นานาสาระ ตอน โชคดีที่มาพบหมอ

  • โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
  • 13 มีนาคม 2563
  • Tweet
นานาสาระกับคุณหมอสมศักดิ์-13


นานาสาระ ตอน โชคดีที่มาพบหมอ

“สวัสดีครับคุณหมอ พี่พาคุณพ่อมาหาคุณหมอ เพราะพี่ดูรายการในยูทูป คุณหมอได้พูดเกี่ยวกับอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง พ่อพี่มีอาการอ่อนแรงมา 1 ปี เหมือนจะมีไข้ ผอมลงไปมากกว่า 10 กิโลกรัม ทานอะไรไม่ค่อยได้ และเวลาไปไหนจะต้องมีคนพยุง แต่พ่อก็บ่นว่าเจ็บตามตัว เมื่อหลายเดือนก่อนได้พาพ่อไปตรวจมาอย่างละเอียด ทั้งเอกซเรย์คอมพิวเตอร์หมดทั่วทั้งตัว ตรวจเลือด และส่องกล้อง พบความผิดปกติเพียงอย่างเดียว คือ มีภาวะซีดต้องได้รับเลือด แต่หลังจากนั้นก็ไม่ดีขึ้นเลย มีแต่ทรุดลง จนพ่อไม่อยากอยู่แล้วค่ะ”

ผมได้ฟังประวัติอย่างละเอียด แล้วลงมือตรวจร่างกายผู้ป่วย ก็พบว่ากำลังของกล้ามเนื้อแขน ขาไม่มีอาการอ่อนแรงเลย แต่กลับพบว่ามีกล้ามเนื้อเจ็บปวดทั่ว ๆ ไปทั้งร่างกาย ทำให้ผมสงสัยว่าผู้ป่วยน่าจะเป็นอาการปวดกล้ามเนื้อมากกว่ากล้ามเนื้ออ่อนแรง จึงได้อธิบายให้ผู้ป่วยและญาติฟังว่า “ผมได้ตรวจร่างกายอย่างละเอียดแล้วพบว่าผู้ป่วยไม่ได้มีอาการอ่อนแรงเลยครับ พบแต่ว่ามีอาการปวดกล้ามเนื้อเวลาผมจับตามตัว ผมคิดว่าสาเหตุที่เป็นไปได้น่าจะมี 2 สาเหตุ คือ กล้ามเนื้ออักเสบ (polymyositis) และภาวะที่มีการอักเสบของเลือดทำให้เกิดอาการปวดกล้ามเนื้อทั่วทั้งตัว (polymyalgia rheumatic: PMR) จึงได้ส่งตรวจเลือดเพื่อหาสาเหตุการเกิดอาการผิดปกติ พบว่ามีค่า ESR (erythrocyte sediment rate) สูง 120 มม. และก็มีภาวะซีดเล็กน้อย ผลการตรวจอื่น ๆ ไม่มีความผิดปกติ ผมจึงให้การวินิจฉัยเป็นโรค PMR

จึงได้อธิบายให้ผู้ป่วยและลูก ๆ ฟังว่าผู้ป่วยเป็นโรคอะไร ต้องได้รับการรักษาด้วยยาเพ็ดนิโซโลน (prednisolone) และให้ความั่นใจว่าอาการเจ็บป่วยจะต้องดีขึ้นอย่างแน่นอน แต่ต้องระวังเรื่องผลแทรกซ้อนจากยาเพ็ดนิโซโลนที่ต้องทานเป็นเวลานาน

หลังจากนั้น 2 สัปดาห์ผู้ป่วยมาติดตามการรักษา พบว่าอาการดีขึ้นมาก มีรอยยิ้มบนใบหน้า สามารถเดินได้เองถึงแม้จะไม่คล่องมากนัก แล้วก็บอกว่า “ถ้าผมมาพบหมอเร็วกว่านี้ ร่างกายก็ไม่คงเป็นแบบนี้ เสียดายจังเลย” ผมก็เลยได้บอกผู้ป่วยไปว่า “คุณลุงครับ เดี๋ยวอาการก็จะดีขึ้นเรื่อย ๆ ไม่ต้องกังวลนะครับ เดี๋ยวก็หาย ผมรับรองว่าต้องดีขึ้นแน่ ๆ ถึงแม้จะมาพบช้า แต่ก็ดีกว่าไม่ได้มาพบเลยนะครับ”

โรค PMR นี้ถ้าไม่ได้คิดถึงไว้ จะไม่สามารถให้การวินิจฉัยได้เลย ดังนั้นต้องคิดถึงไว้กรณีที่ผู้ป่วยมีอาการปวดกล้ามเนื้อ ปวดตัวร่วมกับอาการอ่อนเพลีย เหมือนมีไข้ต่ำ ๆ โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