หมอสมศักดิ์ชวนคุย ตอน ขณะที่ท่านรอคิวตรวจ หมอเราทำอะไรกัน
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 2 กันยายน 2563
- Tweet
ผมเชื่อว่าผู้ป่วย ญาติผู้ป่วยและประชาชนทั่ว ๆ ไปทุกคนที่เดินเข้ามาในโรงพยาบาลก็จะเห็นคิวการรอคอยที่ยาวในทุกห้องตรวจ ทั้งที่นั่งรอ ยืนรอ และนอนรอ ต้องมารอตรวจตั้งแต่เช้ามืด กว่าจะได้ตรวจอาจเป็นเที่ยงหรือบ่าย ช่วงเช้า ๆ ไม่เห็นหมอลงมาตรวจเลย ทำไมต้องให้ผู้ป่วยรอตรวจนานเหลือเกิน ตอนผมเป็นเด็กอยู่ที่จังหวัดฉะเชิงเทรา ผมไม่สบายต้องเป็นผู้ป่วยประจำที่โรงพยาบาลศิริราช ผมต้องออกเดินทางจากฉะเชิงเทราตั้งแต่ตี 5 เดินทางถึงสถานีรถโดยสารเอกมัย แล้วต่อรถเมล์สาย 25 ไปท่าช้าง แล้วนั่งเรือข้ามฝากไปโรงพยาบาลศิริราช ไปถึงก็ประมาณ 8 โมงเช้า ผมจำได้ว่าผมนั่งรอไปจนเกือบ 10 โมงเช้า คุณหมอผมถึงลงมาตรวจผม ผมมีความสงสัยมาตลอด แต่ก็ไม่กล้าถามหมอหรือพยาบาลหรอกครับว่าทำไมผมต้องมารอนาน แล้วหมอทำอะไรในตอนเช้า ถึงไม่รีบลงมาตรวจผู้ป่วย ผมเก็บความสงสัยนี้มาตลอดเวลา จนกระทั่งผมมาเป็นนักศึกษาแพทย์ และเป็นแพทย์จึงได้คำตอบ ผมจึงอยากมาเล่าให้ผู้อ่านทราบว่า หมอทำอะไรกัน ทำไมถึงปล่อยให้คนไข้รอนานเหลือเกิน ลองติดตามดูว่าวันนี้ผมทำอะไรบ้างครับที่โรงพยาบาลขนาดใหญ่แห่งหนึ่งในภาคอีสาน
ช่วงเช้าที่ผู้ป่วยกำลังเดินทางมาโรงพยาบาล เพื่อยื่นบัตรนัด รอตรวจ พวกผมก็เดินทางมาทำงานที่โรงพยาบาลแล้วตั้งแต่เวลาประมาณ 6.30 น. เพื่อให้การดูแลผู้ป่วยในหอผู้ป่วย จนกระทั่งถึงเวลาประมาณ 8.00 น. ก็ต้องรีบไปประชุม ร่วมกับอาจารย์แพทย์ นำเสนอประวัติผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในเมื่อคืนที่ผ่านมา จะได้ให้การรักษาผู้ป่วยที่วินิจฉัยและรักษายากได้ถูกต้อง การประชุมก็ใช้เวลาประมาณ 1 ถึง 1 ชั่วโมงครึ่ง
ต่อจากนั้นพวกเราบางส่วนก็ต้องรีบไปออกตรวจผู้ป่วยที่แผนกผู้ป่วยนอก ที่ผู้ป่วยมารอตรวจอย่างมากมาย บางส่วนก็ต้องรีบไปเข้าห้องผ่าตัด บางส่วนก็ทำกิจกรรมด้านการรักษาที่หอผู้ป่วยในต่อ ด้วยเหตุนี้ผู้ป่วยจึงเห็นว่าหมอออกตรวจที่แผนกผู้ป่วยนอกเวลาประมาณ 9.30 หรือเกือบ 10 โมงเช้า บางแผนกก็จะเป็นกิจกรรมการดูแลรักษาผู้ป่วยร่วมกับอาจารย์แพทย์
