นานาสาระ ตอน จากใจของพี่ (หมอ) ถึงน้องใหม่

• โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
• 6 มีนาคม 2563
• Tweet

นานาสาระ ตอน จากใจของพี่ (หมอ) ถึงน้องใหม่

ผมอยากบอกน้อง ๆ ที่กำลังจะจบเป็นหมอใหม่ ปฏิบัติงานเป็นแพทย์ฝึกหัด หรือ อินเทอร์น น้อง ๆ จะต้องพบเจอกับสิ่งใหม่ ๆ ทั้งการทำงาน และการใช้ชีวิต ซึ่งสิ่งที่น้อง ๆ ต้องพบนั้น ถ้ามองแบบผิวเผินก็จะคิดว่าไม่มีอะไรมากมาย งานก็น่าจะคล้าย ๆ กับตอนเป็นนักศึกษาแพทย์ เพราะบางคนก็ทำงานต่อในโรงพยาบาลเดิมด้วย อย่างไรก็ตามผมมีความเป็นห่วงน้อง ๆ ดังนี้

1. การขับรถยนต์ เพื่อเดินทางไปทำงาน ถึงแม้ว่าจะเดินทางไม่ไกล ระหว่างที่พักกับโรงพยาบาล แต่ด้วยภาวะที่รีบเร่ง ง่วงนอน อุบัติเหตุมักเกิดขึ้นบ่อย ๆ ในช่วงเวลาหลังลงเวร ที่ผมเป็นห่วงมาก ๆ คือ น้องหมอที่ต้องขับรถเพื่อไปขึ้นเวรที่โรงพยาบาลอื่น ๆ หรือไปเที่ยว เพราะมักจะเป็นช่วงเวลาหลังจากอยู่เวรติดต่อกันมาหลายวัน อาจก่อให้เกิดภาวะหลับในก่อให้เกิดอุบัติเหตุได้

2. การรับผิดชอบที่ต้องเพิ่มสูงขึ้นจากเดิมที่เป็นนักศึกษาแพทย์ มีแพทย์รุ่นพี่ อาจารย์แพทย์คอยให้คำปรึกษาและเป็นผู้รับผิดชอบ แต่พอจบเป็นแพทย์ เปลี่ยนสถานภาพจากนักศึกษาแพทย์เป็นแพทย์ ต้องรับผิดชอบต่อการรักษาผู้ป่วยเต็มที่ ความรับผิดชอบต่างกันมาก จากการรับผิดชอบด้านการเรียนของนักศึกษาแพทย์เป็นการรับผิดชอบชีวิตคน ย้ำว่าชีวิตคน ไม่ใช่เกรดผ่านหรือไม่ผ่าน ถ้าไม่ผ่านก็สอบซ่อมได้ แต่ชีวิตคนไม่สามารถสอบแก้ไขได้

3. การทำงานกับทีมสุขภาพ นักศึกษาแพทย์เมื่อเรียนจบก็จะเปลี่ยนสภาพเป็นแพทย์ ซึ่งมีหน้าที่มากมาย นอกจากรักษาผู้ป่วยแล้ว ยังต้องทำหน้าที่ด้านการบริหารงานโรงพยาบาล ด้านการบริการชุมชน และหน้าที่อื่น ๆ ที่คาดไม่ถึง ซึ่งแพทย์มักต้องเป็นผู้นำทีมด้วย หลายหน้าที่ที่ไม่เคยเรียนหรือทราบมาก่อน แต่เมื่อจบมาต้องรับผิดชอบด้วย น้อง ๆ ต้องฝึกในการเรียนรู้ ที่สำคัญต้องมีทัศนคติที่ดีในหน้าที่ต่าง ๆ ที่ต้องรับผิดชอบ

4. การขึ้นเวรรับผิดชอบดูแลรักษาผู้ป่วย ต้องรับผิดชอบเองตลอดเวร ซึ่งอาจไม่ได้นอนเลยก็ได้ บางโรงพยาบาลก็สามารถปรึกษารุ่นพี่หรือ staff ได้ แต่บางโรงพยาบาลก็อาจไม่สามารถปรึกษาได้ ความรับผิดชอบชีวิตคนตลอดเวลาที่รับผิดชอบนั้น มีความเครียดสูงมากครับ ถ้าไม่มีความสามารถทั้งในด้านความรู้ ความสามารถ และการปรับตัวได้แล้ว ก็จะทำให้การทำงานนั้นไม่มีความสุขอย่างแน่นอน

5. การเข้าสังคม เพราะแพทย์ต้องมีกิจกรรมต่าง ๆ ในชุมชนมากมาย ไม่ว่าจะเป็นงานราชการ หรืองานด้านสังคมต่าง ๆ น้อง ๆ ต้องเรียนรู้การปฏิบัติตัวที่เหมาะสม เพราะทุกคนคาดหวังว่าแพทย์ต้องเข้าร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดี

6. การร้องเรียน เนื่องจากการดูแลรักษาผู้ป่วยจำนวนมากในแต่ละวัน ร่วมกับความคาดหวังของผู้ป่วยและญาติ อาจมีเรื่องร้องเรียนด้านการรักษาพยาบาลเกิดขึ้นได้ ดังนั้นน้อง ๆ ทุกคนต้องเข้าใจ และรู้วิธีการป้องกันไม่ให้เกิดการร้องเรียน และวิธีการรับมือกับเรื่องร้องเรียนได้อย่างดี มิฉะนั้นเรื่องร้องเรียนนั้นอาจบานปลาย และทำให้เกิดปัญหาที่ใหญ่โตขึ้น

7. การหารายได้เพิ่มเติมจากงานประจำ น้อง ๆ บางส่วนจะมีงานเสริม เช่น การอยู่เวรโรงพยาบาลเอกชน การออกตรวจคลินิกเอกชน ซึ่งการหารายได้เพิ่มเติมนั้นเป็นสิ่งที่ดี แต่ก็อยากให้น้องระวังเกี่ยวกับมาตรฐานการรักษา ความรับผิดชอบ และจำนวนชั่วโมงการพักผ่อนที่อาจน้อยเกินไป ทำให้ส่งผลต่อสุขภาพและประสิทธิภาพการทำงานประจำได้ รวมทั้งการเกิดอุบัติเหตุที่ต้องระวัง