วัยทอง วัยต้องผ่าน (ตอนที่ 4 และตอนจบ)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 22 สิงหาคม 2558
- Tweet
ปกติอาการวัยทองไม่ต้องการการรักษาแต่อย่างใด แต่หากมีอาการมากอาจรักษาด้วยวิธี
- การรักษาโดยใช้ฮอร์โมน (Hormone therapy) มีการให้ฮอร์โมนเอสโตรเจน เพื่อลดอาการร้อนวูบวาบ และหากยังมีมดลูกอยู่อาจให้โปรเจสติน (Progestin) เพิ่มเติมด้วย
[Progestin เป็นฮอร์โมนโพรเจสเทอโรนที่ไม่ได้เกิดตามธรรมชาติ แต่ผลิตเป็นอุตสาหกรรมยา กล่าวคือ เป็นฮอร์โมนโพรเจสเทอโรนที่มนุษย์ผลิตขึ้น ซึ่งมีคุณสมบัติทางการแพทย์เหมือนโพรเจสเทอโรน]
- การให้ Vaginal estrogen ทั้งที่เป็นครีม เม็ด หรือวงแหวน (Ring) เพื่อลดภาวะช่องคลอดแห้งด้วยการให้ช่องคลอดซึมซับเอสโตรเจน
- การให้ยาระงับประสาทอย่างอ่อน (Low-dose antidepressants) เพื่อลดอาการร้อนวูบวาบ เหมาะกับผู้หญิงที่ไม่สามารถให้เอสโตรเจนได้
- การให้ยา Gabapentin เพื่อรักษาอาการร้อนวูบวาบ เหมาะกับผู้หญิงที่ไม่สามารถให้เอสโตรเจนและผู้ที่เป็นไมเกรน
- การให้ยาป้องกันหรือรักษาโรคกระดูกพรุน เพื่อลดกระดูกแตกหัก
ปกติอาการวัยทองไม่ต้องการการรักษาแต่อย่างใด แต่หากมีอาการมากอาจรักษาด้วยวิธี
อาการวัยทองส่วนมากเป็นอาการชั่วคราว อย่างไรก็ดี ขั้นตอนต่อไปนี้อาจช่วยลดหรือป้องกันอาการที่เกิดขึ้นได้
- ลดอาการร้อนวูบวาบ ด้วยการใส่เสื้อผ้าสบาย หรืออยู่ในที่เย็น พยายามสังเกตดูว่าอะไรเป็นตัวกระตุ้น (Trigger) ให้เกิดอาการร้อนวูบวาบได้บ้าง เช่น เครื่องดื่มร้อน คาเฟอีน อาหารรสจัด แอลกอฮอล์ ความเครียด และควรหลีกเลี่ยงสิ่งเหล่านั้น
- ลดความไม่สบายตัวของช่องคลอด ด้วยการใช้ครีมหล่อลื่นหรือโลชั่นให้ความชุ่มชื่นผิว ควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีกลีเซอรีน (Glycerin) ที่อาจทำให้เกิดอาการแพ้ ไหม้หรือระคายเคือง
- นอนหลับพักผ่อนให้พอเพียง หลีกเลี่ยงคาเฟอีน เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ ออกกำลังกายระหว่างวัน
- ฝึกเทคนิควิธีการผ่อนคลาย (Relaxation) เช่น การหายใจลึกๆ การนวดเพื่อผ่อนคลาย การอ่านหนังสือ การฟังเพลง เป็นต้น
- บริหารกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน (Pelvic Floor)
- กินอาหารให้สมดุล ประกอบด้วยผลไม้ ผัก และธัญพืช จำกัดการบริโภคไขมันและน้ำตาล
- ไม่สูบบุหรี่ เพราะการสูบบุหรี่จะเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคหัวใจ การอุดตันของหลอดเลือด กระดูกพรุน มะเร็ง และปัญหาอื่นๆ ของร่างกาย ทั้งยังเพิ่มความเสี่ยงในอาการร้อนวูบวาบ
มีหลายวิธีในการช่วยรักษาอาการวัยทอง แต่ก็มีเพียงไม่กี่วิธีที่ได้รับการศึกษาหรืออยู่ระหว่างการศึกษาว่าได้ผล เช่น
- ไฟโตเอสโตรเจน (Phytoestrogens) คือ สารธรรมชาติที่ได้มาจากพืช มี 2 ชนิด คือ ไอโซฟลาโวน (Isoflavones) และลิกแนน (Lignans) โดยเราสามารถพบไอโซฟลาโวนได้ในถั่วเหลือง (Soybeans) ถั่วชิกพี (Chickpeas) และพืชฝักตระกูลถั่ว (Legumes) อื่นๆ อย่างไรก็ดี บางงานวิจัยกลับพบว่า ไฟโตเอสโตรเจนใช้ไม่ได้ผล ทั้งยังต้องระวังการใช้ในผู้ที่เป็นมะเร็งเต้านมด้วย
- การให้ฮอร์โมนทดแทนซึ่งเป็นฮอร์โมนที่มีลักษณะเหมือนธรรมชาติที่ร่างกายผลิต (Bioidentical hormones)
- การใช้สมุนไพร “แบลคโคฮอช” (Black cohosh) อย่างไรก็ดี มีงานวิจัยเพียงเล็กน้อยที่พบว่าแบลคโคฮอชใช้ได้ผล
- การเล่นโยคะ ไทชิ ชี่กง เพื่อสอนเรื่องการหายใจที่ถูกต้อง
- การฝั่งเข็ม (Acupuncture) เพื่อลดอาการร้อนวูบวาบชั่วคราวว
แหล่งข้อมูล
- Menopause. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/menopause/basics/definition/con-20019726 [2015, August 19].