ช่วงเวลาประมาณ 9.30 ถึง 12.00 น. หรือจนกว่าผู้ป่วยจะหมด ก็เป็นการตรวจผู้ป่วยนอก ส่วนใหญ่แล้วมักจะเลยไปถึงบ่ายโมง หรือบ่าย 2 โมง หลังจากนั้นก็จะรีบไปทานข้างกลางวัน ใช้เวลาทานข้าวกลางวันประมาณ 10 ถึง 15 นาทีอย่างมาก เพราะต้องไปต่อกิจกรรมอื่น ๆ อีก
ช่วงบ่ายแพทย์บางสวนก็ทำแบบเดิมอีก คือ ออกตรวจผู้ป่วย บางส่วนเข้าห้องผ่าตัด บางส่วนทำกิจกรรมรักษาผู้ป่วย และบางส่วนก็มีการทำงานคุณภาพ งานด้านความเสี่ยง และการประชุมบริหารงานต่าง ๆ ส่วนที่เข้าห้องผ่าตัดก็อาจลากยาวไปจนเย็น ค่ำ หรือจนกว่างานจะเสร็จ บางครั้งก็มีการเรียกประชุมเพื่อวางแผนการทำงาน หรือแก้ปัญหาด่วน เป็นการประชุมที่ไม่สามารถรู้ล่วงหน้ามาก่อน ไม่เข้าก็ไม่ได้ บางครั้งมีผู้ป่วยหนักบนหอผู้ป่วย ก็ไม่สามารถลงมาตรวจผู้ป่วยที่นัดไว้ได้ครับ
ตกเย็นก็ต้องอยู่เวรจนรุ่งสางของวันใหม่ แล้วชีวิตของพวกเราก็วนเวียนแบบนี้อยู่ไปตลอดสัปดาห์ แล้วก็เป็นแบบนี้ไปตลอดปี สิ่งที่ผู้ป่วยและญาติเห็น คือ หมอทำไมมาตรวจผู้ป่วยช้า ทำไมหมอไม่ลงตรวจตรงเวลา ทำไมหมอนัดให้ผู้ป่วยมาตรวจ แต่พอถึงวันนัด หมอไม่อยู่ ทำไมไม่บอกล่วงหน้า สิ่งต่าง ๆ เหล่านี้เกิดขึ้น เพราะความขาดแคลนของบุคลากรทางการแพทย์ และสาธารณสุข จำนวนผู้ป่วยเพิ่มมากขึ้น ความต้องการ ความคาดหวังก็เพิ่มมากขึ้น
ต้องขอบอกว่าพวกหมอเราบางครั้งไม่สามารถปลีกตัวไปเข้าห้องน้ำ หรือดื่มน้ำได้เลย เพราะผู้ป่วยมีเข้ามาให้เราตรวจตลอดเวลา ทานข้าวบางมื้อก็ไม่ได้ทาน ไม่ใช่ไม่ตรงเวลานะครับ ไม่ได้ทานเลยก็มี นอนก็ไม่เคยได้นอนเต็มที่ พร้อมที่จะถูกปลุกให้ลุกขึ้นมาตรวจผู้ป่วยฉุกเฉินตลอดเวลา สิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ เราอยากบอกให้ผู้ป่วย ญาติผู้ป่วย และประชาชน เพื่อให้เกิดความเข้าใจในสภาพความเป็นจริงของสังคมในปัจจุบัน ผมไม่อยากให้ทุกคนมองแต่ว่า หมอ พยาบาล ทีมสุขภาพต้องพร้อมเสมอที่จะแก้ปัญหาให้ผู้ป่วยด้วยความรวดเร็ว ดี สะดวกสบาย ไม่ต้องรอนาน ผมอยากให้ทุกคนเข้าใจว่าพวกเราทุกคนพยายามทำหน้าที่ให้ดีที่สุดอยู่แล้ว ทำเต็มกำลัง หรือทำจนหมดกำลัง แต่สังคมกำลังจะทำให้พวกเราหมดกำลังใจไปด้วย ช่วยๆ กันครับ ร่วมมือกัน ก็เพื่อสังคมของเรา
ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
อายุรแพทย์ประสาทวิทยา