บิซาโคดิล (Bisacodyl)
- โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
- 19 สิงหาคม 2564
- Tweet
- บทนำ: คือ ยาอะไร?
- ยาบิซาโคดิลมีสรรพคุณ (คุณสมบัติ)รักษาโรคอะไร?
- ยาบิซาโคดิลออกฤทธิ์อย่างไร?
- ยาบิซาโคดิลมีรูปแบบจัดจำหน่ายอย่างไร?
- ยาบิซาโคดิลมีขนาดรับประทานอย่างไร?
- เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?
- หากลืมรับประทานยาควรทำอย่างไร?
- ยาบิซาโคดิลมีผลไม่พึงประสงค์ไหม?
- ยาบิซาโคดิลมีปฏิกิริยากับยาตัวอื่นไหม?
- มีข้อควรระวังไหมเมื่อกินยาบิซาโคดิล?
- ควรเก็บรักษายาบิซาโคดิลอย่างไร?
- ยาบิซาโคดิลมีชื่ออื่นๆไหม? ผลิตโดยบริษัทอะไรบ้าง?
- บรรณานุกรม
- ยา (Pharmaceutical drug)
- ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด
- ยาแก้ท้องผูก (Anticonstipation)
- โรคทางเดินอาหาร โรคระบบทางเดินอาหาร (Digestive disease)
- ท้องผูก (Constipation)
- ท้องเสีย (Diarrhea)
- ยาเหน็บ หรือ ยาสอด (Suppository)
บทนำ: คือ ยาอะไร?
ยาบิซาโคดิล (Bisacodyl) คือ ยาระบาย/ยาแก้ท้องผูกที่จำหน่ายแพร่หลายในร้านขายยา, คลินิก , และโรงพยาบาล, ด้วยมีรูปแบบการใช้ที่ง่ายและสะดวก จึงเป็นที่รู้จักโดยทั่วไป
ยาบิซาโคดิลมีสรรพคุณ (คุณสมบัติ)รักษาโรคอะไร?
ยาบิซาโคดิล มีสรรคุณรักษาโรค/ข้อบ่งใช้:
- เป็นยาแก้ท้องผูก
ยาบิซาโคดิลออกฤทธิ์อย่างไร?
ยาบิซาโคดิลมีกลไกการออกฤทธิ์โดย ตัวยาจะกระตุ้นให้ผนังลำไส้ใหญ่บีบตัว ทำให้อุจจาระเคลื่อนตัว จนทำให้เกิดการขับถ่ายในที่สุด
ยาบิซาโคดิลมีรูปแบบจัดจำหน่ายอย่างไร?
รูปแบบการจัดจำหน่ายยาบิซาโคดิล:
- ยาเม็ดเคลือบน้ำตาล ขนาด 5 มิลลิกรัม
- ยาเม็ด ขนาด 5 มิลลิกรัม
- ยาเหน็บหรือยาสอด(ทวาร)มีตัวยา 10 มิลลิกรัม
ยาบิซาโคดิลมีขนาดรับประทานอย่างไร?
การรับประทานยาบิซาโคดิล มีขนาดแตกต่างกันขึ้นอยู่กับลักษณะอาการป่วย เพศ อายุ ดังนั้นเพื่อความถูกต้องและเหมาะสม ควรให้แพทย์เป็นผู้พิจารณาสั่งจ่ายขนาดรับประทานในผู้ ป่วยแต่ละคน สำหรับผู้ใหญ่ขนาดสูงสุดที่รับประทานแก้ท้องผูกไม่ควรเกิน 10 มิลลิกรัมก่อนนอน (วันละครั้งเดียว) ส่วนในเด็ก (นิยามคำว่าเด็ก)ขนาดรับประทานควรเป็นการแนะนำจากแพทย์
*****หมายเหตุ: ขนาดยาและระยะเวลาในการใช้ยาที่ระบุในบทความนี้เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่ สามารถใช้ทดแทนคำสั่งใช้ยาของแพทย์ได้ การใช้ยาที่เหมาะสมควรต้องปรึกษา แพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ
เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?
เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมทั้งยาบิซาโคดิล ผู้ป่วยควรแจ้ง แพทย์ พยาบาล และเภสัชกร เช่น
- ประวัติแพ้ยาทุกชนิด และอาการจากการแพ้ยา เช่น กินยา/ใช้ยาแล้ว คลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือแน่น/หาย ใจติดขัด/หายใจลำบาก/ หอบเหนื่อย
- มีโรคประจำตัวต่างๆ รวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยาบิซาโคดิลอาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กิน/ที่ใช้อยู่ก่อนแล้ว
- หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์/มีครรภ์หรือไม่ หรือกำลังให้นมบุตรหรือไม่ เพราะยาหลายตัวสามารถผ่านรก หรือผ่านเข้าสู่น้ำนม และเข้าสู่ทารกก่อผลข้างเคียงต่อทารกได้
หากลืมรับประทานยาควรทำอย่างไร?
