นานาสาระ ตอน คนไทยได้อะไรจากการจัดลำดับโลกของมหาวิทยาลัย

นานาสาระกับหมอสมศักดิ์-3


      

      ทุก ๆ ปีจะมีการจัดลำดับของมหาวิทยาลัยระดับโลกโดยหน่วยงานระดับนานาชาติ ซึ่งหลายมหาวิทยาลัยก็ติดลำดับมหาวิทยาลัยระดับโลกกับเขาด้วย ถึงแม้จะไม่ใช่ลำดับต้น ๆ เหมือนประเทศสิงคโปร์ ญี่ปุ่น เมื่อรู้ผลการจัดลำดับดังกล่าว ผู้บริหารในบางสถาบันก็ถือว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องที่สำคัญ จนนำมาตั้งเป็นเป้าหมายในการพัฒนารระบบการทำงานต่าง ๆ ของทีมเพื่อให้ผลการจัดลำดับต้องดีขึ้นในปีต่อ ๆ ไป ผมมีคำถามว่า การจัดลำดับมหาวิทยาลัยระดับโลกนั้นมันมีเกณฑ์ที่เหมาะกับประเทศของเราหรือไม่ คนไทยจะได้ประโยชน์อะไรจากการจัดลำดับนี้ แล้วเราควรทำอะไรต่อดีเกี่ยวกับการจัดลำดับมหาวิทยาลัยนี้

      1. ประเทศไทยจำเป็นต้องเข้ารับการจัดลำดับโลกมหาวิทยาลัยหรือไม่ ผมว่าตอบยากมากครับ การจัดลำดับก็มีประโยชน์ในการพัฒนาองค์กรให้มีความก้าวหน้าในทุกองค์ประกอบที่จะทำให้เป็นองค์กรที่เป็นเลิศ เพื่อการพัฒนาในทิศทางของนานาชาติ

      2. แต่ถ้าประเทศไทยไม่ได้เข้ารับการจัดลำดับโลกมหาวิทยาลัยจะเกิดปัญหาอะไรขึ้นบ้าง คำตอบก็คือทำให้เราไม่ทราบว่ามหาวิทยาลัยของประเทศของเราได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติมากน้อยแค่ไหน นานาชาติเขาพัฒนาไปถึงไหน อย่างไร ทำให้ทิศทางการพัฒนาของมหาวิทยาลัยไทยอาจไม่เป็นไปในทิศทางของนานาชาติก็ได้

      3. คนไทยได้ประโยชน์อะไรบ้าง คือ มีความมั่นใจว่าระบบการศึกษาไทยก็ได้มาตรฐาน มหาวิทยาลัยที่เราเรียนนั้นได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติอย่างไร คณะไหนมีผลการประเมินในเกณฑ์นานาชาติอย่างไร เพื่อการวางแผนในการศึกษาต่อได้อย่างเหมาะสม แต่สิ่งที่ต้องระวังคือ เกณฑ์การประเมินที่ใช้ในระดับนานาชาตินั้นอาจมีตัวชี้วัดที่ใช้ประเมินนั้นอาจไม่เหมาะกับมหาวิทยาลัยไทยบางมหาวิทยาลัยก็ได้ ที่ไม่ได้มีวัตถุประสงค์ในการจัดตั้งขึ้นมาเพื่อคนต่างประเทศ เพราะจะมีตัวชี้วัดบางตัวที่เป็นการประเมินความเป็นมหาวิทยาลัยนานาชาติ ซึ่งบางมหาวิทยาลัยจะไม่มีตัวชี้วัดดังกล่าว ดังนั้นก็จะไม่มีคะแนน ทำให้การประเมินได้ลำดับที่ไม่ดี แต่ไม่ได้บอกว่ามหาวิทยาลัยนั้นไม่ได้มาตรฐานใด ๆ ดังนั้นการดูผลการจัดลำดับมหาวิทยาลัยโลกนั้นต้องดูเกณฑ์การประเมินด้วย

      4. แล้วองค์กรประเมินมาตรฐานมหาวิทยาลัยไทยควรทำอย่างไรดี เพื่อให้เกิดมาตรฐานของประเทศไทย ผมเสนอว่าก็น่าจะมีการตั้งเกณฑ์ หรือจัดประเภทของมหาวิทยาลัยไทยเพื่อกำหนดตัวชี้วัดให้เหมาะสมเข้ากับวัตถุประสงค์และทิศทางการพัฒนามหาวิทยาลัยของไทย แล้วก็มีการประกาศผลการจัดลำดับของมหาวิทยาลัยไทย เพื่อให้เกิดการแข่งขัน การพัฒนาในทิศทางของประเทศไทยเป็นอันดับแรก แล้วก็ให้สอดคล้องกับทิศทางของนานาชาติ

      ผมมีความตั้งใจที่จะพูดเรื่องนี้ด้วยความมุ่งหวังที่จะให้การศึกษาของประเทศไทยได้ประโยชน์อย่างเต็มที่กับการจัดลำดับมหาวิทยาลัย