มินเนอรอลออย (Mineral oil)

  • โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
  • 3 มกราคม 2563
  • Tweet
สารบัญ บทความที่เกี่ยวข้อง

ทั่วไป

ยามินเนอรอลออย (Mineral oil) หรือ ยาลิควิดพาราฟฟิน(Liquid paraffin) เป็นยาตัวหนึ่งในกลุ่มยาแก้ท้องผูก (ยาระบาย) เป็นของเหลวพวกน้ำมัน มีลักษณะใส มีคุณสมบัติหล่อลื่นดูดซึมเข้าสู่ร่างกายได้น้อย

ยามินเนอรอลออยมีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) อย่างไร?

ยามินเนอรอลออยมีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้:

  • ใช้เป็นยาระบาย/ ยาแก้ท้องผูก

ยามินเนอรอลออยออกฤทธิ์อย่างไร?

ยามินเนอรอลออย ออกฤทธิ์โดยช่วยหล่อลื่นลำไส้ ทำให้อุจจาระเคลื่อนตัวได้สะดวกขึ้น

ามินเนอรอลออยมีรูปแบบจัดจำหน่ายอย่างไร?

ยามินเนอรอลออย มีรูปแบบจัดจำหน่าย

  • เป็นยาน้ำแขวนตะกอนความเข้มข้น 50%

ยามินเนอรอลออยมีขนาดรับประทานอย่างไร?

การรับประทานยามินเนอรอลออย สำหรับผู้ใหญ่ขนาดยาสูงสุดที่รับประทานไม่ควรเกิน 45 มิลลิลิตร/วัน และในการกินยาแต่ละครั้งมีขนาดยาแตกต่างกันขึ้นอยู่กับลักษณะอาการป่วย เพศ อายุ ดังนั้นเพื่อความถูกต้องและเหมาะสมควรให้แพทย์เป็นผู้พิจารณาสั่งจ่ายขนาดรับประ ทานในผู้ป่วยแต่ละคน โดยเฉพาะในเด็กไม่ควรซื้อยากินเอง

เมื่อมีการสั่งยา ควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยา (ยารักษาโรค)ทุกชนิดรวมทั้งยามินเนอรอลออย ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรดังนี้

  • ประวัติแพ้ยาทุกชนิดและอาการจากการแพ้ยาเช่น กินยาแล้ว คลื่นไส้มาก หรือแน่น หาย ใจติดขัด/หายใจลำบาก/ หอบเหนื่อย
  • โรคประจำตัวต่างๆรวมทั้งกำลังกินยาอะไรอยู่เช่น โรคความดันโลหิตสูง และโรคเบาหวาน เพราะยาอาจส่งผลให้อาการของโรค(โรค-อาการ-ภาวะ)เหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรือเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กินอยู่ก่อนแล้ว
  • หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะการตั้งครรภ์หรือไม่ หรือกำลังให้นมบุตรหรือไม่ เพราะยาหลายตัวสามารถผ่านรกหรือผ่านเข้าสู่น้ำนมและเข้าสู่ทารก ก่อผลข้างเคียงต่อทารกได้

หากลืมรับประทานยาควรทำอย่างไร?

หากลืมรับประทานยามินเนอรอลออยสามารถรับประทานยาเมื่อนึกขึ้นได้ หากการลืมทานยาใกล้กับมื้อถัดไป ให้รับประทานขนาดปกติโดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เท่า

ยามินเนอรอลออยมีผลไม่พึงประสงค์ไหม?

ผล/ อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา (ผลข้างเคียง/ อาการข้างเคียง) ของยามินเนอรอลออย เช่น

  • ระคายเคืองบริเวณทวารหนัก จึงอาจก่อการไหลซึมของอุจจาระออกจากทางทวารหนักโดยที่ยังไม่ถ่ายอุจจาระ (อุจจาระเล็ด)
  • คลื่นไส้-อาเจียน

ยามินเนอรอลออยมีปฏิกิริยากับยาตัวอื่นไหม?

การกินยามินเนอรอลออยมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่น เช่น

  • เมื่อกินร่วมกับยาวิตามินบางกลุ่ม จะรบกวนการดูดซึมโดยเฉพาะยาวิตามินที่ละลายในไขมัน เช่น
    • วิตามินเอ
    • วิตามินดี
    • วิตามินอี
    • วิตามินเค

มีข้อควรระวังไหม เมื่อกินยามินเนอรอลออย?

ข้อควรระวังในการกินยามินเนอรอลออย เช่น

  • ห้ามใช้กับผู้แพ้ยานี้
  • ระวังการใช้กับผู้ป่วยที่มีปัญหาการกลืนลำบาก จะก่อภาวะอุดตันหลอดอาหารได้
  • ไม่ควรกินยามินเนอรอลออยต่อเนื่องนานเกิน 1 สัปดาห์ เนื่องจากการใช้นานเกินไปร่างกายจะดูดซึมยาผ่านผนังลำไส้ และเป็นสาเหตุเกิดกลุ่มก้อนไขมันบริเวณผิวหนัง หรือถ้าดูดซึมเข้าปอดจะทำให้เกิดปอดอักเสบจากการมีกลุ่มไขมันเข้าไปอุดตันบริเวณถุงลม
  • ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
  • ห้ามใช้ยาหมดอายุ
  • ห้ามเก็บยาหมดอายุ

***** อนึ่ง ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา” ที่รวมถึงยาแผนปัจจุบันทุกชนิด(รวมถึงยามินเนอรอลออยด้วย) ยาแผนโบราณ อาหารเสริม ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ทุกชนิด และสมุนไพรต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกชนิดควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ (อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอด้วยเช่นกัน

ควรเก็บรักษายามินเนอรอลออยย่างไร?

ควรเก็บรักษายามินเนอรอลออย เช่น

  • เก็บยาในภาชนะที่ปิดสนิท
  • เก็บยาภายใต้อุณหภูมิที่ต่ำกว่า 25 องศาเชลเชียส (Celsius) เพื่อลดการเหม็นหืน
  • เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

ยามินเนอรอลออยมีชื่ออื่นๆไหม? ผลิตโดยบริษัทอะไรบ้าง?

ยามินเนอรอลออย มีชื่ออื่นตามชื่อทางการค้า และบริษัทผู้ผลิต เช่น

  • EMULSION OF LIQUID PARAFFIN (อีมัลชั่น ออฟ ลิควิดพาราฟิน) Suphong Bhaesaj

บรรณานุกรม

  1. นพ. สมชาย ลีลากุศลวงศ์. (2551). แนวทางในการดูแลผู้ป่วยโรคท้องผูก ท้องเสีย และ IBS (ดีวีดี). กรุงเทพฯ: โรงแรมสยามซิตี้
  2. Laxative. http://www.mims.com/Thailand/drug/ [2021,Jan2]
  3. Laxative. http://en.wikipedia.org/wiki/Laxative [2021,Jan2]
  4. www.Drugs.Com [2021,Jan2]