นานาสาระ ตอน เมื่อหมอสอบตก

• โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
• 15 พฤษภาคม 2563
• Tweet

นานาสาระ ตอน เมื่อหมอสอบตก

นักเรียนที่จะมาเรียนแพทย์ส่วนใหญ่เป็นนักเรียนที่เรียนดีมาตลอด และเป็นเด็กที่ประสบความสำเร็จในชีวิตมาก่อนเสมอ แทบไม่เคยเป็นสองรองใคร เมื่อเข้ามาเรียนในคณะแพทย์ ก็เลยกลายเป็นคนเก่งจากทุกที่มารวมตัวกัน หรือเรียกว่ามีแต่เสือกับสิงห์ทั้งหมด เมื่อคนเก่งมารวมกันก็ต้องมีคนที่ต้องตกเป็นรองเมื่อมีการประเมินผลการเรียน พูดง่าย ๆ คือต้องมีคนได้ที่ 1 ที่ 2 และลำดับลดหลั่นกันลงไป แต่ในบางครั้งการสอบก็ต้องมีการสอบได้ และสอบตก เมื่อไม่เคยได้ที่ 2 แล้วต้องมาสอบตกด้วย ก็กลายเป็นเรื่องใหญ่ไปเลยในชีวิต ที่ผมเกริ่นนำมายาว ก็เพราะผมได้พูดคุยกับแพทย์ที่มาเรียนต่อเป็นผู้เชี่ยวชาญแล้วสอบไม่ผ่าน จึงเสียใจเป็นอย่างมาก ผมได้มีโอกาสพูดคุยกับคุณหมอท่านนั้น จึงได้เรียนรู้อะไรหลายอย่าง จึงอยากเล่าให้ทุกคนได้ทราบ เผื่อได้นำสิ่งที่ได้จากเรื่องนี้มาใช้ให้เกิดประโยชน์ในการดำรงชีวิตบ้าง

1. คนเรียนเก่งมาตลอด ก็มีปัญหาคือ ไม่เคยผิดหวังในชีวิต เพราะทุกครั้งที่ผ่านมาไม่เคยผิดหวังอะไรเลย เมื่อพบการผิดหวังครั้งแรกในชีวิตก็เลยกลายเป็นเรื่องใหญ่ ผมเองก็เคยเรียนเก่งในระดับมัธยม แต่ก็ไม่เคยได้ที่ 1 พอเข้ามาเรียนแพทย์ก็ไม่ได้เป็นเด็กเรียนดี ผมเลือกที่จะเรียนและทำกิจกรรมควบคู่กันไป ถามว่าเคยสอบตกหรือเปล่า เคยครับ ตกวิชาฟิสิกส์ ตอนตกเราก็ตกใจเหมือนกัน แต่ผมไม่ค่อยเสียใจเท่าไหร่ เพราะเรารู้สาเหตุที่สอบตก คือ ทำกิจกรรมมากไปหน่อยจนอ่านหนังสือสอบไม่ทัน ทำให้ผมนำข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้นในครั้งนั้นมาปรับวิธีการเรียน และการทำกิจกรรมให้มีความเหมาะสมมากยิ่งขึ้น และที่สำคัญทำให้ผมสามารถนำประสบการณ์ครั้งนั้นมาใช้ในการทำงานที่มีภาระงานมากมาย หลากหลายหน้าที่ หลากหลายภารกิจ โดยการเลือกที่จะเรียงความสำคัญ เลือกเรียงการใช้เวลาในกิจกรรมต่าง ๆ อย่างเหมาะสมด้วย

