นาโซเน็กซ์ (Nasonex)

  • โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
  • 19 สิงหาคม 2564
  • Tweet
สารบัญ บทความที่เกี่ยวข้อง

บทนำ : คือยาอะไร?

นาโซเน็กซ์ (Nasonex) เป็นชื่อการค้าของยาพ่นจมูกเพื่อใช้บรรเทาอาการแพ้ต่างๆเช่น คัดจมูก น้ำมูกมาก จาม รวมถึงไซนัสอักเสบ ใช้ได้ทั้งผู้ใหญ่และเด็กที่อายุตั้งแต่ 2 ปีขึ้นไป ตัวยาสำคัญของนาโซเน็กซ์คือ “โมเมทาโซน ฟูโรเอท (Mometasone furoate)” ซึ่งเป็นยาในกลุ่ม Corticosteroid มีฤทธิ์กดภูมิคุ้มกันต้านทานโรคของร่างกายและระงับอาการแพ้สารก่อภูมิแพ้ต่างๆ

หากพิจารณาด้านการกระจายตัวของยาโมเมทาโซน/นาโซเน็กซ์ในร่างกายของมนุษย์พบว่าเมื่อยาดูดซึมเข้ากระแสเลือดจะเข้าจับกับพลาสมาโปรตีน 98 - 99% โดยตับจะเป็นอวัยวะที่คอยเปลี่ยนโครงสร้างทางเคมีของยานี้ ซึ่งร่างกายต้องใช้เวลา 5.8 ชั่วโมงเป็นอย่างต่ำในการกำจัดยา 50% ออกจากกระแสเลือด

ยังมีข้อควรคำนึงของการใช้ยานี้กับผู้ป่วยบางกลุ่มที่หากไม่ระมัดระวัง อาจทำให้อาการโรคที่เป็นอยู่ก่อนแล้วกำเริบหรือรุนแรงขึ้น เช่น ผู้ป่วยต้อกระจก, ผู้ป่วยที่มีโรคติดเชื้อไวรัส, หรือเชื้อวัณโรค, หรือผู้ป่วยที่มีแผลในโพรงจมูก, หรือเพิ่งได้รับการผ่าตัดในโพรงจมูก, ดังนั้นเพื่อความปลอดภัยในการใช้ยาพ่นจมูกเหล่านี้ ผู้บริโภคควรได้รับการตรวจและมีคำสั่งการใช้ยาจากแพทย์ผู้รักษาเท่านั้น

นาโซเน็กซ์มีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) อย่างไร?

นาโซเน็กซ์

ยานาโซเน็กซ์มีสรรพคุณรักษาโรคอะไร/ข้อบ่งใช้:

  • ป้องกันและบำบัดรักษาอาการแพ้/ โรคภูมิแพ้ตามฤดูกาล
  • รักษา อาการไซนัสอักเสบ, อาการคัดจมูก

นาโซเน็กซ์มีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?

กลไกการออกฤทธิ์ของยาโมเมทาโซน/นาโซเน็กซ์คือ ตัวยาจะออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้างและการหลั่งสารต่างๆที่เป็นสาเหตุของการกระตุ้นให้เกิดการแพ้ เช่น Kinin, Histamine, Liposomal enzymes และ Prostaglandin อีกทั้งยังทำให้หลอดเลือดบริเวณที่สัมผัสกับตัวยาหดตัว และยังลดการดูดซึมสารเคมีที่กล่าวมา จึงทำให้ระงับการอักเสบอาการแพ้ได้ตามสรรพคุณ

นาโซเน็กซ์มีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?

ยานาโซเน็กซ์มีรูปแบบการจัดจำหน่าย:

  • เป็นยาพ่นสเปรย์เข้าจมูก ขนาดความแรง 50 ไมโคร กรัม/การพ่นยา 1 ครั้ง

นาโซเน็กซ์มีขนาดการบริหารยาอย่างไร?

ก่อนการใช้ยานาโซเน็กซ์ ครั้งแรกต้องเขย่าขวดเพื่อให้เกิดการกระจายของยาภายในขวด จากนั้นเปิดฝาครอบแล้วกดพ่นสเปรย์ทิ้ง 10 ครั้งเพื่อกระตุ้นให้ยาเข้าสู่ท่อพ่นสเปรย์ จะสังเกตเห็นละอองยาพ่นออกมาจากขวดก็ถือว่าใช้ได้แล้ว หลังจากนั้น สอดท่อสเปรย์เข้าโพรงจมูกแล้วพ่นยาตามขนาดที่มีในคำสั่งแพทย์ ซึ่งโดยทั่วไป เช่น

