พรีนัลเทอรอล (Prenalterol)

  • โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
  • 16 กันยายน 2560
  • Tweet
สารบัญ บทความที่เกี่ยวข้อง

บทนำ

ยาพรีนัลเทอรอล (Prenalterol หรือ Prenalterol hydrochloride หรือ Prenalterol HCl)เป็นยาในกลุ่ม Beta1 adrenergic agonist มีการออกฤทธิ์กระตุ้นการทำงานของกล้ามเนื้อหัวใจ ทำให้หัวใจมีอัตราการเต้นและแรงบีบตัวสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกายเพิ่มขึ้น ทางคลินิกจึงนำมาใช้เป็นยารักษาอาการหัวใจล้มเหลว รวมถึงบำบัดอาการช็อก รูปแบบเภสัชภัณฑ์ของยานี้ มีทั้งยารับประทานและยาฉีด การใช้ยาพรีนัลเทอรอลเพื่อบำบัดอาการผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลว เบื้องต้นแพทย์อาจจะให้ยาพรีนัลเทอรอลโดยหยดเข้าหลอดเลือดดำเพื่อให้มีการออกฤทธิ์เร็วสามารถช่วยเหลือผู้ป่วยที่มีสภาพหัวใจวาย/หัวใจล้มเหลวและไม่สามารถใช้ยารับประทานได้ หลังจากผู้ป่วยฟื้นสภาพและพ้นขีดอันตราย แพทย์จะเปลี่ยนเป็นยารับประทานเพื่อให้ผู้ป่วยนำกลับมาใช้ที่บ้าน

ขนาดการใช้ยาพรีนัลเทอรอล อาจต้องใช้เวลาตั้งแต่เป็นสัปดาห์จนกระทั่งเป็นเดือน ทั้งนี้ขึ้นกับการตอบสนองของร่างกายผู้ป่วยต่อยานี้ ซึ่งระหว่างที่ได้รับยาพรีนัลเทอรอล ผู้ป่วยจะต้องมารับการตรวจร่างกายและทดสอบสมรรถภาพการทำงานของหัวใจโดยการวิ่งบนสายพาน ผู้ป่วยควรมาพบแพทย์/มาโรงพยาบาลตามที่แพทย์นัดหมายทุครั้ง

ตัวยาพรีนัลเทอรอล อาจยังไม่มีการใช้เป็นที่แพร่หลายในหลายประเทศ แต่จะพบเห็นการใช้ยานี้ในแถบยุโรป โดยมีการวางจำหน่ายภายใต้ชื่อการค้าว่า Hyprenan และ Varbian

พรีนัลเทอรอลมีสรรพคุณ(คุณสมบัติ)อย่างไร?

พรีนัลเทอรอล

ยาพรีนัลเทอรอลมีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้ เช่น

  • บำบัดและรักษาอาการหัวใจล้มเหลว

พรีนัลเทอรอลมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?

ยาพรีนัลเทอรอลเป็นยาประเภท Beta1 adrenergic agonist ซึ่งมีกลไกการออกฤทธิ์กับตัวรับ(Receptor)ชนิด Beta receptor ที่กล้ามเนื้อหัวใจ ทำให้กล้ามเนื้อหัวใจมีแรงบีบตัวและสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงอวัยวะส่วนต่างๆของร่างกายได้อย่างปกติ

พรีนัลเทอรอลมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?

ยาพรีนัลเทอรอลที่พบเห็นการใช้ในปัจจุบันในประเทศไทย คือรูปแบบของยาฉีดที่ประกอบด้วยตัวยา Prenalterol HCl ขนาด 5 มิลลิกรัม/5 มิลลิลิตร

พรีนัลเทอรอลมีขนาดการบริหารยาอย่างไร?

ยาพรีนัลเทอรอล มีขนาดการบริหารยา/ใช้ยา เช่น

  • ผู้ใหญ่: หยดยาเข้าหลอดเลือดดำขนาด 2–15 มิลลิกรัม/ครั้ง การให้ยาครั้งต่อไปจะเป็นไปตามดุลยพินิจของแพทย์
  • เด็ก: ยังไม่มีข้อมูลทางคลินิกที่แน่ชัดถึง ขนาดยานี้ ผลข้างเคียง และความปลอดภัยในการใช้ยานี้ในเด็ก การใช้ยานี้ในเด็ก จึงอยู่ในดุลพินิจของแพทย์ผู้รักษาเป็นกรณีๆไป

อนึ่ง: หลังการได้รับการรักษาจากยาชนิดนี้ ผู้ป่วยต้องมารับการตรวจร่างกาย และทดสอบสภาพการทำงานของหัวใจตามที่แพทย์นัดหมายทุกครั้ง

