วิธีป้องกันกินยาแล้วอาเจียน (How to prevent vomiting after taking medicines)
- โดย ภก. กรชัย ฉันทจิรธรรม
- 20 พฤษภาคม 2563
- Tweet
- ยารักษาโรค (Pharmaceutical drug)
- ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด
- คลื่นไส้ อาเจียน (Nausea and Vomiting)
- ยาดอมเพอริโดน (Domperidone) หรือ โมทิเลียม (Motilium)
- ยาแก้คลื่นไส้อาเจียน (Antiemetics)
วิธีป้องกันกินยาแล้วอาเจียน คือ
ก. ปัญหาผู้ป่วยที่กินยาแล้วอาเจียนในกรณีของผู้ใหญ่ อาจมีสาเหตุจาก
1. ยาที่กินเข้าไป อาจมีการระคายเคืองกระเพาะอาหาร (มักมีระบุในเอกสารกำกับยา หรือสอบถามจากเภสัชกร) ถ้าเป็นเพราะกรณีนี้ ควรกินยาหลังอาหารทันที หรือกินยาพร้อมอา หาร
2. กรณียาที่กินอยู่มีผลข้างเคียงเนื่องจากตัวยาเอง ให้ทานยาแก้อาเจียน Motilium-M (Domperidone 10 mg) โดยทาน 1 เม็ด ก่อนอาหาร 30 นาที หรือ เวลามีอาการครับ
อนึ่ง ทั้ง 2 กรณี ถ้ามีการอาเจียนเกิดขึ้น ควรทานเกลือแร่ ORS (Oral rehydration salts) ร่วมด้วย โดยชงผงเกลือแร่ 1 ซอง ต่อน้ำ 1 แก้ว เพื่อทดแทนการสูญเสียน้ำและเกลือแร่จากการอาเจียน แต่ถ้าอาเจียนทุกครั้งที่กินยา ควรปรึกษาแพทย์
ข. ในกรณีของเด็กที่กินยาแล้วอาเจียน อาจปฏิบัติดังนี้
1. ในกรณีของ ยาเม็ด อาจบดยาแล้วผสมกับน้ำหวานหรือน้ำผึ้ง เพื่อลดอาการอาเจียน กรณีของยาน้ำก็อาจผสมน้ำหวานหรือน้ำผึ้งเพื่อช่วยให้ทานยาง่ายขึ้น และลดอาการอาเจียน ถ้ายาที่ทานมีการระคายกระเพาะอาหาร (อ่านได้จากเอกสารกำกับยา หรือสอบถามเภสัชกร) ก็ให้ทานยาพร้อมอาหาร หรือ หลังอาหารทันที
2. ควรกินยาแก้อาเจียน Motilium-M syrup (Domperidone 1 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร ทาน 1/4 ช้อนชาต่อน้ำหนักตัว 1 กก.) ทุก 8 ชั่วโมง หรือก่อนอาหาร 30 นาที เพื่อคุมการอาเจียนด้วย
ทั้งนี้ ในเด็กควรจะทานเกลือแร่ ORS เช่นเดียวกับในผู้ใหญ่ (แนะนำอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ‘วิธีกินผงละลายเกลือแร่ในเด็ก’) เพื่อทดแทนการสูญเสียน้ำและเกลือแร่จากการอาเจียนด้วย โดยทานประมาณ 50 มิลลิลิตร (ประมาณ 3 ช้อนโต๊ะ) ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม แต่ถ้าเด็กอาเจียนมาก หรือ อาเจียนทุกครั้งที่ทานยา ควรปรึกษาแพทย์ โดยเฉพาะกรณี เด็กอ่อน และเด็กเล็ก