บรินโซลาไมด์ (Brinzolamide)

  • โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
  • 1 เมษายน 2564
  • Tweet
สารบัญ บทความที่เกี่ยวข้อง

บทนำ : คือยาอะไร?

ยาบรินโซลาไมด์ (Brinzolamide) คือ ยาในกลุ่มยา คาร์บอนิก แอนไฮเดรส อินฮิบิเตอร์ (Carbonic anhydrase inhibitor) วงการแพทย์นำมาใช้รักษาโรคต้อหินระยะเริ่มต้นหรือระยะยังมีความดันลูกตาไม่สูงมากนัก รูปแบบของยานี้ในยาแผนปัจจุบันเป็น ยาหยอดตา

หลังการหยอดยาบรินโซลาไมด์ ตัวยาจะเริ่มออกฤทธิ์ของการรักษาภายในประมาณ 2 ชั่วโมง ฤทธิ์ของยามีระยะเวลาประมาณ 8 - 12 ชั่วโมง ยานี้สามารถดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดโดยผ่านจากลูกตาได้ และจะเข้าไปสะสมอยู่ในเม็ดเลือดแดง และเข้าจับกับเอนไซม์ คาร์บอนิก แอนไฮเดรส (Carbonic anhydrase, เอนไซม์ที่เกี่ยวข้องกับการใช้งานคาร์บอนไดออกไซด์และสาร Bicarbonate ของร่างกาย)

คณะกรรมการอาหารและยาของไทยได้บรรจุยานี้ลงในบัญชียาหลักแห่งชาติ โดยระบุวัตถุประ สงค์ของยานี้เพื่อยารักษาโรคต้อหิน สามารถพบเห็นยานี้ได้ทั้งในร้านขายยาหรือสถานพยาบาลทั่วไป ก่อนการใช้ยาบรินโซลาไมด์ ผู้ป่วยต้องได้รับการตรวจสอบตาโดยจักษุแพทย์ การใช้ยานี้ต้องเป็นไปตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด และไม่ควรปรับขนาดการใช้ยานี้ด้วยตนเอง

บรินโซลาไมด์มีสรรพคุณ (คุณสมบัติ)รักษาโรคอะไร?

บรินโซลาไมด์

ยาบรินโซลาไมด์มีสรรพคุณรักษา/ข้อบ่งใช้:

  • รักษาโรคต้อหินชนิด Open - angle glaucoma
  • ใช้เป็นยาลดภาวะความดันตาสูง

บรินโซลาไมด์มีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?

กลไกการออกฤทธิ์ของยาบรินโซลาไมด์คือ ตัวยาจะออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์คาร์บอนิก แอนไฮเดรส ซึ่งมีอยู่ในเนื้อเยื่อของลูกตาส่วนที่เรียกว่า Cillary processes เนื้อเยื่อนี้มีหน้าที่สร้างสารเหลว/สารน้ำมาหล่อเลี้ยงลูกตา จากกลไกดังกล่าวทำให้การสร้างสารเหลวในลูกตาลดปริมาณลง ส่งผลให้ความดันของดวงตาลดตามลงมาเช่นกัน จึงก่อให้เกิดฤทธิ์การรักษาตามสรรพคุณ

บรินโซลาไมด์มีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?

ยาบรินโซลาไมด์มีรูปแบบการจัดจำหน่าย:

  • ยาหยอดตาชนิดน้ำแขวนตะกอน ขนาดความเข้มข้น 0.01 กรัม/มิลลิลิตร
  • ยาหยอดตาชนิดน้ำแขวนตะกอนที่ผสมร่วมกับยาอื่น เช่น Brinzolamide 10 มิลลิกรัม + Timolol maleate 5 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร

บรินโซลาไมด์มีขนาดการบริหารยาอย่างไร?

