สมองตายถือเป็นคนตาย (ตอนที่ 2 และตอนจบ)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 25 เมษายน 2562
- Tweet
นอกจากนี้ยังอาจมีสาเหตุได้จาก
- การได้รับบาดเจ็บที่ศีรษะอย่างรุนแรง
- มีเลือดออกในสมอง (Brain haemorrhage)
- ติดเชื้อ เช่น โรคสมองอักเสบ (Encephalitis)
- มีก้อนเนื้องอกในสมอง (Brain tumour)
ภาวะสมองตายจะแตกต่างกับสภาพผัก (Vegetative state) เพราะกรณีของสภาพผัก ความเสียหายของสมองที่ได้รับ คือ ส่วนสมองใหญ่ (Cerebrum) แต่ก้านสมองยังทำงานได้บางส่วน ดังนั้น สภาพผักจึงอาจมีโอกาสฟื้นได้บ้าง เช่น
- บางคนยังมีความรู้สึกได้บ้าง
- สามารถหายใจเองได้
- หลับตา ลืมตา ได้เอง (แต่อาจไม่รับรู้และไม่มีความหมายใดๆ ต่อการแสดงออกเหล่านั้น)
ทั้งนี้ มีวิธีการทดสอบหลายอย่างเพื่อใช้ยืนยันว่าผู้ป่วยมีภาวะสมองตาย เช่น
- การส่องไฟที่ตาทั้งสองข้างเพื่อดูการตอบสนองต่อแสง
- การใช้เข็มทิ่มเพื่อดูอาการที่ผู้ป่วยสะดุ้งในการตอบสนองต่อความเจ็บ
- การทดสอบระดับการเพิ่มขึ้นของคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดเมื่อไม่ใช้เครื่องช่วยหายใจ
- การตอบสนองต่อการหยอดน้ำเย็นเข้าในช่องหู
- การกระพริบตาหรือเคลื่อนลูกตาเมื่อตาถูกสัมผัส
อย่างไรก็ดี มียาบางชนิดที่อาจเป็นเหตุให้สมองไม่ทำงานได้เช่นกัน เช่น ยาคลายกล้ามเนื้อและยากล่อมประสาท (Sedatives) ดังนั้น ระหว่างการทดสอบจึงควรต้องรอให้ระดับยาเหล่านี้ในร่างกายผู้ป่วยลดลงหรือหาวิธีการทดสอบอื่นแทน
และแม้สมองจะตายแล้วก็ตาม แต่ตราบเท่าที่เครื่องช่วยหายใจ (Ventilator) ยังสามารถส่งออกซิเจนให้หัวใจได้อย่างพอเพียง หัวใจก็จะเต้นอยู่ อวัยวะอื่นๆ เช่น ไต ตับ ปอด ยังทำงานได้อีกระยะหนึ่ง จึงเป็นโอกาสอันดีที่จะได้ทำบุญกุศลอันยิ่งใหญ่เป็นครั้งสุดท้ายในชีวิต โดยบริจาคอวัยวะเพื่อช่วยเหลือผู้ป่วยอื่น ๆ ที่รอคอยการปลูกถ่ายอวัยวะอยู่ โดยผู้บริจาคร่างหนึ่งสามารถช่วยชีวิตผู้อื่นได้ไม่น้อยกว่า 4 ชีวิต
โดยหลังจากที่แพทย์ได้ตรวจและวินิจฉัยว่าสมองตาย และญาติตัดสินใจบริจาคอวัยวะ (หรือผู้เสียชีวิตได้ตัดสินใจบริจาคอวัยวะไว้ก่อนแล้ว) ร่างของผู้บริจาคจะได้รับการดูแลโดยทีมแพทย์เพื่อป้องกันมิให้อวัยวะเสื่อมสภาพระยะหนึ่ง จากนั้นอวัยวะของผู้ที่เสียชีวิตจะได้รับการผ่าตัดโดยเร็วที่สุดเท่าที่เป็นไปได้ เพื่อนำไปปลูกถ่ายให้แก่ผู้ป่วยที่รอคอยอวัยวะต่อไป
แหล่งข้อมูล:
- Overview - Brain death. https://www.nhs.uk/conditions/brain-death/ [2019, April 24].
- What 'Brain-Dead' Means. https://www.webmd.com/brain/news/20140103/brain-dead-faq#1 [2019, April 24].
- Brain Death. https://www.kidney.org/atoz/content/braindeath [2019, April 24].
- Brain Death. https://www.aci.health.nsw.gov.au/networks/icnsw/patients-and-families/patient-conditions/brain-death [2019, April 24].
