ลิฟิทีกลาส (Lifitegrast)

  • โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
  • 10 ตุลาคม 2562
  • Tweet
สารบัญ บทความที่เกี่ยวข้อง

บทนำ

ยาลิฟิทีกลาส(Lifitegrast) เป็นยารักษาและบรรเทาอาการตาแห้ง, แก้วตาแห้ง และอักเสบ (Keratoconjunctivitis) สูตรโมเลกุลคือ C29H24Cl2N2O7S ลักษณะของตัวยานี้เป็นผงสีขาวซึ่งต้องนำมาผ่านกระบวนการผลิตทางเภสัชกรรมแบบปราศจากเชื้อจนได้รูปแบบเป็นยาหยอดตาที่มีความเข้มข้น5%

ยาลิฟิทีกลาส มีค่าความเป็นกรด-ด่าง(PH)อยู่ที่ 7.0– 8.0, ความเข้มข้นในสารละลายของสูตรตำรับช่วยให้เกิดแรงตึงผิวที่ใกล้เคียงกับของเหลวภายในตา(Isotonic) จึงช่วยลดอาการระคายเคืองของตาขณะที่หยอดยานี้

ทั่วไป การหยอดตาด้วยยาลิฟิทีกลาสวันละ 2 ครั้ง จะทำให้อาการตาแห้งดีขึ้นตามลำดับ แต่หลังการใช้ยาผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการตาพร่าเล็กน้อย อาจมีอาการ ตาแดง หรือรู้สึกระคายเคืองตา

ห้ามหยอดยาลิฟิทีกลาสขณะใส่คอนแทคเลนส์ แนะนำให้หยอดยาลิฟิทีกลาสแล้ว 15 นาทีจึงกลับมาใส่คอนแทคเลนส์ได้

ยาลิฟิทีกลาสได้ผ่านการยอมรับจากคณะกรรมการอาหารและยาของต่างประเทศในปี ค.ศ.2016 (พ.ศ.2559) และเริ่มวางจำหน่ายที่ประเทศแคนาดาในปี ค.ศ.2018 (พ.ศ.2561) ภายใต้ชื่อการค้าว่า Xiidra ด้วยเป็นยาใหม่จึงยังไม่มีจำหน่ายในประเทศและอาจต้องรอการนำเข้าในภายหลัง

ลิฟิทีกลาสมีสรรพคุณ(คุณสมบัติ)อย่างไร?

ลิฟิทีกลาส

ยาลิฟิทีกลาสมีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้ เช่น

  • เป็นยาหยอดตาเพื่อบำบัดอาการตาแห้ง (Dry eye disease)

ลิฟิทีกลาสมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?

ยาลิฟิทีกลาส จะออกฤทธิ์โดยเข้ารวมตัวกับโปรตีนที่ผิวของเซลล์เม็ดเลือดขาว ส่งผลให้เกิดการปิดกั้นปฏิสัมพันธ์ของ ICAM-1 และ LFA-1 ซึ่งกลุ่มสารดังกล่าวเป็นตัวกลางสำคัญที่ทำให้เกิดอาการอักเสบของตาซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้การหลั่งน้ำตาเกิดภาวะบกพร่อง

*หมายเหตุ:

  • ICAM-1 = Intercellular adhesion molecule-1
  • LFA-1 = Lymphocyte function-associated antigen-1

ลิฟิทีกลาสมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?

รูปแบบการจัดจำหน่ายของยาลิฟิทีกลาส:

  • ยาหยอดตาปราศจากเชื้อที่ประกอบด้วย Lifitegrast เข้มข้น 5% บรรจุหลอดโพลีเอทิลีนปริมาตร 0.2 มิลลิลิตร ซึ่งเหมาะต่อการหยอดยา 1 ครั้งแล้วทิ้ง หรือที่เรียกกันว่า Single use containers

ลิฟิทีกลาสมีขนาดการบริหารยาอย่างไร?

ยาลิฟิทีกลาสมีขนาดการบริหารยา/ใช้ยา เช่น

  • ผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 17 ปีขึ้นไป: หยอดตาครั้งละ 1 หยด วันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น โดยมีระยะเวลาการหยอดตาห่างกัน 12 ชั่วโมงโดยประมาณ
  • เด็กและผู้มีอายุต่ำกว่า 17 ปี: ยังไม่มีข้อมูลด้านความปลอดภัย, ผลข้างเคียง, และขนาดการใช้ยาในผู้ป่วยกลุ่มนี้

อนึ่ง:

  • หลังหยอดตา ให้หลับตา 2–3 นาที หลีกเลี่ยงการกระพริบตาถี่ๆหลังหยอดยา
  • ห้ามหยอดตาขณะใส่คอนแทคเลนส์ หลังหยอดยาไปแล้ว 15 นาทีจึงกลับมาใส่คอนแทคเลนส์ได้
  • ระยะเวลาการใช้ยานี้ให้เป็นไปตามคำสั่งแพทย์
  • กรณีแพทย์สั่งหยอดยา 2 หยดต่อตาหนึ่งข้าง ให้เว้นระยะเวลาการ หยอดตาแต่ละหยดห่างกันประมาณ 5 นาที
  • กรณีใช้ยาลิฟิทีกลาสร่วมกับยาหยอดตาชนิดอื่น ให้เว้นเวลาห่างกันประมาณ 10 นาที

