article detail

ทวารหนัก (Anus หรือ Anal canal)

• โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
• 7 พฤศจิกายน 2561
• Tweet

• กายวิภาคและสรีรวิทยาระบบทางเดินอาหาร (Anatomy and physiology of alimen tary system)
• ริดสีดวงทวาร (Hemorrhoids or piles)
• มะเร็งทวารหนัก (Anal cancer)
• โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ กามโรค (STD: Sexually transmitted disease)
• ฝีคัณฑสูตร (Anal fistula)
• เลือดออกในทางเดินอาหาร (Gastrointestinal bleeding or GI bleeding)
• แผลรอยแยกขอบทวารหนัก แผลปริขอบทวารหนัก (Anal fissure)

ทวารหนัก (Anus หรือ Anal canal) เป็นช่องทางเดินอาหารที่เป็นส่วนล่างสุดของระบบทางเดินอาหาร และเป็นทางเดินอาหารส่วนที่อยู่ในอุ้งเชิงกราน เป็นส่วนที่ต่อจากไส้ตรง และจะเปิดออกสู่ภายนอกร่างกายทางปากทวารหนัก รอบๆปากทวารหนักจะมีกล้ามเนื้อที่ทำหน้าที่เป็นหูรูดที่อุ้มอุจจาระไว้ไม่ให้ไหลออก จนกว่าจะมีแรงเบ่ง หรือมีการกระตุ้นให้หูรูดนี้เปิดเพื่อการขับถ่ายอุจจาระ เช่น ปริมาณของอุจจาระในทวารหนัก

ทวารหนักมีขนาดความยาวทั้งหมดประมาณ 3-5 เซนติเมตร และมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1-3 เซนติเมตร มีหน้าที่ในการกักเก็บอุจจาระ และในการถ่ายอุจจาระ ดังนั้นถ้ามีพยาธิสภาพของทวารหนัก จะส่งผลให้เกิดการกลั้นอุจจาระไม่อยู่ หรือ เกิดภาวะท้องผูกเรื้อรัง

ทั้งนี้โรคที่พบได้บ่อยของทวารหนัก ได้แก่ โรคริดสีดวงทวาร ส่วนโรคอื่นๆที่พบได้น้อยกว่า เช่น โรคทวารหนักอักเสบติดเชื้อ (รวมทั้งการติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์กรณีมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก) โรคแผลปริขอบทวารหนัก โรคฝีคัณฑสูตร และโรคมะเร็งทวาหนัก

บรรณานุกรม

1. http://emedicine.medscape.com/article/1990236-overview#showall [2018,Oct20]
2. http://www.hemorrhoid.net/anatomy.php [2018,Oct20]