ยาบรินโซลาไมด์มีขนาดการบริหารยา/ข้อบ่งใช้:

  • ผู้ใหญ่ หยอดยา 1 หยดในตาข้างที่เป็นต้อหิน 2 - 3 ครั้ง/วัน
  • เด็ก (นิยามคำว่าเด็ก): ยังไม่มีข้อมูลที่ชัดเจนถึงผลการรักษาและผลข้างเคียงของการใช้ยานี้ในเด็ก การใช้ยานี้ในเด็กจึงอยู่ในดุลพินิจของแพทย์ผู้รักษา

*****หมายเหตุ: ขนาดยาและระยะเวลาในการใช้ยาที่ระบุในบทความนี้เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำสั่งใช้ยาของแพทย์ได้ การใช้ยาที่เหมาะสมควรต้องปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ

เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดที่รวมถึงยาบรินโซลาไมด์ ผู้ป่วยควรแจ้ง แพทย์ พยาบาล และเภสัชกร เช่น

  • ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยา/ใช้ยาแล้วคลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือแน่นหายใจติดขัด/หายใจลำบาก/ หอบเหนื่อย
  • มีโรคประจำตัวต่างๆ รวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยาบรินโซลาไมด์อาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กิน/ที่ใช้อยู่ก่อน
  • หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์/มีครรภ์ หรือกำลังให้นมบุตร เพราะยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรกและเข้าสู่ทารก จนก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้

หากลืมหยอดยาควรทำอย่างไร?

หากลืมหยอดยาบรินโซลาไมด์สามารถหยอดยาเมื่อนึกขึ้นได้ ถ้าเวลาใกล้เคียงกับการหยอดยาในครั้งถัดไป ไม่จำเป็นต้องเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า

บรินโซลาไมด์มีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?

ยาบรินโซลาไมด์สามารถก่อให้เกิดผล/อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา (ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง) เช่น

  • รู้สึกระคายเคืองหรือคันเล็กน้อยที่เปลือกตา/หนังตาหลังหยอดยา
  • การมองเห็นไม่ชัดเจนอยู่ชั่วครู่
  • ปวดหัว
  • วิงเวียน
  • ความรู้สึกสัมผัสเพี้ยน
  • อาจรู้สึกขมคอ
  • คลื่นไส้
  • อ่อนแรง
  • ปากคอแห้ง
  • เจ็บหน้าอก
  • คัดจมูก
  • เจ็บคอ
  • หลอดลมอักเสบ/ไอ
  • ซึมเศร้า
  • ผมร่วง

มีข้อควรระวังการใช้บรินโซลาไมด์อย่างไร?

มีข้อควรระวังการใช้ยาบรินโซลาไมด์ เช่น

  • ห้ามใช้กับผู้ที่แพ้ยานี้
  • ห้ามใช้ยานี้กับผู้ป่วยโรคไตขั้นรุนแรง
  • ห้ามใช้ยานี้กับผู้ที่มีภาวะเลือดเป็นกรด (Hyperchloraemic acidosis, อาการ เช่น กระสับกระส่าย หายใจเร็ว สับสน วินิจฉัยภาวะนี้ได้จากการตรวจเลือดทางห้องปฏิบัติการ)
  • ห้ามใช้ยานี้กับสตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร
  • ระวังการใช้ยานี้กับ สตรีตั้งครรภ์ ผู้ป่วยโรคตับ โรคไต
  • หากจำเป็นต้องหยอดยาชนิดอื่นร่วมด้วยควรเว้นระยะเวลาของการหยอดยาหยอดตาให้ห่างกันประมาณ 10 นาทีขึ้นไป
  • การใช้ยานี้รักษาต้อหินชนิด Angle - closure glaucoma อาจไม่ทำให้อาการของโรคดีขึ้น
  • ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
  • ห้ามใช้ยาหมดอายุ
  • ห้ามเก็บยาหมดอายุ

***** อนึ่ง ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา” ที่รวมถึง ยาแผนปัจจุบันทุกชนิด (รวมยาบรินโซลาไมด์ด้วย) ยาแผนโบราณ อาหารเสริม ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ทุกชนิด และสมุนไพรต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกครั้งควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ (อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอด้วยเช่นกัน

บรินโซลาไมด์มีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?

