ลงแดง กลุ่มอาการขาดยา การถอนยา (Drug withdrawal)
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
- 14 กรกฎาคม 2557
- Tweet
ลงแดง ความหมายตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 คือ ท้องเดินและถ่ายเป็นเลือดออกมามาก (มักใช้กับคนอดฝิ่น) ซึ่งพจนานุกรมไทยของซีเอ็ดยูเคชั่น พ.ศ. 2554 ให้ความหมายเพิ่มเติมอีก 2 ความหมายคือ อาการที่คนติดยาอาเจียนและถ่ายเป็นเลือดเพราะไม่ได้เสพยา และอาการที่ทุรนทุรายเพราะไม่ได้ดังใจ (คำที่เป็นภาษาปาก)
ลงแดง ผู้เขียนเข้าใจเองว่า ทางการแพทย์น่าจะตรงกับคำว่า Drug withdrawal ที่พจนานุกรมศัพท์แพทย์ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2547 แปลว่า กลุ่มอาการขาดยา โดย ลงแดง เป็นอาการส่วนหนึ่งของกลุ่มอาการที่เกิดจากการขาดยา
กลุ่มอาการขาดยา คือ อาการหลายๆอาการที่เกิดขึ้นพร้อมๆกันภายในระยะเวลาเป็นวัน หลังหยุดยา (เช่น ยาแก้ปวด หรือยาทางจิตเวชบางชนิด) และ/หรือ หยุดสารเสพติด ทั้งนี้จะเกิดอาการต่อเมื่อเป็นการหยุดบริโภค “ทันที” หรือ “ลดปริมาณยาอย่างมากลงทันที” ซึ่งความรุนแรงของอาการจะขึ้นกับ ชนิดของยาหรือของสารเสพติด, ระยะเวลาที่บริโภค, ปริมาณสิ่งนั้น ๆที่บริโภคอยู่, สุขภาพร่างกาย, โรคร่วมต่างๆ, และสภาพจิตใจของคนผู้นั้น ทั้งนี้ภาษาพูดเรียกกลุ่มอาการขาดยาว่า “การถอนยา”
อาการพบบ่อยจากกลุ่มอาการขาดยา เช่น อ่อนเพลีย คลื่นไส้อาเจียน สับสน หงุดหงิด กระสับกระส่าย ไม่มีสมาธิ นอนไม่หลับ ปวดเนื้อตัว ปวดศีรษะ
ถ้าอาการมากขึ้นจะ ปวดท้อง ท้องเสีย (อาจมีอุจจาระเป็นเลือด) รูม่านตาขยาย
และถ้าเป็นมากขึ้นอีกจะ ปวดศีรษะรุนแรง เหงื่อออกมาก ไข้สูง ชัก และอาจเสียชีวิต(ตาย) ได้
การรักษากลุ่มอาการขาดยา คือ การรักษาประคับประคองตามอาการ การให้ยาทางจิตเวชบางชนิด และบางครั้งอาจจำเป็นต้องให้ยา/สิ่งที่ผู้ป่วยติด แต่ในรูปแบบอื่น (เช่น เป็นแผ่นแปะผิวหนังหรือเป็นลักษณะคล้ายหมากฝรั่ง) แต่ในปริมาณที่น้อยกว่าผู้ป่วยเคยบริโภคอยู่
ส่วนการป้องกันกลุ่มอาการขาดยา คือ การค่อยๆลดปริมาณยา/สิ่งนั้นๆลงทีละน้อยๆ และอย่างช้าๆ จนกว่าจะเลิกได้ในที่สุด
บรรณานุกรม
1. Withdrawal http://en.wikipedia.org/wiki/Withdrawal [2014,June22]
เกร็ด Symptom: ลงแดง Organ: สมอง System: ประสาทวิทยา
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
วว.รังสีรักษา และเวชศาสตร์นิวเคลียร์