นานาสาระ ตอน ไตไม่ทำงาน จริงเปล่า

• โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
• 17 มีนาคม 2563
• Tweet

นานาสาระ ตอน ไตไม่ทำงาน จริงเปล่า

การตรวจสุขภาพประจำปีเป็นสิ่งที่ดีแน่นอน เพื่อเป็นการตรวจคัดกรองให้กับทุกคนที่มีอายุตั้งแต่ 45 ปีขึ้นไปหรือกลุ่มเสี่ยง เพื่อให้มีการตะหนักถึงปัญหาด้านสุขภาพที่มีอยู่ซ่อนเร้น โดยไม่ได้ปรากฏอาการออกมาให้เห็น เช่น ภาวะความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง หรือภาวะไตทำงานบกพร่อง ซึ่งอาจไม่มีอาการผิดปกติใด ๆ ให้เราทราบได้ ถ้าไม่ได้ตรวจเช็คสุขภาพ แต่อย่างไรก็ตามในปัจจุบันมีหลายหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนที่ให้บริการด้านสุขภาพ ซึ่งมีขั้นตอนแตกต่างกัน

บางหน่วยงานออกไปตรวจเลือด เอกซเรย์ โดยไม่มีแพทย์ตรวจสุขภาพหรือได้พูดคุยกับผู้เข้ารับการตรวจสุขภาพเลย พอได้ผลการตรวจต่าง ๆ ครบก็มาแปลผล แล้วส่งผลสรุปการตรวจสุขภาพ จริง ๆ แล้วคือผลการตรวจเลือดและเอกซเรย์เท่านั้น ร่วมกับการแปลผลตามสิ่งที่พบ เช่น ค่าตับทำงานผิดปกติไปเพียงเล็กน้อย ดังตัวอย่างค่าปกติของเอ็นไซม์ตับไม่เกิน 34 ค่าที่ได้ 35 ก็มีการแปรผลว่ามีตับอักเสบ แนะนำให้ผู้เข้ารับการตรวจควรพบแพทย์เฉพาะทางโรคตับ หรือค่าการทำงานของไต ในผู้สูงอายุก็ต้องมีการลดลงตามอายุ แต่เมื่อมีการระบุมาในการแปลผลว่ามีการทำงานของไตลดลงระดับ 3 ก็ย่อมทำให้ผู้เข้ารับการตรวจมีความตกใจต่อผลการตรวจสุขภาพที่ได้รับอย่างแน่นอน

การคำนวณการทำงานของไตนั้น ปัจจุบันใช้สูตรการคำนวณจากค่า ครีอะตินีน (creatinine) ที่ตรวจวัดได้ มาใส่สูตรกับอายุ และน้ำหนักตัว ดังนั้นถ้าอายุมาก น้ำหนักตัวน้อย ผลการคำนวณก็จะต่ำลงมาด้วย ดังนั้น ถ้าผลการตรวจสุขภาพโดยเฉพาะการทำงานของไตที่ท่านได้รับมาจากหน่วยงานที่ตรวจสุขภาพ สรุปมาว่าการทำงานของไตบกพร่องนั้น อย่าเพิ่งกังวลใจไปมากนัก ถ้าดีก็ควรพบแพทย์ที่ดูแลท่านประจำ เช่น โรงพยาบาลใกล้บ้าน แพทย์ที่รักษาท่านเป็นประจำ ครับ