*****หมายเหตุ: ขนาดยาและระยะเวลาในการใช้ยาที่ระบุในบทความนี้ เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำสั่งใช้ยาของแพทย์ได้ การใช้ยาที่เหมาะสมควรต้องปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ

เมื่อมีการสั่งยา ควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมยาลิฟิทีกลาสมี ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกร เช่น

  • ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยา/ใช้ยาแล้ว คลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือ แน่นหายใจติดขัด/หายใจขัด/หายใจลำบาก
  • มีโรคประจำตัวต่างๆ รวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยาลิฟิทีกลาสอาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กิน/ที่ใช้อยู่ก่อน
  • หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์/มีครรภ์ หรือ กำลังให้นมบุตร เพราะยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรก และเข้าสู่ทารกจนก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้

หากลืมหยอดตาควรทำอย่างไร?

กรณีลืมหยอดตาด้วยยาลิฟิทีกลาส สามารถหยอดตาทันทีที่นึกขึ้นได้ หากเวลาใกล้เคียงกับการใช้ยาในครั้งถัดไป ห้ามเพิ่มขนาดการใช้ยาเป็น 2 เท่า ให้ใช้ยาที่ขนาดปกติเท่านั้น

ลิฟิทีกลาสมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?

ยาลิฟิทีกลาส สามารถก่อให้เกิด ผล/อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา (ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง)ต่อระบบอวัยวะต่างๆของร่างกาย เช่น

  • ผลต่อตา: เช่น ระคายเคืองตา ตาพร่า ตาแดง น้ำตาไหลมากขึ้น มีขี้ตามาก รู้สึกไม่สบายในตา คันตา
  • ผลต่อระบบประสาท: เช่น ปวดศีรษะ/ปวดหัว
  • ผลต่อระบบทางเดินหายใจ: เช่น อาจทำให้มีภาวะไซนัสอักเสบ

อนึ่ง: อาการข้างเคียงต่างๆดังกล่าวจะหายไปเองเมื่อหยุดใช้ยานี้

มีข้อควรระวังการใช้ลิฟิทีกลาสอย่างไร?

มีข้อควรระวังการใช้ยาลิฟิทีกลาส เช่น

  • ห้ามใช้กับผู้ที่แพ้ยานี้
  • ห้ามมิให้ปลายหลอดยาหยอดตาสัมผัสตาขณะหยอดยา
  • ห้ามปรับขนาดการใช้ยาโดยไม่ปรึกษาแพทย์
  • การใช้ยากับ สตรีมีครรภ์ สตรีในภาวะให้นมบุตร และเด็ก ต้องเป็นไปตามคำสั่งแพทย์
  • ล้างมือก่อนและหลังหยอดตาทุกครั้ง
  • หากพบอาการข้างเคียงที่รบกวนการดำเนินชีวิตประจำวัน เช่น ปวดศีรษะมาก ให้หยุดใช้ยานี้ แล้วรีบกลับมาพบแพทย์/มาโรงพยาบาลเพื่อแพทย์พิจารณาปรับแนวทางการรักษา
  • ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
  • ห้ามใช้ยาหมดอายุ
  • ห้ามเก็บยาหมดอายุ

***** อนึ่ง ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา”ที่รวมถึง ยาแผนปัจจุบันทุกชนิด(รวมยาลิฟิทีกลาสด้วย) ยาแผนโบราณ อาหารเสริม ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ทุกชนิด และสมุนไพรต่างๆเพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกครั้ง ควรต้องปฏิบัติตาม ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด(อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอ

ลิฟิทีกลาสมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?

ด้วยยาลิฟิทีกลาส เป็นยาใช้ภายนอก จึงยังไม่มีรายงานพบอันตรกิริยากับยารับประทานชนิดใดๆ

ควรเก็บรักษาลิฟิทีกลาสอย่างไร?

ควรเก็บรักษายาลิฟิทีกลาส เช่น

  • เก็บยาภายใต้อุณหภูมิ 20–25 องศาเซลเซียส(Celsius)
  • ห้ามเก็บยาในช่องแช่แข็งตู้เย็น
  • เก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด พ้นแสง/แสงแดด ความร้อนและความชื้น
  • ไม่เก็บยาในห้องน้ำหรือในรถยนต์
  • เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง
  • ไม่เก็บยาที่หมดอายุ
  • ไม่ทิ้งยาลงในแม่น้ำคูคลองตามธรรมชาติ

ลิฟิทีกลาสมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?

ยาลิฟิทีกลาส มียาชื่อการค้า และบริษัทผู้ผลิต/ผู้จำหน่าย เช่น

ชื่อการค้าบริษัทผู้ผลิต
Xiidra (ซีดรา)Shire US Inc.

บรรณานุกรม

  1. https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2016/208073s000lbl.pdf [2019,Sept16]
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Lifitegrast[2019,Sept16]
  3. https://www.drugs.com/xiidra.html[2019,Sept16]