นานาสาระ ตอน คลินิกสีขาว

• โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
• 25 กุมภาพันธ์ 2563
• Tweet

นานาสาระ ตอน ข้อด้อยของการเป็นแพทย์

ระบบบริการรักษาผู้ป่วยที่ห้องฉุกเฉินของทุกโรงพยาบาลจะมีเจ้าหน้าที่ขึ้นปฏิบัติงานจำนวนจำกัด เพราะเป็นการบริการเฉพาะผู้ป่วยที่มีปัญหาสุขภาพเร่งด่วน และมีอันตรายต่อชีวิต ไม่ได้ให้บริการผู้ป่วยทุกกรณี ดังนั้นจึงต้องมีเกณฑ์ในการคัดกรองผู้ป่วย เพื่อให้การบริการรักษาผู้ป่วยมีประสิทธิภาพสูงสุด

ผู้ป่วยเจ็บป่วยทั่วไป ไม่มีความเร่งด่วนใด ๆ สัญญาณชีพก็ปกติ จึงมีแนวทางการรักษาผู้ป่วยกลุ่มนี้เป็นกลุ่มหลังสุด มีระยะเวลาการรอคอยนานประมาณ 1-2 ชั่วโมง ซึ่งผู้ป่วยกลุ่มนี้ เรียกว่า กลุ่มผู้ป่วยสีขาว ดังนั้นการจัดการระบบบริการผู้ป่วยกลุ่มที่ไม่เร่งด่วนดังกล่าว ที่มารับบริการที่ห้องฉุกเฉินในราวประมาณร้อยละ 50 ถึง 70 ของผู้ป่วยนั้นจะมีระบบบริการโดยเฉพาะ เรียกว่า คลินิกสีขาว

ทำไมต้องมีการคัดกรองผู้ป่วยที่มารับบริการ ณ ห้องฉุกเฉินเป็นกลุ่มต่าง ๆ ก็เพื่อให้การบริการรักษาผู้ป่วยนั้นเป็นไปตามความรีบด่วน และความจำเป็น เนื่องจากทีมแพทย์ พยาบาลและผู้เกี่ยวข้องที่ให้การรักษา ณ ห้องฉุกเฉินนั้นมีบุคลากรจำนวนจำกัด และต้องบริการอย่างรวดเร็ว จึงเป็นเหตุให้มีเกณฑ์การคัดกรองดังกล่าว เพื่อเป็นการจัดลำดับการให้บริการรักษาพยาบาลตามความเร่งด่วน และความจำเป็น ไม่ได้ให้การรักษาตามลำดับที่ผู้ป่วยมารับบริการ

การบริการคลินิกสีขาวนั้นจริงแล้วอาจไม่มีความจำเป็นต้องมีที่ห้องฉุกเฉินเลยก็ได้ เพราะผู้ป่วยกลุ่มนี้ไม่ได้มีความจำเป็นต้องได้รับการตรวจ เนื่องจากเป็นการเจ็บป่วยทั่วไปเท่านั้น สามารถรอตรวจได้ในเวลาปกติที่แผนกผู้ป่วยนอก ไม่จำเป็นต้องให้การตรวจที่ห้องฉุกเฉิน แต่ที่มีการบริการรักษาผู้ป่วยดังกล่าวที่ห้องฉุกเฉินก็เพื่อเป็นการอำนวนความสะดวก แล้วก็เข้าใจดีว่า ผู้ป่วยและญาติอาจไม่สะดวกในการมารับบริการภายหลัง ดังนั้นจึงอยากบอกให้ผู้ป่วยทั่วไปในกลุ่มที่ไม่เร่งด่วนเข้าใจในระบบบริการดังกล่าว

การบริการผู้ป่วยกลุ่มสีขาวนี้อาจมีค่าบริการเพิ่มมากกว่าปกติ เพราะเป็นการตรวจรักษาเพิ่มเติมจากการบริการปกติที่ห้องฉุกเฉิน ต้องเพิ่มเจ้าหน้าที่ในการให้บริการ และเป็นการใช้ทรัพยากรที่ห้องฉุกเฉินโดยไม่จำเป็น ด้วยเหตุนี้ในหลาย ๆ โรงพยาบาลจึงคิดค่ารักษาพยาบาลเพิ่มเติม

ผมอยากให้ผู้ป่วยและญาติผู้ป่วยทุกคนมีความเข้าใจในการเข้ารับการรักษาพยาบาลในห้องฉุกเฉิน และร่วมกันรณรงค์ให้คนไทยใช้บริการที่ห้องฉุกเฉินอย่างเหมาะสมด้วยครับ