ตับโต ภาวะตับโต (Hepatomegaly)

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 14 กุมภาพันธ์ 2563
  • Tweet
บทความที่เกี่ยวข้อง
ตับโต-ภาวะตับโต

ตับโต หรือ ภาวะตับโต (Hepatomegaly หรือ Enlarged liver) เป็นอาการแสดงหรือภาวะผิดปกติไม่ใช่โรค หมายถึง การที่ตับมีขนาดโตขึ้นจนคลำได้ ทั้งนี้ตับขนาดปกติจะคลำไม่ได้ โดยตับเป็นอวัยวะอยู่ในช่องท้องด้านขวาตอนบน ที่เรียกว่าอยู่ใต้ชายโครงขวา แต่ถ้าขนาดตับโตขึ้นเราจะคลำได้เป็นก้อนเนื้อในบริเวณใต้ชายโครงขวา

ตับเป็นอวัยวะที่อยู่ติดกับปอดด้านขวา (อยู่ใต้กระบังลมขวา) และติดกับกระเพาะอาหาร เมื่อมีตับโตจึงมักมีอาการเจ็บ แน่น อึดอัดท้อง หายใจไม่สะดวก/หายใจลำบาก/ หอบเหนื่อย

และจากการที่ตับเป็นอวัยวะสร้างน้ำดี เมื่อมีตับโต(โรคตับ) จึงส่งผลให้น้ำดีท้นเข้าในกระแสเลือดส่งผลให้เกิดภาวะดีซ่าน (ตัวเหลือง-ตาเหลือง)

นอกจากนี้ ตับยังสร้างสารที่ช่วยการแข็งตัวของเลือด ดังนั้นเมื่อมีโรคตับเลือดจึงออกง่าย สังเกตจากมักมีจ้ำห้อเลือดตาม ลำตัว แขน ขา

โรคตับยังส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในความดันที่สูงขึ้นของระบบไหลเวียนเลือดของช่องท้อง (Portal hypertension) ส่งผลให้เกิดมีน้ำในช่องท้อง/ท้องมานได้

โรคพบบ่อยที่เป็นสาเหตุให้ตับโต เช่น

  • โรคตับจากสาเหตุต่างๆ เช่น จากตับอักเสบติดเชื้อ เช่น ไวรัสตับอักเสบ
  • โรคเลือด
  • โรคไข้จับสั่น
  • โรคมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
  • โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว
  • โรคมะเร็งตับทั้งชนิดเกิดจากเนื้อเยื่อตับเอง เช่น มะเร็งท่อน้ำดีตับ และ/หรือมะเร็งของอวัยวะอื่นๆที่แพร่กระจายมายังตับ เช่น จากโรคมะเร็งเต้านม หรือจากโรคมะเร็งปอด เป็นต้น

บรรณานุกรม

  1. https://patient.info/doctor/hepatomegaly [2021,Feb13]