ยาบรินโซลาไมด์มีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่น เช่น

  • การใช้ยาหยอดตาบรินโซลาไมด์ ร่วมกับ ยากินกลุ่มคาร์บอนิก แอนไฮเดรส อินฮิบิเตอร์(Carbonic anhydrase inhibitor) ตัวอื่นเช่น ยา Acetazolamide อาจนำไปสู่อาการข้างเคียง/ผล ข้างเคียงหรือเกิดพิษได้มากขึ้นจากยาทั้ง 2 ตัว หากจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกันแพทย์จะปรับขนาดการ ใช้ให้เหมาะสมเป็นรายบุคคลไป
  • การใช้ยาหยอดตาบรินโซลาไมด์ ร่วมกับ ยากิน Salicylates อาจก่อให้เกิดพิษจากยาบรินโซลาไมด์ หรือยา Salicylates ได้มากยิ่งขึ้น หากไม่มีความจำเป็นใดๆควรเลี่ยงการใช้ยาร่วมกัน
  • การใช้ยาหยอดตาบรินโซลาไมด์ ร่วมกับ ยากิน Dichlorphenamide (ยารักษาต้อหิน) ซึ่งด้วยการดูดซึมยาจากลูกตาเข้าสู่กระแสเลือดอาจเกิดการเสริมฤทธิ์ของอาการข้างเคียงของยา Dichlorphenamide ขึ้นได้เช่น ง่วงนอน วิงเวียน ได้ยินเสียงกังวานในหู เบื่ออาหาร คลื่นไส้-อาเจียน ท้องเสีย หากมีความจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกันต้องปรับขนาดการใช้ยาให้เหมาะสมเป็นรายบุคคลไป
  • การใช้ยาหยอดตาบรินโซลาไมด์ ร่วมกับ ยาแก้ปวด เช่นยา Aspirin สามารถเกิดผลข้างเคียงติดตามมา เช่น มีเสียงกังวานในหู, ปวดหัว, คลื่นไส้-อาเจียน, วิงเวียน, สับสน, มีไข้, ประสาทหลอน, อาจมีอาการชัก, หายใจเร็วขึ้น, จนถึงขั้นโคม่า, หากมีความจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกัน แพทย์ปรับขนาดการใช้ยาให้เหมาะสมเป็นกรณีๆไป

ควรเก็บรักษาบรินโซลาไมด์อย่างไร?

ควรเก็บยาบรินโซลาไมด์:

  • เก็บยาในช่วงอุณหภูมิ 4 - 30 องศาเซลเซียส (Celsius)
  • ห้ามเก็บยาในช่องแช่แข็งของตู้เย็น
  • เก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด พ้นแสง/แสงแดด ความร้อน และความชื้น
  • เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง
  • ไม่เก็บยาในห้องน้ำหรือในรถยนต์

บรินโซลาไมด์มีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?

ยาบรินโซลาไมด์ มียาชื่อการค้าอื่น และ บริษัทผู้ผลิต เช่น

ชื่อการค้า บริษัทผู้ผลิต
Azarga (อะซาร์กา) Alcon
Azopt (อะซอพท์) Alcon

บรรณานุกรม

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Carbonic_anhydrase_inhibitor#Natural_sources [2021, March27]
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Brinzolamide [2021, March27]
  3. https://www.mims.com/malaysia/drug/info/brinzolamide?mtype=generic [2021, March27]
  4. https://www.mims.com/Thailand/drug/info/Azopt/?type=brief [2021, March27]
  5. https://www.drugs.com/drug-interactions/brinzolamide-ophthalmic-index.html?filter=3&generic_only=[2021, March27]
  6. https://www.medicinenet.com/brinzolamide-ophthalmic_suspension/article.htm [2021, March27]