ก. สำหรับรักษาอาการแพ้/โรคภูมิแพ้ของระบบทางเดินหายใจส่วนบน: เช่น

  • ผู้ใหญ่และเด็กอายุตั้งแต่ 12 ปีขึ้นไป: พ่นสเปรย์ยาเข้ารูจมูกแต่ละข้าง 2 ครั้งให้พ่นสเปรย์ยาเพียงวันละครั้ง แต่มีบางกรณีที่แพทย์สั่งให้พ่นยาวันละ 2 ครั้งเช่น ป่วยด้วยไซนัสอักเสบเฉียบพลัน ซึ่งให้ปฏิบัติตามแพทย์แนะนำเสมอ
  • เด็กอายุ 2 - 11 ปี: พ่นสเปรย์ยาเข้ารูจมูกแต่ละข้าง 1 ครั้งให้พ่นสเปรย์ยาเพียงวันละครั้ง การให้ยาในช่วง 1 - 2 สัปดาห์

*อนึ่ง: หลังการใช้ยาจะเริ่มเห็นอาการดีขึ้นตามลำดับ แต่การใช้ยานานเกินไปเช่น ระยะการใช้เป็นเดือนโดยไม่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์จะทำให้อาการโรคกลับมาเป็นเหมือนเดิม

ข. สำหรับป้องกันอาการแพ้ตามฤดูกาล: การให้ยาป้องกันต้องกระทำก่อนที่จะเข้าสู่ภาวะอากาศเปลี่ยนแปลง 2 - 4 สัปดาห์ล่วงหน้า

  • ผู้ใหญ่และเด็กอายุตั้งแต่ 12 ปีขึ้นไป: พ่นสเปรย์ยาเข้ารูจมูกแต่ละข้าง 2 ครั้งพ่นสเปรย์ยาเพียงวันละครั้ง
  • เด็กอายุ 2 - 11 ปี: พ่นสเปรย์ยาเข้ารูจมูกแต่ละข้าง 1 ครั้งพ่นสเปรย์ยาเพียงวันละครั้ง

อนึ่ง:

  • เด็กอายุต่ำกว่า 2 ปี: ไม่มีข้อมูลการใช้ยาที่แน่ชัด การใช้ยาในเด็กกลุ่มนี้จึงอยู่ในดุลพินิจของแพทย์ผู้รักษา
  • หลังการพ่นยา ให้ล้างทำความสะอาดท่อสเปรย์และฝาครอบให้สะอาดโดยดูตามวิธีการทำความสะอาดจากเอกสารกำกับยาที่แนบมาด้วยกัน กรณีที่ไม่ได้ใช้ยานานเกิน 7 วันและจะกลับมาใช้ใหม่ ให้กดพ่นยาทิ้ง 2 ครั้งหรือจนกว่าจะเห็นมีละอองของยาพ่นออกมาหลังเปิดใช้ยาแล้ว โดยสามารถใช้ต่อได้ไม่เกิน 2 เดือน

*****หมายเหตุ: ขนาดยาและระยะเวลาในการใช้ยาที่ระบุในบทความนี้เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำสั่งใช้ยาของแพทย์ได้ การใช้ยาที่เหมาะสมควรต้องปรึกษา แพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ

เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดที่รวมถึงยานาโซเน็กซ์ ผู้ป่วยควรแจ้ง แพทย์ พยาบาล และเภสัชกร เช่น

  • ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยา/ใช้ยาแล้ว คลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือแน่นหายใจติดขัด/หายใจลำบาก /หอบเหนื่อย
  • มีโรคประจำตัวต่างๆ รวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยานาโซเน็กซ์อาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กิน/ที่ใช้อยู่ก่อน
  • หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์หรือกำลังให้นมบุตร เพราะยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรกและเข้าสู่ทารก จนก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้

หากลืมพ่นยาควรทำอย่างไร?

หากลืมพ่นยานาโซเน็กซ์ สามารถพ่นยาเมื่อนึกขึ้นได้ ถ้าเวลาใกล้เคียงกับการพ่นยาในเวลาถัดไปให้พ่นยาตามปกติ ไม่จำเป็นต้องเพิ่มปริมาณการพ่นยาเป็น 2 เท่า ปกติควรต้องพ่นยาต่อเนื่อง ไม่ควรเว้นวันด้วยจะทำให้อาการป่วยไม่ทุเลาและไม่ดีขึ้น

นาโซเน็กซ์มีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?

ยานาโซเน็กซ์อาจก่อให้เกิดผล/ อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา (ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง) เช่น

  • ปวดหัว
  • มีเลือดออกจากโพรงจมูก
  • ผนังกั้นช่องจมูกทะลุ
  • เจ็บคอ (เจ็บคอ คออักเสบ)
  • ไอ
  • อาจพบโรคติดเชื้อไวรัสติดตามมา

มีข้อควรระวังการใช้นาโซเน็กซ์อย่างไร?