2. คนเรียนเก่งเมื่อผิดหวังครั้งแรกจะเสียใจอย่างมาก เรื่องเล็กก็อาจกลายเป็นเรื่องใหญ่ ถ้าเกิดอาการหมดกำลังใจไป หรือเกิดการเสียศูนย์ไปเลย ก็ยิ่งทำให้เกิดผลเสียมากกว่าเดิม ดังนั้นเมื่อเกิดความผิดพลาดครั้งแรกได้ ก็ต้องรีบตั้งหลักให้ดี ต้องกลับมาวิเคราะห์หาสาเหตุของความผิดพลาดที่เกิดขึ้นให้ได้ แล้วนำข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้นนั้นมาแก้ไข เพื่อไม่ให้เกิดความผิดพลาดนั้นซ้ำอีก หรือเราต้องนำข้อผิดพลาดนั้นมาเป็นบทเรียน ไม่ใช่นำสิ่งที่ผิดพลาดนั้นมาซ้ำเติมเราให้แย่ลงไปอีก อย่างที่ผมเล่าไปแล้วว่าผมก็เคยสอบตก เพราะไม่ได้อ่านหนังสือ เราประมาท คิดว่าสอบแค่นี้เราต้องทำได้แน่นอน ก็เลยทำกิจกรรมเพลินไปหน่อย ดังนั้นเราก็จะไม่ให้เกิดเหตุการณ์แบบนี้ขึ้นอีก โดยต้องเตรียมความพร้อมในสิ่งที่ต้องทำให้ดีเสมอ ห้ามประมาท ห้ามคิดว่าเราทำได้โดยไม่ต้องเตรียมตัว เมื่อเราไม่ประมาท ความผิดพลาดก็ยากที่จะเกิดขึ้นอีก

3. คนเก่งนั้นเมื่อเกิดความผิดพลาดครั้งแรกก็จะมีความเสียใจที่มากกว่าคนอื่น ๆ เพราะไม่เคยเจอเหตุการณ์แบบนี้มาก่อน ดังนั้นเราต้องฝึกใจ เตรียมใจให้พร้อมพบกับความผิดหวัง หรือความผิดพลาดที่ไม่คาดคิดได้อย่างดี ทุกคนต้องมีความผิดพลาดหรือผิดหวังแน่นอน ไม่มีใครหรอกครับที่จะไม่เคยพบเจอความผิดหวังหรือเรื่องเสียใจมาก่อน เราต้องนำความผิดหวัง ความเสียใจนั้นมาใช้ให้เกิดประโยชน์ ทำให้เราเกิดความแข็งแกร่งขึ้น หรือมีภูมิต้านทานมากยิ่งขึ้น คนที่ประสบความสำเร็จในชีวิต ทุกคนเคยผิดหวังมาก่อนเสมอ ยิ่งผิดหวังมาก ผิดพลาดบ่อยก็ทำให้เกิดความสมบูรณ์ของงานได้มากยิ่งขึ้น เนื่องจากนำความผิดพลาดที่เกิดขึ้นมาพัฒนาให้เป็นความสมบูรณ์ ก่อให้เกิดความสำเร็จได้มากยิ่งขึ้น

4. ทบทวนว่าเป้าหมายที่แท้จริงของการเป็นหมอคืออะไร เป้าหมายของหมอทุกคนผมว่าชัดเจน คือ การช่วยให้ผู้ป่วยและญาติทุกคนมีความทุกข์ ความเจ็บปวด ทรมานลดลง เป้าหมายของแพทย์ไม่ใช่การสอบได้ที่หนึ่ง หรือการได้เกียรตินิยม ไม่เคยมีคนไข้คนไหนเข้ามาถามว่าหมอสอบได้ที่เท่าไหร่ หมอเรียนเก่งหรือไม่ ดังนั้นเราต้องกลับมาทบทวนและต้องมีความมั่นใจว่าเป้าหมายในการทำงานนั้น ๆ คืออะไร ผมเชื่อว่าทุกคนมีคำตอบที่ชัดเจนอยู่แล้ว ‘อย่าให้ความผิดพลาดเพียงครั้งเดียว ทำให้เราต้องเปลี่ยนเป้าหมายในการทำงาน’ ผมอยากให้ทุกคนนำความผิดหวังมาเป็นพลังในการทำงาน