*****หมายเหตุ: ขนาดยาและระยะเวลาในการใช้ยาที่ระบุในบทความนี้ เป็นเพียง ตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำสั่งใช้ยาของแพทย์ได้ การใช้ยาที่เหมาะสมควรต้องปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ

เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมยาพรีนัลเทอรอล ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกร ดังนี้

  • ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยา/ใช้ยาแล้ว คลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือ แน่นหายใจติดขัด/หายใจลำบาก
  • มีโรคประจำตัวต่างๆ อย่างเช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคความดันโลหิตต่ำ รวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยาพรีนัลเทอรอลอาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กิน/ที่ใช้อยู่ก่อน
  • หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์ หรือ กำลังให้นมบุตร เพราะยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรก และเข้าสู่ทารกจนก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้

พรีนัลเทอรอลมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?

เท่าที่มีข้อสรุปทางคลินิกพบว่า ยาพรีนัลเทอรอลสามารถก่อให้เกิดผลไม่พึงประสงค์จากยา (ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง) โดยทำให้เกิดความดันโลหิตต่ำ หัวใจเต้นช้า และอาการข้างเคียงที่รุนแรงที่สุดคือเสียชีวิต

มีข้อควรระวังการใช้พรีนัลเทอรอลอย่างไร?

มีข้อควรระวังการใช้ยาพรีนัลเทอรอล เช่น

  • ห้ามใช้กับผู้ที่แพ้ยานี้
  • ห้ามรับประทานยานี้/ใช้ยานี้ร่วมกับเครื่องดื่มประเภทแอลกอฮอล์ด้วยจะทำให้เกิดผลข้างเคียงจากยานี้ที่รุนแรง
  • ห้ามปรับขนาดรับประทาน/การใช้ยานี้ด้วยตนเอง และใช้ยาตามขนาดรับประทานที่แพทย์แนะนำ
  • ห้ามใช้ยาที่มีสภาพเปลี่ยนไปจากเดิม เช่น มีเศษผงในยา
  • การใช้ยานี้กับสตรีมีครรภ์/ตั้งครรภ์ สตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร และเด็ก ต้องเป็นไปตามดุลยพินิจของแพทย์เท่านั้น
  • ระหว่างที่ใช้ยานี้ ผู้ป่วยควรตรวจสอบความดันโลหิตเป็นประจำตามคำแนะนำของ แพทย์/เภสัชกร/พยาบาล
  • มาพบแพทย์/มาโรงพยาบาลตามแพทย์นัดทุกครั้ง
  • ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
  • ห้ามใช้ยาหมดอายุ
  • ห้ามเก็บยาหมดอายุ

***** อนึ่ง ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา”ที่รวมถึง ยาแผนปัจจุบันทุกชนิด(รวมยาพรีนัลเทอรอลด้วย) ยาแผนโบราณ อาหารเสริม ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ทุกชนิด และสมุนไพรต่างๆ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกครั้งควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด (อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บhaamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด)รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอ

พรีนัลเทอรอลมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?

ข้อมูลปฏิกิริยาระหว่างยาของยาพรีนัลเทอรอลกับยาชนิดอื่นที่มีรายงานทางสาธารณะยังมีน้อยมาก อย่างไรก็ตามหากพบความผิดปกติเกิดขึ้นกับร่างกายผู้ป่วยเมื่อใช้ยานี้ร่วมกับยาชนิดอื่นใด ต้องรีบแจ้งแพทย์ผู้ที่ทำการรักษา/มาโรงพยาบาลโดยเร็ว

ควรเก็บรักษาพรีนัลเทอรอลอย่างไร?

ควรเก็บยาพรีนัลเทอรอลตามเงื่อนไขที่ระบุในเอกสารกำกับยา ห้ามเก็บยาในช่องแช่แข็งตู้เย็น เก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด พ้นแสง/แสงแดด ความร้อนและความชื้น และเก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

พรีนัลเทอรอลมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?

ยาพรีนัลเทอรอล มียาชื่อการค้า และบริษัทผู้ผลิต/ผู้จำหน่าย เช่น

ชื่อการค้าบริษัทผู้ผลิต
Hyprenan (ไฮพรีแนน)Astra Zeneca
Varbian (วาร์เบียน)Astra Ciba

บรรณานุกรม

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Prenalterol[2017,Aug26]
  2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6653650[2017,Aug26]
  3. http://www.medicatione.com/[2017,Aug26]
  4. https://pdfs.semanticscholar.org/edb2/2eea1e4030e49ebdec9f2e725f3075f73fca.pdf[2017,Aug26]
  5. https://www.thegazette.co.uk/Edinburgh/issue/20967/page/1162/data.pdf[2017,Aug26]
  6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6731471[2017,Aug26]