นิวโรมา (Neuroma)
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
- 5 ธันวาคม 2561
- Tweet
- เนื้องอก (Tumor)
- กายวิภาคและสรีรวิทยาระบบประสาท (Anatomy and physiology of nervous system)
- มะเร็ง (Cancer)
นิวโรมา(Neuroma) คำนี้ทางการแพทย์มี2ความหมาย คือ
ก. หมายถึง เนื้องอกที่เกิดกับเนื้อเยื่อชนิดต่างๆของเส้นประสาท โดยส่วนใหญ่จะเป็นเนื้องอกทั่วไปที่ไม่ใช่มะเร็ง ทั้งนี้เนื้อเยื่อเส้นประสาท เช่น ใยประสาท เนื้อเยือหุ้มเส้นประสาท/ปลอกประสาท ปมประสาท ตัวอย่างเนื้องอกกลุ่มนี้ เช่น Ganglioneuroma ที่เป็นเนื้องอกปมประสาท, Acoustic neuroma ที่เป็นเนื้องอกปลอกประสาทหู, Nerofibroma เป็นเนื้องอกเยื่อเส้นประสาทส่วนปลาย
อนึ่ง
- อาจพบโรคนี้ที่เป็นมะเร็งได้ แต่พบได้น้อยมากๆ เช่น Malignant ganglioneuroma และจะเป็นมะเร็งตั้งแต่แรกเริ่ม ไม่ใช่กลายพันธ์มาจากชนิดเนื้องอกทั่วไป
- เนื้องอกเหล่านี้ เป็นโรคพบยาก เกิดได้ทุกเพศ และทุกวัย ทั่วไปไม่ทราบสาเหตุเกิด แต่ปัจจัยเสี่ยงสำคัญ คือ พันธุกรรมที่ผิดปกติ
อาการ:
อาการของนิวโรมาคือ มีก้อนเนื้อผิดปกติ ขนาดต่างๆ อาจมีก้อนเดียว หรือหลายก้อน ตามอวัยวะที่เกิดโรค เช่น ผิวหนัง สมอง ทั่วไปไม่ก่ออาการเจ็บ/ปวด
การวินิจฉัย:
การวินิจฉัย คือ การตัดชิ้นเนื้อจากก้อนเนื้อฯเพื่อการตรวจทางพยาธิวิทยา
การรักษา:
การรักษาหลักของนิวโรมา คือ การผ่าตัด อาจร่วมกับรังสีรักษา ซึ่งเนื้องอกกลุ่มนี้มักดื้อต่อยาเคมีบำบัด
การพยากรณ์โรค:
ทั่วไป นิวโรมาเป็นโรคที่มีการพยากรณ์โรคที่ดี ไม่ทำให้เสียชีวิต มักรักษาได้หาย แต่โรคย้อนกลับเป็นซ้ำได้โดยเฉพาะถ้าผ่าตัดออกได้ไม่หมด
ข. นิวโรมา อีกความหมายคือ ก้อนที่เส้นประสาทโดยไม่ได้เป็นเนื้องอก แต่เกิดจากเส้นประสาทมีการอักเสบหรือบาดเจ็บเรื้อรัง จึงเกิดเป็นพังผืดเข้ามาหุ้มบริเวณบาดเจ็บนั้นจนเกิดเป็นก้อนขึ้น มักพบเกิดที่นิ้วเท้า เช่น โรคที่เรียกว่า Morton’s neuroma
อาการ:
อาการของ Morton’s neuroma คือ เจ็บตำแหน่งเกิดก้อน ร่วมกับอาจมีอาการชาเนื้อเยื่อส่วนที่ควบคุมโดยเส้นประสาทนั้น
การวินิจฉัย:
การวินิจฉัย Morton’s neuroma คือ การตัดชิ้นเนื้อเพื่อการตรวจทางพยาธิวิทยา
การรักษา:
การรักษา Morton’s neuroma จะเป็นการรักษากับแพทย์โรคกระดูก โดยหลีกเลี่ยงปัจจัยที่ทำให้เส้นประสาทนั้นๆบาดเจ็บเรื้อรัง ใช้กายภาพฟื้นฟู ใช้การฉีดยาลดการอักเสบในรอยโรค และแพทย์จะพิจารณาการผ่าตัดเป็นรายๆไปเฉพาะกรณี รักษาวิธีอื่นๆไม่ได้ผลร่วมกับอาการโรคที่เลวลง
การพยากรณ์โรค:
Morton’s neuroma เป็นโรคที่แพทย์รักษาได้ ไม่ทำให้เกิดอัมพาต และยังไม่มีรายงานการกลายเป็นมะเร็ง
บรรณานุกรม
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
วว.รังสีรักษา และเวชศาสตร์นิวเคลียร์