นานาสาระ ตอน เมื่อผู้ป่วยขอตรวจเอ็มอาร์ไอ

• โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
• 12 พฤษภาคม 2563
• Tweet

นานาสาระ ตอน เมื่อผู้ป่วยขอตรวจเอ็มอาร์ไอ

ผมตรวจผู้ป่วยในแต่ละวันเป็นจำนวนมาก ทั้งที่โรงพยาบาล และคลินิกส่วนตัว ทุกวันผมจะพบผู้ป่วยที่มีอาการปวดศีรษะจำนวนมาก โดยเฉพาะผู้ป่วยปวดศีรษะเรื้อรังมานานมาก บางคนมากกว่า 10 ปี เพื่อมาขอตรวจเอ็มอาร์ไอ เนื่องจากเบิกค่ารักษาพยาบาลได้ ไม่ว่าจะเป็นสิทธิการรักษาอะไรก็ตาม ถ้าแพทย์ส่งตรวจก็สามารถใช้สิทธิการรักษาได้ แต่ต้องขอบอกว่าเกือบทั้งหมดผมจะไม่ได้ส่งตรวจเลย เพราะเมื่อผมประเมินแล้วพบว่าน่าจะเข้าได้กับปวดศีรษะธรรมดามากกว่ามีรอยโรคในสมอง แต่ผมก็จะต้องพยายามอธิบายให้ผู้ป่วยและญาติเชื่อผมอย่างมั่นใจว่าไม่มีความจำเป็นต้องส่งตรวจเอ็มอาร์ไอ ดังนี้

1. อธิบายเหตุผลว่าทำไมไม่จำเป็นต้องส่งตรวจเอ็มอาร์ไอสมอง เพราะลักษณะการปวดศีรษะของผู้ป่วยนั้นเข้าได้กับการปวดศีรษะธรรมดา ไม่มีลักษณะของสาเหตุที่อันตราย จึงไม่จำเป็นต้องส่งตรวจ

2. ให้ความใส่ใจในประวัติการป่วย ประวัติการรักษาของผู้ป่วย และแสดงความเข้าใจในความต้องการของผู้ป่วยที่ต้องการตรวจเอ็มอาร์ไอ แล้วอธิบายวิธีการรักษาให้ผู้ป่วยฟัง แนวทางการรักษาที่จะทำในวันนี้ และแนวทางการติดตามการรักษา

3. แจ้งกับผู้ป่วยว่าถ้าผลการรักษาไม่เป็นไปตามที่คาดหวังไว้ อาการไม่ดีขึ้น ทรุดลง จะส่งตรวจเอ็มอาร์ไอสมอง เพื่อให้ทราบว่ามีรอยโรคในสมองหรือไม่ และจะได้ปรับการรักษาอย่างไร เมื่อทราบผลการตรวจเอ็มอาร์ไอสมอง

4. กรณีผู้ป่วยยังยืนยันว่าต้องการให้ส่งตรวจเอ็มอาร์ไอ ผมก็จะพยายามอธิบายและให้ความเข้าใจ เห็นอกเห็นใจผู้ป่วย และขอร้องผู้ป่วยว่ายังไม่มีความจำเป็นส่งตรวจเอ็มอาร์ไอสมอง ขอให้ผมได้ทำการรักษาก่อน ถ้าผลการรักษาไม่ดีขึ้นเลย ครั้งหน้าจะส่งตรวจให้ครับ

สิ่งที่ผมทำนั้น ผมไม่ได้มีวัตถุประสงค์เพื่อประหยัดค่าการส่งตรวจ เพราะถ้าจำเป็นผมก็ต้องส่งตรวจแน่นอน ถึงแม้ว่าผู้ป่วยจะไม่ได้ร้องขอก็ตาม แต่ที่ผมทำ เพราะผมพิจารณาตามความจำเป็นว่าต้องส่งหรือไม่ต้องส่งตรวจเอ็มอาร์ไอครับ