อันตรกิริยา (Interaction)
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
- 12 มิถุนายน 2558
- Tweet
- ยารักษาโรค (Pharmaceutical drug)
- ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด
- ยาปฏิชีวนะ (Antibiotics)
- ยาเม็ดคุมกำเนิด (Birth control pill)
- ยาเคมีบำบัด (Cancer chemotherapy)
- วิตามิน (Vitamin)
- เลือกอาหารเสริมอย่างไร? (How to choose dietary supplements?)
อันตรกิริยา (Interaction) ตามความหมายจากพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2555 “อันตร” หมายความว่า “ระหว่าง” ส่วนคำว่า “กิริยา” หมายถึง “การกระทำ” ดังนั้น “อันตรกิริยา” โดยคำรวมจึงน่าหมายถึง การกระทำระหว่างกัน ซึ่งตรงกับภาษาอังกฤษว่า Interaction ที่หมายความว่า สิ่งต่างๆตั้งแต่ 2 สิ่งขึ้นไปที่มีผลต่อกันและกัน โดยอาจส่งเสริมซึ่งกันและกันหรือต้านกันและกันก็ได้
ในทางวิทยาศาสตร์ อันตรกิริยา หมายถึง สิ่งต่างๆที่กระทำร่วมกัน ที่รวมถึงสิ่งต่างๆทั้งทางด้านชีววิทยา ทางเคมี ทางฟิสิกส์ หรือทางเภสัชวิทยา
ในทางเภสัชวิทยาจะรวมถึงการมีปฏิกิริยาทางด้านเภสัชจลศาสตร์ (Pharmacokinetics, การเป็นไปของยาเมื่อยาเข้าสู่ร่างกาย) และเภสัชพลศาสตร์ (Pharmacodynamics, การออกฤทธิ์ของยาต่อร่างกาย) ระหว่างยาตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไปเมื่อใช้ยาร่วมกันที่เรียกว่า “ปฏิกิริยาระ หว่างยา (Drug interaction)”
ปฏิกิริยาระหว่างยา (กับยา) จึงหมายถึง อันตรกิริยาเฉพาะทางเภสัชวิทยาระหว่างยาชนิด หนึ่งกับยาอีกชนิดหนึ่งที่เมื่อได้รับร่วมกัน จะมีผลให้ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของยาชนิดหนึ่งเปลี่ยน แปลงไป โดยอาจเสริมฤทธิ์ ต้านฤทธิ์ ลดผลข้างเคียง หรือเพิ่มผลข้างเคียงก็ได้
บรรณานุกรม
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
วว.รังสีรักษา และเวชศาสตร์นิวเคลียร์