หลอดเลือดดำอุดตัน (ตอนที่ 4 และตอนจบ)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 8 พฤศจิกายน 2561
- Tweet
ภาวะลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำอุดตันเป็นภาวะที่อันตรายอาจทำให้เสียชีวิตได้ การรักษาต้องทำอย่างทันท่วงที มักทำด้วยการให้ยาเจือจางเลือดเพื่อลดการอุดตัน โดยใช้
- ยาต้านการแข็งตัวของเลือด (Anticoagulants) ซึ่งรวมถึงยาฉีดอย่าง ยา Heparin ยา Enoxaparin หรือ ยาเม็ด เช่น ยา Apixaban ยา Dabigatran ยา Rivaroxaban ยา Edoxaban และ ยา Warfarin
- การใช้ยาละลายลิ่มเลือด (Thrombolytic therapy) ผ่านทางหลอดเลือด เช่น Tissue plasminogen activator (tPA)
- การผ่าตัดด้วยการใส่เครื่องกรอง (Filter) ในหลอดเลือดที่ใหญ่ที่สุดในร่างกายที่เรียกว่า หลอดเลือดเวนาคาวาด้านล่าง (Inferior vena cava) เพื่อป้องกันลิ่มเลือดไหลมายังปอด หรือ การผ่าตัดเอาลิ่มเลือดออก
- การใช้อุปกรณ์ช่วย เช่น ถุงน่องแบบรัดเพิ่มความดัน (Compression stockings)
ภาวะลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำอุดตันเป็นภาวะที่ป้องกันได้ด้วยการใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือด (Anti-clotting) หรือยาเจือจางเลือด (Blood-thinning) หรือถุงน่องแบบรัดเพิ่มความดัน หรือลุกจากเตียงให้เร็วที่สุดหลังการผ่าตัด
ส่วนการลดโอกาสในการเกิดภาวะลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำอุดตัน ทำได้ด้วยการ
- ออกกำลังกายเป็นประจำ
- รักษาน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
- ไม่สูบบุหรี่
และกรณีที่ต้องเดินทาง ไม่ว่าจะเป็นทางรถยนต์ รถไฟ หรือเครื่องบิน ให้
- ลุกขึ้นและเดินไปรอบๆ ทุกๆ 1-2 ชั่วโมง
- ยืดขาให้บ่อยๆ
- ดื่มน้ำให้มาก
- อย่าสูบบุหรี่ก่อนเดินทาง
- อย่าดื่มแอลกอฮอล์ก่อนเดินทาง เพราะอาจทำให้เกิดภาวะขาดน้ำ
- อย่านั่งไขว้ห้าง เพื่อให้เลือดเดินได้สะดวก
ข้อมูลเกี่ยวกับภาวะลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำอุดตันที่น่าสนใจ
- ในแต่ละปี ทั่วโลกมีการเกิดของภาวะลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำอุดตันประมาณ 10 ล้านราย
- ในสหรัฐอเมริกา ทุกปีจะมีผู้เสียชีวิตที่เกี่ยวข้องกับภาวะลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำอุดตัน 100,000 - 300,000 ราย
- ในยุโรป ทุกปีจะมีผู้เสียชีวิตที่เกี่ยวข้องกับภาวะลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำอุดตัน 544,000 ราย
- ในสหรัฐอเมริกาและยุโรป มีจำนวนผู้เสียชีวิตที่เกี่ยวข้องกับภาวะลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำอุดตันมากกว่าการเสียชีวิตด้วยโรคเอดส์ มะเร็งเต้านม มะเร็งต่อมลูกหมาก และอุบัติเหตุรถยนต์
- ร้อยละ 60 ของผู้เสียชีวิตที่เกี่ยวข้องกับภาวะลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำอุดตันเกิดขึ้นระหว่างหรือหลังการเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาล
แหล่งข้อมูล:
- What is Venous Thromboembolism (VTE)? http://www.heart.org/en/health-topics/venous-thromboembolism/what-is-venous-thromboembolism-vte [2018, November 7].
- Know Thrombosis: Think venous thromboembolism. http://www.worldthrombosisday.org/issue/vte/ [2018, November 7].
- Venous Thromboembolism (VTE). https://www.webmd.com/dvt/what-is-venous-thromboembolism#1 [2018, November 7].