หากลืมรับประทานยาบิซาโคดิล สามารถรับประทานยาเมื่อนึกขึ้นได้ หากการลืมทานยา ใกล้กับมื้อถัดไป ให้รับประทานขนาดปกติโดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เท่า
ยาบิซาโคดิลมีผลไม่พึงประสงค์ไหม?
ยาบิซาโคดิลมีผล/อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา (ผลข้างเคียง/ อาการข้างเคียง) เช่น
- ทำให้ไม่สบายในช่องท้อง
- ปวดเกร็ง/ ปวดบีบในช่องท้อง
ยาบิซาโคดิลมีปฏิกิริยากับยาตัวอื่นไหม?
การกินยาบิซาโคดิล มีปฎิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่น เช่น
- เมื่อกินร่วมกับยาลดกรด จะทำให้ยาบิซาโคดิลแตกตัวในกระเพาะอาหารอย่างรวดเร็วและ ทำให้เกิดการระคายเคือง กลุ่มยาลดกรด เช่นยา อลูมิเนียมไฮดรอกไซด์ (Aluminium hydroxide: อ่านเพิ่มเติมในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ยาอลัมมิล), แมกนีเซียมคาร์บอเนต (Magnesium carbonate)
- เมื่อกินยานี้ ร่วมกับ ยาขับปัสสาวะ จะเสริมฤทธิ์การสูญเสียเกลือแร่ของร่างกาย ทำให้
- อ่อนเพลีย
- ปากคอแห้ง
- กระหายน้ำ
- กล้ามเนื้ออ่อนแรง
- เป็นตะคริว
- ปัสสาวะลดลง
- ความดันโลหิตต่ำ
- ใจสั่น
มีข้อควรระวังไหมเมื่อกินยาบิซาโคดิล?
ข้อควรระวังเมื่อกินยาบิซาโคดิล เช่น
- ห้ามใช้กับผู้ที่แพ้ยานี้
- ห้ามใช้ยานี้ใน สตรีมีครรภ์ เพราะอาจส่งผลข้างเคียงต่อทารกในครรภ์
- ห้ามใช้ยานี้กับผู้ป่วยที่เป็นโรคลำไส้อักเสบ เพราะอาจทำให้อาการของโรครุนแรงขึ้นได้
- ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นรับประทาน
- ห้ามใช้ยาหมดอายุ
- ห้ามเก็บยาหมดอายุ
***** อนึ่ง ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา” ที่รวมถึงยาแผนปัจจุบันทุกชนิด(รวมยาบิซาโคดิลด้วย) ยาแผนโบราณ อาหารเสริม ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ทุกชนิด และสมุนไพรต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกชนิดควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ (อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอด้วยเช่นกัน
ควรเก็บรักษายาบิซาโคดิลอย่างไร?
สามารถเก็บยาบิซาโคดิล:
- เก็บยาในอุณหภูมิห้อง
- เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง
- เก็บยาให้พ้นแสง/แสงแดด ในที่แห้ง
- ไม่ควรเก็บยาในห้องน้ำหรือในรถยนต์
ยาบิซาโคดิลมีชื่ออื่นๆไหม? ผลิตโดยบริษัทอะไรบ้าง?
ยาบิซาโคดิล มีชื่ออื่นตามชื่อทางการค้า และบริษัทผู้ผลิต เช่น
| ชื่อการค้า | บริษัทผู้ผลิต |
|---|---|
| BISACOD ENTERIC – COATED TAB (บิซาคอดเอนเทอริคโค้ด) | Medicine Products |
| BISACODYL GPO TAB (บิซาโคดิล จีพีโอ) | GPO |
| BISACODYL COATED TAB (บิซาโคดิล โค้ด) | T Man Pharma |
| BISOLAX CAP (ไบโซแลค) | Sang Thai |
| CHINTA – LAX TAB (ชินตาแลค) | Chinta |
| CONLAX ADULT SUPP (คอนแลค) | Continental - Pharm |
| DULCOLAX ADULT SUPP (ดัลโคแลค) | Boehringer Ingelheim |
| DULCOLAX ENTERIC – COATED TAB (ดัลโคแลคเอนเทอริคโค้ด) | Boehringer Ingelheim |
| EMULAX EMULSION(อีมูแลคอีมัลชั่น) | British Dispensary |
บรรณานุกรม
- นพ. สมชาย ลีลากุศลวงศ์. (2551). แนวทางในการดูแลผู้ป่วยโรคท้องผูก ท้องเสีย และ IBS (ดีวีดี). กรุงเทพฯ: โรงแรมสยามซิตี้
- https://www.mims.com/thailand/drug/info/bisacodyl?mtype=generic [2021,Aug14]
- https://www.mims.com/thailand/drug/info/emulax%20bisacodyl [2021,Aug14]
- https://en.wikipedia.org/wiki/Laxative [2021,Aug14]
- https://www.drugs.com/cdi/bisacodyl-tablets.html [2021,Aug14]
- https://en.wikipedia.org/wiki/Bisacodyl [2021,Aug14]
