และขณะเกิดเหตุอยู่ใกล้แหฃ่งน้ำ เล่นน้ำ อาบน้ำในอ่างอาบน้ำ แม่น้ำลำคลอง รถชน เกิดจากการชักแบบหมดสติ ล้มลงทันที พฤติกรรมผิดปกติ ทำให้สูญเสียการควบคุมสติจึงเกิดอุบัติเหตุได้ทันที
• เสียชีวิต จากการจมน้ำ อุบัติเหตุจราจร การสำลักอาหาร การชักนานไม่หยุด เป็นต้น

สำคัญที่สุด ต้องระมัดระวังถ้ายังควบคุมอาการชักไม่ได้

• ห้ามขับขี่มอเตอร์ไซด์ รถยนต์ เพราะเกิดอุบัติเหตุได้ง่ายมาก
• ห้ามอยู่ใกล้แม่น้ำ ลำคลอง อ่างอาบน้ำ อาจเกิดการจมน้ำได้ง่าย
• ห้ามประกอบอาหารด้วยเตาไฟ เตาถ่าน เตาแก๊ส เพราะเกิดอุบัติเหตุไฟไหม้ น้ำร้อนลวกได้ง่าย
• ห้ามทำงานกับเครื่องจักรกล ถ้าเกิดอาการชัก ก็ไม่สามารถควบคุมเครื่องจักรนั้นได้ ก็จะก่อให้เกิดอันตรายต่อตัวเองได้สูงมาก
• ห้ามอยู่ในที่สูง เพราะถ้าชักและหมดสติ ก็ตกลงจากที่สูง ก่อให้เกิดอันตรายได้ง่าย

อุบัติเหตุเกิดขึ้นได้ทุกเสี้ยววินาที ดังนั้นต้องระวังอย่าประมาท ควบคุมอาการชักให้ได้ดี