มีข้อควรระวังการใช้ยานาโซเน็กซ์ เช่น

  • ห้ามใช้กับผู้ที่แพ้ยานี้
  • ห้ามใช้ยานี้เมื่อโพรงจมูกมีบาดแผล หรือเพิ่งได้รับการผ่าตัดในโพรงจมูกและแผลยังไม่หายดีด้วยยาจะทำให้แผลดังกล่าวหายช้า
  • ห้ามใช้ยานี้กับ ผู้ป่วยโรคอีสุกอีใส หัด ผู้ป่วยวัณโรค ด้วยจะทำให้อาการโรคกำเริบและลุกลามมากขึ้น
  • ระวังการใช้ยานี้กับ สตรีตั้งครรภ์ และ สตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร
  • ระวังการติดเชื้อซึ่งอาจเกิดขึ้นในโพรงจมูกและลำคอในกรณีที่ใช้ยาพ่นเป็นเวลานานเกินไป เช่น เป็นเดือนโดยไม่ใช่คำสั่งแพทย์
  • ในผู้ป่วยบางคนการใช้ยานี้พ่นจมูกต่อเนื่องอาจกระตุ้นให้เกิดต้อหิน หรือ ต้อกระจก
  • ขณะพ่นสเปรย์ต้องระวังมิให้ยาเข้าตา
  • เขย่าขวดยานี้ทุกครั้งก่อนการฉีดพ่นสเปรย์เข้าจมูก
  • การหยุดใช้ยาเองโดยยังไม่ครบระยะเวลาที่แพทย์แนะนำอาจทำให้อาการป่วยไม่หายหรือไม่ทุเลาลง
  • ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
  • ห้ามใช้ยาหมดอายุ
  • ห้ามเก็บยาหมดอายุ

***** อนึ่ง ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา” ที่รวมถึงยาแผนปัจจุบันทุกชนิด (รวมยานาโซเน็กซ์ด้วย) ยาแผนโบราณ อาหารเสริม ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ทุกชนิด และสมุนไพรต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกครั้งควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ (อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองด้วยเช่นกัน

นาโซเน็กซ์มีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?

ยานาโซเน็กซ์มีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่น เช่น

  • การใช้ ยานาโซเน็กซ์ /โมเมทาโซนชนิดพ่นสเปรย์ ร่วมกับ การรับประทานยาต้านไวรัส Aatazanavir, Iopinavir - Ritonavir, Indinavir สามารถทำให้ปริมาณยาโมเมทาโซนในกระแสเลือดเพิ่มมากขึ้นจนอาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงติดตามมา หากมีความจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกัน แพทย์จะปรับขนาดการใช้ให้เหมาะสมเป็นรายบุคคลไป
  • การใช้ยาโมเมทาโซนชนิดพ่นสเปรย์ ร่วมกับ การรับประทานยาปฏิชีวนะ Ciprofloxacin, Moifloxacin สามารถเสริมฤทธิ์กันจนอาจทำให้เกิดบาดแผลที่เส้นเอ็น หากไม่มีความจำเป็นใดๆควรเลี่ยงการใช้ยาร่วมกัน

ควรเก็บรักษานาโซเน็กซ์อย่างไร?

ควรเก็บยานาโซเน็กซ์:

  • เก็บยาภายใต้อุณหภูมิ 15 - 30 องศาเซลเซียส (Celsius)
  • ห้ามเก็บยาในช่องแช่แข็งของตู้เย็น
  • เก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด พ้นแสงแดด ความร้อนและความชื้น
  • ไม่ควรเก็บยาในห้องน้ำ
  • เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

นาโซเน็กซ์มีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?

ยานาโซเน็กซ์ มียาชื่อการค้าอื่น และบริษัทผู้ผลิตเช่น

ชื่อการค้า บริษัทผู้ผลิต
Nasonex (นาโซเน็กซ์) MSD
Asmanex Twisthaler (แอสมาเน็กซ์ ทวิสเฮเลอร์) Schering-Plough

บรรณานุกรม

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Mometasone [2021,Aug14]
  2. https://www.drugs.com/dosage/nasonex.html [2021,Aug14]
  3. https://www.merck.com/product/usa/pi_circulars/n/nasonex/nasonex_pi.pdf [2021,Aug14]
  4. https://www.mims.com/Thailand/drug/info/Nasonex/?type=full#Dosage [2021,Aug14]
  5. https://www.rxlist.com/nasonex-drug.htm [2021,Aug14]
  6. https://www.netdoctor.co.uk/ask-the-expert/ent/a103/will-using-nasonex-every-day-cause-any-long-term-problems/ [2021,Aug14]
  7. https://www.rxlist.com/drug-interactions/atazanavir-oral-and-mometasone-nasl-interaction.htm [2021,Aug14]