พระก็ป่วยเป็นนะโยม (ตอนที่ 11)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 5 ธันวาคม 2562
  • Tweet
พระก็ป่วยเป็นนะโยม-11

      

      โรคเบาหวาน Diabetes Mellitus

      เป็นโรคที่ทำให้ร่างกายไม่สามารถใช้พลังงานจากสิ่งที่กิน โรคเบาหวานเกิดขึ้นในกรณีต่อไปนี้

  • ตับอ่อนผลิตอินซูลินได้น้อยหรือไม่ได้เลย โดยอินซูลินเป็นฮอร์โมนที่เกิดตามธรรมชาติซึ่งช่วยแปลงน้ำตาลให้เป็นพลังงานต่อร่างกาย
  • ตับอ่อนสร้างอินซูลินแต่อินซูลินไม่ทำงานอย่างที่ควรจะเป็น หรือที่เรียกว่า ภาวะดื้อต่ออินสุลิน (Insulin resistance)

      เพื่อให้เข้าใจในโรคเบาหวานมากขึ้น เรามาทำความรู้จักกันก่อนว่า ร่างกายใช้อาหารเป็นพลังงานอย่างไรหรือที่เรียกว่า การเผาผลาญพลังงาน (Metabolism)

      ร่างกายประกอบด้วยเซลล์หลายล้านเซลล์ เพื่อก่อให้เกิดพลังงานเซลล์จำเป็นต้องการอาหารในรูปแบบง่ายๆ (Simple Form) เมื่อเรากินหรือดื่ม อาหารจะแตกตัวเป็นน้ำตาลที่เรียกว่า กลูโคส (Glucose) ซึ่งจะเป็นพลังงานที่ร่างกายจำเป็นต้องใช้ในกิจกรรมต่างๆ

      หลอดเลือดและเลือดเป็นเส้นทางลำเลียงน้ำตาลไปยังที่ต่างๆ แต่น้ำตาลไม่สามารถซึมเข้าสู่เซลล์ด้วยตนเอง จำเป็นต้องอาศัยตับอ่อนให้ปล่อยอินซูลินเข้าสู่หลอดเลือด จึงจะช่วยทำให้น้ำตาลซึมเข้าสู่เซลล์และกลายเป็นพลังงานได้

      เมื่อน้ำตาลออกจากกระแสเลือดและซึมเข้าสู่เซลล์ ระดับน้ำตาลจะต่ำ ถ้าไม่มีอินซูลินน้ำตาลจะเข้าสู่เซลล์ไม่ได้ ทำให้น้ำตาลอยู่ในระดับสูง หรือที่เรียกว่า "ภาวะน้ำตาลสูง” (Hyperglycemia / high blood sugar)

      พวกเรามักเข้าใจว่าน้ำตาลเป็นสาเหตุของโรคเบาหวาน แต่ความจริงแล้ว การกินน้ำตาลเป็นจำนวนมากสามารถทำให้ฟันผุได้ แต่ไม่ได้เป็นสาเหตุของโรคเบาหวาน

      โรคเบาหวานแบ่งออกได้เป็น 2 ชนิด ได้แก่

  • โรคเบาหวานชนิดที่ 1 (Type 1 diabetes / insulin-dependent diabetes / juvenile-onset diabetes) เกิดเมื่อเซลล์ของตับอ่อน (Beta cells) ถูกทำลายด้วยภูมิต้านทานตัวเอง (Autoimmune condition) ทำให้ตับอ่อนผลิตอินซูลินได้น้อยหรือไม่มีเลย ดังนั้น น้ำตาลจึงไม่สามารถเข้าสู่ร่างกายเพื่อก่อให้เกิดพลังงาน

      ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 1จึงต้องฉีดอินซูลินเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด (Blood glucose) ทั้งนี้ โรคเบาหวานชนิดที่ 1 เป็นโรคที่เป็นกันมากในผู้ที่อายุต่ำกว่า 30 ปี และมักเริ่มเป็นตั้งแต่เด็ก

  • โรคเบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 diabetes / non-insulin-dependent diabetes / adult-onset diabetes) เป็นเพราะตับอ่อนทำงานไม่ดี ร้อยละ 90 ของผู้ที่เป็นโรคเบาหวานจะเป็นชนิดนี้ มักเกิดในผู้ที่อายุมากกว่า 40 ปี แต่ก็อาจเกิดในเด็กที่มีปัจจัยเสี่ยงได้ สำหรับโรคเบาหวานชนิดนี้บางครั้งเราต้องควบคุมอาหาร รักษาน้ำหนักตัว และออกกำลังกาย ส่วนการรักษาอาจจะต้องกินยาเพื่อให้ระดับกลูโคสต่ำลงหรือฉีดอินซูลินแทน

      

แหล่งข้อมูล:

  1. Types of Diabetes Mellitus. https://www.webmd.com/diabetes/guide/types-of-diabetes-mellitus#1 [2019, December 4].
  2. Diabetes Mellitus: An Overview. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/7104-diabetes-mellitus-an-overview [2019, December 4].